جمعيت

جمعيت استان يزد در حال حاضر بالغ بر ۸۹۰،۰۰۰ نفر است که ۱/۴ درصد از جمعيت کل کشور را به خود اختصاص مى‌دهد. از کل جمعيت استان ۷۸ درصد را جمعيت شهرى و ۲۲ درصد را جمعيت روستايى تشکيل مى‌دهد. بدليل وجود بيابان‌ها و کويرهاى وسيع تراکم جمعيت در سطح استان کم است.


نژاد

مردم استان يزد از نژاد آريايى و ايرانى هستند و به علت موقعيت جغرافيايى ويژهٔ اين استان، از آميختن با نژادهاى غيرايرانى تا اندازه‌اى مصون مانده‌اند. در روزگار باستان و آغاز مدنيت و آبادى در اين سامان، نژادهاى ديگرى در اين ناحيه مى‌زيستند و با نژادهاى اصلى آن درآميختند. اين آميزش بى‌گمان بعدها در سرگذشت اجتماعي، فرهنگى و حتى ترکيب نژادى مهاجران تازه رسيدهٔ آريايى نيز تأثير بسيار داشته است.


در نيمهٔ هزارهٔ دوم پيش از ميلاد، آريايى‌ها به فلات مرکزى ايران از جمله منطقهٔ يزد که در دل اين فلات قرار دارد، روى آوردند . در دوره‌هاى بعد نيز، گروه‌هاى عرب، ترک، مسيحى و کليمى به اين منطقه آمدند. در سدهٔ اخير نيز اعراب مهاجر به اين استان آمده و در آن ساکن شدند.

زبان

مردم استان يزد به زبان فارسى رايج، با پاره‌اى ويژگى‌هاى گويشى سخن ‌مى‌گويند. برخى ويژگى‌هاى گويشى در ميان شهرستان‌هاى اين استان محسوس است.


زبان‌شناسان نيم‌زبان‌هاى (لهجه‌هاي) جديد ايرانى را به دو دستهٔ باخترى و خاورى تقسيم کرده‌اند. لهجهٔ يزدى جزء نيم‌زبان‌هاى مرکزى دستهٔ باخترى است که در بخش باخترى فلات ايران، تا حدود مرزهاى عراق رواج دارد.


در بيشتر نيم‌زبان‌هاى مرکزى از جمله لهجهٔ شيرين يزدي، اثر آميختگى کمترى با زبان عربى ديده مى‌شود. زرتشتيان يزد به زبان نياکان خويش -زبان فارسى دري- سخن مى‌گويند. زبان زرتشتيان يزد بدليل پاره‌اى از عوامل اجتماعي، فرهنگى و اقتصادى آميختگى بسيار با زبان فارسى پيدا کرده، به‌طورى‌که آهنگ ناتوان شدن و حتي، فراموش شدن آن روزبه‌روز تندتر مى‌شود؛ ولى گونهٔ زبان درى برخى از روستاهاى يزد از جمله روستاى زين‌آباد که کمتر زير رخنهٔ اين عوامل بوده، پاک‌تر و دست‌نخورده‌تر از گونهٔ درى شهرستان يزد باقى مانده است.

دين

پيش از ورود مسلمانان به ايران، مردم استان يزد نيز مانند مردم ساير نقاط ايران زرتشتى بودند. با انقراض حکومت ساسانيان در نيمهٔ نخست سدهٔ اول هـ.ق، مردم بيشتر نقاط ايران از جمله استان يزد نيز به دين اسلام گرويدند؛ ولى برخى از آنان با پرداخت جزيه، آيين خود را حفظ کردند و زرتشتى باقى ماندند. قريب‌به‌اتفاق مردم استان يزد، مسلمان و پيرو مذهب شيعهٔ جعفرى هستند.


از اقليت‌هاى مذهبى که در اين استان زندگى مى‌کنند، مى‌توان از زرتشتيان، يهوديان و مسيحيان نام برد. در سرشمارى عمومى نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵ هجرى شمسى استان يزد، تعداد ۳۸۹۷ نفر زرتشتي، ۷۸ نفر مسيحي، ۱۰۰ نفر کليمى و ۷۰۴ نفر نيز از ساير اديان وجود داشته‌اند.