تهران دوره قاجاريه
در سال ۱۲۰۰هـ.ق آقامحمدخان قاجار اين شهر جديدالتأسيس را که تا آن زمان جنبه نظامى داشت، به پايتختى انتخاب نمود و به نوشته اعتمادالسلطنه، پس از تحکيم پايه‌هاى حکومت خود در سال ۱۲۰۹هـ.ق رسماً در اين شهر تاج‌گذارى کرد. از اين زمان نهادهاى حکومتى در تهران استقرار يافت.
آقامحمدخان برخلاف ديگر پادشاهان، علاقه چندانى به ساخت بناهاى عظيم و باشکوه نداشت. به طورى که از زمان وى تنها عمارت تخت مرمر باقى مانده است. جمعيت شهر تهران را در اين دوره ۲۵۰۰۰ نفر تخمين زده‌اند.
پس از آقامحمدخان، فتحعلى شاه (۱۲۱۲-۱۲۶۵هـ.ق) بناها و عمارت‌هاى جديد در تهران ساخت؛ توسعه و تزيين عمارت تخت مرمر، احداث تخت مرمر در وسط ميدان، مسجد شاه، مسجد عزيزالدوله و مدرسه مروى و چندين باغ از جمله باغ نگارستان از اين جمله است.
در اين دوره بسيارى از زمين‌‌هاى داخلى شهر به مرور به خانه، قصر و بناى دولتى و سفارتخانه و ... تعلق گرفت. در دوره محمدشاه با آوردن آب کرج به تهران و تثبيت مالکيت زمين و بالا رفتن مهاجرت‌ها، آبادانى شهر چشمگير شد.
در زمان محمدشاه احداث بناهاى جديد همچنان ادامه داشت. ضلع جنوبى مسجد جمعه تهران و بازار بين اين مسجد و مسجد امام -بين‌النهرين- از آثار اين دوره است. در جنوب تهران نيز دروازه ديگرى به نامه دروازه محمديه در ميدان پاقاپوق محمديه يا ميدان اعدام ساخته شد. دروازه ديگرى نيز که افغان‌ها به نام دروازه ارگ يا دروازه دولت در مدخل خيابان باب همايون ساخته بودند، مرمت و بازسازى شد.
در دورهٔ حکومت ناصرالدين شاه، جمعيت تهران حدود ۱۵۰،۰۰۰ نفر بود. همراه با گسترش شهر تهران، ناصرالدين شاه، ميرزا يوسف مستوفى الممالک صدر اعظم و ميرزا عيسي وزير را مأمور طراحى نقشه شهر تهران کرد.
در اين دوره به سبب اداره کشور و سازمان‌دهى درست، به دستور ميرزاتقى‌خان اميرکبير محله ارگ با کوشش معمار و با سابقه و برجسته‌اى به نام عبداله‌خان معمار باشي توسعه يافت و بناهاى جديد در آن احداث شد.
در هسته مرکزى شهر اندک‌اندک بازار تهران شکل نهايى به خود گرفت و راسته بازارهاي، تيمچه‌ها، کاروانسراها و سراهاى متعدد ايجاد شد. به اين ترتيب تهران سيماى شهرهاى سنتى ايران را يافت و توسعه جديد و مهاجرت‌هاى بسيار پديد آمد.
تهران دوره پهلوى
در سال‌هاى آغازين سلطنت رضاشاه که پويش شهرنشينى شکل تازه‌اى به خود گرفته بود، جمعيت شهر تهران بار ديگر رو به فزونى نهاد. از اين‌رو دست‌اندرکاران به فکر گسترش بناهاى شهر افتادند. در سال ۱۳۰۹ شهردار وقت که خواهان نوسازى و توسعه شهر تهران بود، بدون توجه به اهميت تاريخى حصارها، برج و بارو و دروازه‌ها، آنها را ويران کرد. اما محله‌هاى پيرامون اين دروازه‌ها باقى ماند. از ميان محله‌هاى باقى مانده مى‌توان محله سنگلج، چال‌ميدان، خانى‌آباد، گود زنبورک‌خانه، پاچنار، دروازه قزوين، عودلاجان و ... را نام برد.
تهران دوره انقلاب اسلامى
بعد از انقلاب اسلامى به دليل وقوع جنگ تحميلى روند توسعه تهران به تعويق افتاد، اما پس از سال ۱۳۶۸ اقدامات عمرانى پايتخت مجدداً آغاز شد و با احداث اتوبان‌هاى متعدد، بخشى از موارد توسعه طرح جامع شهر تهران عملى شد. پارک‌ها و فضاهاى سبز عمومى گسترش يافت و صدها مرکز مذهبى و فرهنگى جديد در نواحى مختلف شهر با کاربرى‌هاى متفاوت احداث شد. از اقدامات ارزنده سال‌هاى اخير تبديل کشتارگاه تهران به فرهنگسراى بهمن در سال ۱۳۷۰ است.
در طى سال‌هاى اخير ميادين و بناهاى جديد با سبک‌هاى متفاوت معمارى در نقاط مختلف تهران احداث و بسيارى از بناهاى قديمى مرکز شهر تهران توسط بخش خصوصى يا دولتى نوسازى و مرمت شد يا تغيير کاربرى يافت.