قلعه ايرانشهر
ناصرالدينشاه در سال ۱۲۶۴ هـ.ق با ساخت قلعه در فهرج موافقت مىنمايد و بدين ترتيب کار ساخت قلعه توسط شخصى به نام حسين معمارباشى کرمانى در مدت ۷ سال به اتمام مىرسد و قلعه ناصريه ناميده مىشود. پس از آن مرکز حکمرانى بلوچستان از بمپور به ايرانشهر منتقل مىگردد.
قلعه ناصريه در زمان حکومت دوست محمدخان بارکزايى به قلعه دوست محمدخان معروف مىشود و پس از آن اين قلعه در سال ۱۳۰۷ هـ.ش در اختيار نيروهاى دولتى قرار مىگيرد و به نام قلعه ايرانشهر شهرت مىيابد.
قلعه با مساحتى بالغ بر ۳۴،۲۲۵ متر مربع از جمله وسيعترين قلعههاى دوره اسلامى استان با نقشهاى مربع شکل به ابعاد ۱۸۵٭۱۸۵ متر است. معمارى قلعه را مىتوان به دو قسمت تقسيمبندى نمود:
حصار قلعه
تشکيل شده از يک ديوار با مصالح خشت و گل و آجر به ارتفاع ۷/۶ متر و ۵۰/۴ متر در روى زمين، در قسمت فوقانى با ايجاد يک غلام گرد که به برجهاى ديدهبانى منتهى مىگردد. از قطر ديوار کاسته مىشود. در لبه بالاى ديوار کنگرههايى به همراه تيرکش و روزنههاى ديدهبانى منظمى در ديوار ايجاد شده که براى مقاصد تدافعى به کار رفته است. حصار مجموعاً داراى نه برج کوچک و بزرگ است و ورودى اصلى قلعه در ضلع جنوبي، در ميان دو برج با تزئينات آجرکارى زيبا قرار گرفته است.
مجموعه ساختمانهاى داخلى
با توجه به متون به جاى مانده قلعه داراى چهار حياط مجزا و بيش از ۱۵۰ اتاق شامل مالبند، حوضخانه، انبار، اصطبل، حمام، سربازخانه، حاکمنشين و ... بوده است.
هرچند معمارى داخلى قلعه تخريب شده، ولى مىتوان به آجرنماى تزئينى سردر ورودى و برجهاى آجرکارى شده دو طرف آن اشاره نمود که داراى انواع طرحهاى رجچيني، دندان موشي، هندسي، لوزي، چليپايى شکل و ... است. اين نوع تزئين يادآور سبک معمارى بکار رفته در برجهاى ارگ بم کرمان توسط هنرمندان آن خطه است.
قلعه بمپور
اين قلعه در ۲۴ کيلومترى غرب ايرانشهر، و در جوار شهر بمپور قرار دارد. بمپور يکى از شهرهاى بسيار قديمى بلوچستان و در مسير لشکر اسکندر مقدونى قرار داشت. اين قلعه از لحاظ ساختارى تقريباً شبيه به ارگ بم است. قدمت تاريخى آن احتمالاً به دوران اشکانى و ساسانى مىرسد. و نيز بقاياى آثار دوره اسلامى در آن ديده مىشود. از اين قلعه به صورت مسکونى و دفاعى استفاده مىشد. بمپور تا سال ۱۲۳۳ شمسى مرکز حکمرانى بلوچستان بود و جنگهاى زيادى در آن رخ داده است. مرمت مجدد آن در دوره قاجاريه توسط حکام محلى صورت گرفته است. در سال ۱۳۰۷ قلعه به توپ بسته شد و خرابىهاى فراوانى به بار آمد. قلعه بدون دروازه و داراى دو برج است.
قلعه تيس يا پرتغالىها (چابهار)
با ورود پرتغالىها به منطقه قلعه سنگى بر فراز تپهاى در ساحل شرقى خليج چابهار ساخته مىشود. اين بنا در دورهٔ قاجاريه تعمير و تا سال ۱۳۳۷ پابرجا بوده است که به مرور بر اثر عوامل جوى به ويرانهاى تبديل مىگردد. بنا داراى اتاقهايى با طاق ضربى -منار چاه آب و احتمالاً ساعت آفتابى بوده است. مصالح آن از سنگ و آجر و ملات ساروج است. در اطراف قلعه بقاياى گورهاى سنگى نيز ديده شده است. حفظ اين بنا به دليل تاريخ سياسي-فرهنگى اهميت دارد و در برنامههاى مرمت ميراث فرهنگى استان قرار گرفته است.