دير زمانى از پراکندگى تاجيک‌ها در نواحى مجاور سيستان که اينک به‌گونه نيمه‌صحرائى درآمده و فقط بلوچ‌هاى خانه به دوش آنجا وضع آبادى دارند نمى‌گذارد در دره دزک (ناحيه بمپور استان کرمان) تاجيک‌هاى زيادى در آبادى به‌سر مى‌برند که خود آنها به آن دهوار مى‌گويند که در محاصره بلوچ‌ها واقع شده است.
دهوارى‌ها مردمى روستائى هستند که در مساکن محکم که از پلاس ساخته شده به‌سر مى‌برند اين مسکن‌ها به‌هم پيوسته و در اطراف آن کشتزار قرار دارد.
خانه به‌دوشان در چادر يا پلاس به‌سر مى‌برند که آنها را دورتر از مساحت‌هائى زيرکشت و روى خرابه‌هاى مربوط به ضحره و از نظر ساختمان داراى شيب يا در ميان مجموعه‌اى از درختان خرما نصب مى‌نمايند. از نظر ساختمان بدنى نيز ميان اين دو تفاوتى آشکار موجود است. در مواقع هجوم و حمله دشمنان در پناهگاه‌ها کوچک و نزديک نيز که از آن آنان بود پنهان مى‌شدند و کليه اموال منقول خود را به اين پناهگاه‌ها منتقل مى‌کردند. و حفاظت از رخنه‌ها در دست مردان جنگجوى خود بود. و روستاها و کشتزارها در معرض هجوم دشمنان قرار مى‌گرفت.
دهوارى‌هاى ساکن دزک خود را تاجيک مى‌دانستند که روزگارى در مساکن خود در ناحيه خاران مى‌زيستند. در منطقه‌اى در انتهاء جنوبى ماشکيل هامون نيز وجود و دهوار نام دارد. و چون نتوانستند در اين سامان بمانند و ماندگار شوند به کوه‌هاى کوچک دزک و مستونگ رفتند. تغييرات آب و هوا و خشکسالى‌هاى پى‌درپى سبب اين مهاجرت گشت.
هرگاه براى تاجيک‌ها اشکالاتى پديد آيد به خانه به‌دوشى مى‌پرداختند و بعد از چند نسل ديگر خانه به‌دوش شدند با اين حال مهاجمان و مهاجران جديد تاجيک‌ها را در دلتاى رود هيرمند تحمل مى‌کردند از جمله سربندي، شهرکي، ميزان اسکل و ميزان چخانسور و برخى از قبايل اشتقاقى بلوچ را نمى‌توان اينک از آنها که بدون ترديد تاجيک‌هاى اصيل هستند متمايز کرد.
فاتحان و مهاجران غرب رفته رفته در اقوام خراسانى و سيستان و بلوچستانى مستحيل شدند و بيشتر همان زندگى خانه به‌دوشى را براى خود حفظ کردند.