ترانه‌ها = شعر
آهنگ‌ها و ترانه‌هاى عاميانه مردم بلوچستان نمودار کاملى از هنر و فرهنگ ملى اين سرزمين است و چون ساده وبى‌تکلف سروده شده‌اند معمولاً به‌منظور بيان احساسات و عواطف به‌کار مى‌روند.
به‌طور کلى ترانه‌هاى بلوچى اهميت داشته و با گستردگى نسبتاً زياد خود از گنجينه‌هاى ادبى کشور ما به‌شمار مى‌رود. اصولاً اين اشعار در روح انسان اثر مى‌کنند و از ميان آنها، مى‌توان قيافه مرد رشيد و دلاور بلوچ را در سايه‌اى از سختى و مشکلات طبيعت مشاهده نمود.
ترانه‌هاى محلى بلوچ، بيشتر در مراسم عروسى و اعياد، خصوصاً عيد فطر خوانده مى‌شود. مشهورترين اين ترانه‌ها عبارتند از: ميرعلم، چاکرتو، آرمان گل آره، بلبل، وش توازنا و زهيرک zahirok ترانه بلبل را معمولاً دو خواننده به‌وسيله قيچک qicak و سه‌تار اجراء مى‌کنند. ترانه زهيرک هنگام اندوه و جدائى خوانده مى‌شود.
سازها
- قيچک qicak
قيچک يکى از سازهاى اصيل و سنتى بلوچ است که در نواحى مختلف اين سرزمين، ترانه‌هاى محلى را با آن مى‌نوازند و در اصطلاح محلى سوروز suruz نام دارد. اين ساز از يک جعبه مجوف چوبى و چهار تا شش سيم ساخته شده و همانند کمانچه با کمان نواخته مى‌شود.
قيچک در ممالک ديگر نيز رواج دارد که از جمله در روسيه گيگا و در نروژ گيگ‌يا در فرانسه گى‌گا و در چين گشاکو ناميده مى‌شود.
- دهل duhul
دهل، يکى از سازهاى ضربى موسيقى مردم بلوچستان و سيستان است. اين ساز شکل استوانه‌اى داشته و همراه سرنا نواخته مى‌شود. در جشن‌هاى عروسي، ختنه‌سورى و رقص‌هاى محلى از آن استفاده زيادى مى‌کنند.