کشاورزی

استان آذربایجان‌غربی یکی از مراکز مهم کشاورزی کشور است. این امر به‌دلیل وجود توازن‌های مثبت طبیعی در سطح استان است. قابلیت‌های طبیعی، اعم از شرایط مناسب آب‌وهوائی (بارش، رطوبت، دما و ...)، منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی غنی و منابع خاک حاصل از رسوبات رودها، بستر و زمینهٔ مناسبی برای استقرار و توسعهٔ این مرکز مهم کشاورزی بوده است.


در استان آذربایجان‌غربی به واسطهٔ وجود همین شرایط مناسب محیطی، بیش از ۲۹۰۰ روستا با جمعیتی حدود یک میلیون و ۱۸۰ هزار نفر که اشتغال آنها عمدتاً بر پایهٔ کشاورزی و دامداری است، شکل گرفته است.


در این استان، کشت متمرکز رایج نیست بلکه کشت به‌صورت وسیع صورت می‌گیرد و میزان کار و حجم سرمایه نسبت به زمین‌های تولیدی کم است. محصولات کشاورزی به‌علت عدم آشنائی کشاورزان با اصول فنی جدید کشاورزی، کمبود کارگر، بالا بودن دستمزد، کوچک بودن واحدهای تولیدی، کمبود ماشین‌آلات، کود و سموم دفع آفات گیاهی و ... بیشتر در حد رفع نیازهای کشاورزان و خانواده‌هایشان تولید می‌شود.


- توان تولید محصولات کشاورزی:

استان آذربایجان‌غربی به‌دلیل موقعیت جغرافیائی خاص خود و کیفیت آب، خاک، هوای مناسب و نیروی انسانی خلاق و فعال، قابلیت‌های تولیدی فراوانی دارد و می‌تواند علاوه بر رفع نیاز داخلی، قسمتی از نیاز کشور را نیز برطرف کند. همچنین از طریق تأمین مواد اولیهٔ کارخانه‌‌ها و صنایع وابسته به کشاورزی، فرصت‌های شغلی جدید و ارزنده‌ای را برای جمعیت روستائی و شهری ایجاد کند.


در سال‌های اخیر، بخشی از محصولات عمدهٔ صادراتی استان آذربایجان‌غربی که مازاد بر مصرف داخلی استان تولید می‌شود، مانند انگور (به‌صورت کشمش تیزآبی) و سیب، به خارج از کشور صادر می‌شود. این امر در شکوفائی اقتصاد منطقه و نیز ارزآوری اهمیت فراوان دارد.


بخشی از انگور تولیدشده برای فروش در بازارهای داخلی با صادرات به مناطق دیگر عرضه می‌شود و بقیهٔ محصول را به کشمش تبدیل می‌کنند یا به کارخانهٔ پاکدیس می‌فرستند. هر ساله، به‌طور متوسط، بیش از ده هزار تن کشمش به کشورهای آلمان و سایر کشورهای اروپائی صادر می‌شود اما به تازگی، به‌علت تخریب باغ‌ها و خوب به فروش نرفتن محصولات، صادرات کشمش تقریباً ناچیز است.


از دیرباز در آذربایجان‌غربی برای کشت سیب از نهال‌های محلی که بسیار طبیعت‌پسند بوده و در مقابل آفات طبیعی مقاوم‌تر از نهال‌های اصلاح‌شده بوده‌اند، استفاده می‌شده است (مانند سیب ترکمان) ولی در حال حاضر، باغداران بیشتر از انواع نهال رد، گلدن و سیدی استفاده می‌کنند.

دامپروری

استان آذربایجان‌غربی به‌دلیل وجود مراتع سرسبز و کوهستانی و ییلاق‌های مناسب، محل خوبی برای پرورش انواع دام، طیور و زنبورعسل است. این منطقه به‌دلیل برخورداری از محیط طبیعی مساعد و افراد فعال می‌تواند به یک مرکز فعال دامداری تبدیل شود. در سال‌های گذشته، فراورده‌های دامی استان مازاد بر مصرف داخلی بود و به سایر نقاط کشور نیز صادر می‌شد.


امروزه به دلایلی، چون مهاجرت عشایر و روستائیان به شهرها، عدم اشنائی دامپروران با اصول جدید دامپروری، بهداشت نامناسب، چرای بیش از حد در مراتع و کمبود خوراک دام، تولیدات دامی کاهش یافته است؛ دام‌های دامداران بزرگ، گسترش چشمگیری نداشته و بیشتر در حد خودکفائی و خودمصرفی بوده است.