مسجد جامع ارومیه
مسجد جامع ارومیه وسط بازار قدیمی شهر قرار دارد و جزء اصلی بافت قدیمی به حساب میآید. برخی از نخستین عقیده دارند که این بنا ابتدا آتشکده بوده است که بعد از تسلط مسلمین ویران شده و سپس در قرن هفتم بر روی آن مسجدی ساخته شده است.
مسجد جامع با دو در ورودی به راسته سنگتراشان و بازار عطاران راه دارد صحن بزرگ آن منشعب میشود. مسجد بارها مورد مرمت قرار گرفته و شامل آثاری از دورههای مختلف است که شامل شبستان گنبد دار قدیمی، داخل شبستان گنبددار محراب، چهلستون قدیمی متصل به شبستان گنبددار، صخرههای قدیمی اطراف ضمن مسجد و قسمتهای نوساز اطراف صحن است.
مسجد سردار ارومیه
مسجد سردار یا ساعتلو در خیابان امام و در امتداد راسته غلامخان که قسمت مهمی از بافت قدیمی شهر ارومیه را شامل میشود واقع است. مسجد در عهد قاجاریه توسط عبدالصمد خان پدر آقاخان، جد اعظم عظیمالسلطنه سردار ساخته شده است.
مسجد مناره ارومیه
این مسجد با فاصله کمی از مسجد سردار ارومیه قرار دارد و متصل است به مدرسه قدیمی هدایت در محله امیر نظامی و ضلع شمالی خیابان امام
مسجد مناره بنائی است با مناره بلند و متعلق به دوره قاجار که توسط حاج علی یارخان و حاج یدالله امیرنظمی انشار ساخته شده است.
مسجد اعظم ارویه
این مسجد در خیابان عسگرآبادی جنب بازار و میدان گندمفروشان واقع شده است. این مسجد بیشتر با نام مسجد بازارپاش خوانده میشد.
مسجد از سمت میدان گندمفروشان و بازار، دارای دو در ورودی است که بر بالای هرکدام منارهای است که با گلدسته و کاشیهای لعابیسبز و زرد تزئین یافته است.
بر روی یکی از درهای ورودی (سمت راست) ضمن تزئین با اشیهای معابدار، جمله الله و جل جلاله دور سمت راست ان جمله محمد رسولالله بهکار رفته است.
مسجد مطلبخان خوی
مسجد مطلبخان در ضلع جنوبغربی میدان انقلاب، کنار خیابان طالقانی و مرکز شهر خوی واقع شده است.
تاریخ دقیق بنا روشن نیست اما گمان میرود که زمان اولیه ساختمان مسجد، مربوط به دوره ایلخانی باشد که بعدها به دلایلی ویران شده است. احتمالاً در اوایل دوره قاجاریه، بر روی وایرانههای موجود مجدداً مسجد دیگری ساختهاند.
مصالح بهکار رفته در بنای مسجد بهطور کلی از آجر انتخاب شده است و تمام جبهه بیرونی و درونی مسجد فاقد هر نوع تزئینی است.
مسجد ملاحسن خوی
این مسجد در ضلع جنوبی خیابان انقلاب خوی، و تقریباً روبهروی مسجد قدیمی سیدالشهداء واقع شده است.
مدارک موجود نشان میدهد که مسجد در سال ۱۳۱۶ هجری توسط حاجی آقا حسنی فرزند ملاحسن امام جمعه خوی و در زمان قاجاریه ساخته شده است.
مسجد سیدالشهدا خوی
این مسجد در ضلع شمال خیابان انقلاب خوی واقع شده است. مسجد سیدالشهدا در دوره قاجاریه بنا شده و تاریخ احداث آن را سال ۱۳۶۶ هجری قمری ذکر کردهاند این بنا هنوز به ثبت نرسیده و اداره آن توسط هیئت امنا صورت میگیرد.
مسجد جامع مهاباد
مسجد جامع مهاباد بین خیابانهای حافظ و پهلوی سابق داخل کوچه مسجد جامع قرار دارد بنای مسجد به دستور بداقالسلطان حاکم مهاباد ساخته شده و در زمان شاه سلیمان صفوی تکمیل شده است.
مسجد جامع قدیمیترین مسجد مهاباد است و از زیباترین بناهای تاریخی استان بهشمار میرود. مصالح بهکار رفته در پی دیوارها، ستونها و کف شبستان از سنگ است و بقیه قسمتها از آجر میباشد.