مهمترين مسئله مؤثر در وضع اقتصادى اين استان، وجود مدفن حضرت معصومه (س) است که در تمام ايام سال زائران بسيار از نقاط مختلف کشور و ساير ممالک به زيارت آن مشرف مىشوند. ورود زوار به خصوص در ماههاى محرم و صفر، رمضان و ساير ايام سوگوارى و نيز در ايام نوروز چشمگير است و مهمانپذيرها و هتلها مملو از جمعيت مىشود. اين امر موجب به کارگيرى جمعيت بيکار شده و در امر ايجاد اشتغال براى آنها از نقش بهسزايى برخوردار است. منابع مهم اقتصادى اين استان به شرح زير است:
کشاورزى
تنوع اقليمي، شرايطى را فراهم آورده که کشت بيشتر محصولات کشاورزى در استان قم امکانپذير باشد. مناطقى که در کوهستان واقع شدهاند، به دليل کوهستانى بودن داراى آب و هوايى ملايم و گاه سرد هستند، بنابراين محور فعاليتهاى کشاورزى در اين مناطق بيشتر به صورت کاشت درختان سردسير از قبيل گردو، فندق، بادام، زردآلو و گيلاس است و به صورت باغ مورد بهرهبردارى قرار مىگيرد.
دامدارى
پرورش دام در استان قم به دو صورت سنتى و صنعتى انجام مىشود. دامپرورى سنتى به صورت شبانى يا خانگى است. ايلاتى مثل ايل لک، زند، کلکو، کلهر، شاهسون، مرابلو و ... در اين استان زندگى مىکنند و تعدادى از آنها در پرورش دام سابقه ديرينه دارند. هماکنون نيز دامداران نسبتاً بزرگى در استان به صورت ييلاق و قشلاق به پرورش گوسفند مىپردازند. نژاد گوسفند در اين مناطق بيشتر از نوع سياه کبود، افشاري، کلکو و شيرازى است. مناطق ييلاقى اين دامپروران بيشتر دامنههاى جنوبى کوه البرز، دهستانهاى اطراف قزوين، کوهپايههاى اطراف ساوه، همدان، فراهان، بروجرد و خرمآباد است.
نوع ديگر پرورش دام در استان گاودارى است. گاودارى در حومه شهر و روستاها به صورت صنعتي، نيمه صنعتى و سنتى وجود دارد و شامل نگهدارى گاو شيرى اصيل، گاو دورگ و گاو بومى است. اين دامدارىها بيشتر بدون استفاده از زمين زراعتى است، علوفه مورد نياز دام را از بازار تهيه مىکنند. توليدات اين دامدارىها به صورت شير و لبنيات به صورت مىرسد. علاوه بر اين تعداد زيادى از پرواربندان، گوسالههاى نر را پروار کرده و در بازارهاى قم و تهران به فروش مىرسانند.
صنايع
قدمت صنعت قم به سال ۱۶۰ هـ.ق مىرسد. از اين سال تا سال ۱۲۸۷ هـ.ق در شهر قم سکه ضرب مىشد و دستگاه منگنه وجود داشت. در سال ۱۳۰۵ هـ.ق در قم شش کارخانه بلورسازى و چندين کارخانهٔ شيشهگرى وجود داشت که انواع و اقسام چراغ، لامپا، قليان، ميوهخوري، شربتخوري، آفتابه، لگن و تنگ از محصولات آن به شمار مىرفت. در کارخانه چينىسازى کاسه، قدح، بشقاب و دورى توليد مىشد. در سال ۱۳۰۸ شمسى کارخانه پنبه پاککنى شروع به کار کرد و در سال ۱۳۱۴ کارخانه ريسباف تأسيس گرديد و به تدريج تعداد کارخانجات قم رو به افزايش نهاد.
امروزه مهمترين مراکز صنايع استان قم در جنوب غرب، جنوب شرق و شمال شهر قم متمرکز شده است. از نواحى مهم ديگر صنعتى استان ناحيه صنعتى سيرو و طغرود است.
در مجموع مىتوان صنايع استان را به شرح زير جمعبندى کرد:
- با توجه به امکاناتى که در سالهاى اخير در استان به وجود آمده، صنعت استان بين دو قطب صنايع مونتاژى و وابسته به تهران و صنايع نسبتاً بنيادى در اصفهان جاى گرفته و فعاليت صنعتگران در رشتههاى ميانى و مصرفى را در برگرفته است.
- صنايع کانى غيرفلزى پايه، اساس صنعت استان قم به شمار مىرود و توليدات آن به نقاط مختلف کشور صادر مىشود. در حال حاضر بيش از هزار واحد توليدى در اين استان به توليد گچ، آجر، آهک، سنگ و پودر سنگ اشتغال دارند و محصولات آنها علاوه بر تأمين نياز استان به ساير نقاط کشور صادر مىشود.
- پس از آن صنايع غذايي، شيميايي، دارويي، چوبي، فلزي، نساجى و سلولزى جاى دارند که دربرگيرندهٔ تعداد زيادى کارخانه و کارگاه مختلف بوده، در اشتغال افراد استان از نقش مؤثرى برخوردارند.
معادن
صيد و شکار
در نقاط مختلف استان قم شکارگاههاى متعددى وجود دارد که علاقهمندان شکار را به سوى خود فرا مىخواند. اساساً شکار در اين استان به منظور امرار معاش، دفع حيوانات مضر و تفنن و سرگرمى صورت مىگيرد. مهمترين جانوران شکارى استان عبارتند از آهو، بز کوهي، خرگوش، روباه، شغال، گرگ، کبک و تيهو.
مهمترين مراکز شکار واقع در اين استان عبارتند از:
- شکارگاه مسيله در کنار درياچهٔ حوض سلطان که در آن آهو شکار مىشود.
- شکارگاه قولولو و آب شيرين واقع در کيلومتر ۷ جادهٔ کاشان که درآن آهو شکار مىشود و در کوههاى اطراف قولولو در ۱۸ کيلومترى جادهٔ اراک به صيد تيهو و کبک مىپردازند.
- شکارگاه هموار قاضي واقع در کيلومتر ۱۸ جادهٔ اراک که در آن به شکار باقرقره و آهوبره مىپردازند. در شکارگاه کوههاى قاضي، کبک و در شکارگاه کوه يزدان در طغرود، بز و کل، قوچ و ميش شکار مىشود.