دروازه‌ها

شهر قزوين تا چند دههٔ پيش، داراى هفت دروازه در ورودى‌هاى مختلف شهر بود. امروزه تنها دو دروازه آن به جاى مانده است:

دروازه تهران

اين دروازه در ابتداى خيابان تهران قديم (منظري) واقع شده و از آثار دوره قاجاريه است. بناى دروازه آجرى و داراى يک سردر اصلى و دو راه ارتباطى در طرفين است. سردر وسط، داراى عرض و ارتفاع بيشتر و قوس تيزه‌دار است؛ در صورتى که درهاى طرفين، داراى طاق آهنگ نيم‌دايره هستند. اين دروازه، هشت گلدسته دارد. ورودى اصلى آنها داراى رسمى‌بندى و کاسه‌بندى است. اين گلدسته‌ها در قديم داراى تزيينات کاشى‌کارى بودند.


دروازه درب کوشک

دروازه درب کوشک (جوسق قديم) در انتهاى خيابان نادرى قرار دارد. اين دروازه برخلاف دروازهٔ تهران قديم، تنها داراى يک نما به سوى خارج شهر است. دروازه درب کوشک داراى يک ورودى با قوس نيم‌دايره کليل است و در طرفين آن، گلدسته‌ها و طاق‌نماهايى ديده مى‌شود. نماى خارجى اين دروازه داراى کاشى‌کارى رسمى‌بندى است.

سردر عالى‌‌قاپو

سردر عالى‌قاپوى شهر قزوين در دورهٔ سلطنت شاه‌تهماسب ساخته و در زمان سلطنت شاه‌عباس اول بصورت کنونى تغيير شکل يافت. اين سردر، ورودى اصلى به دولت‌خانه دوران صفويه بود. بناى سردر، شامل ايوان رفيع ورودى با قوس تيزه‌دار و سه رديف طاق‌نما در طرفين آن است. گوشواره‌هايى با ستون‌نماهاى آجرى در دو طبقه، نماى سردر را تکميل مى‌کنند. هشتى متصل به ايوان ورودي، به شکل هشت ضلعى است و در طرفين محور ورودى آن، اتاق‌هاى نگهبانى قرار دارد. در اين هشتي، پلکان‌هايى ديده مى‌شود که به طبقهٔ بالا -جايگاه نقاره‌زنان- راه مى‌يابند. کتيبه و شباک‌کاشي، تنها تزيينات باقى مانده در ايوان ورودى است. اين کتيبه به خط ثلث و به قلم عليرضا عباسي نقاش و خطاط معروف صفويه است.

عمارت کاخ چهلستون

عمارت کلاه‌فرنگى و سردر عالى‌قاپو تنها بناهاى باقى مانده از باغ صفوى در شهر قزوين است. اين بنا در دورهٔ قاجاريه مرمت و بازسازى شد و چهلستون نام گرفت. عمارت چهلستون به شکل هشت ضلعى و در دو طبقه بنا شده است. نقشه بنا داراى طرحى با محورهاى چليپايى و برون‌گر است. سقف طبقهٔ همکف پوشيده از مقرنس با طرح‌هاى بديع و سقف طبقهٔ فوقانى آن، خنچه‌پوش است. اين بنا هم‌اکنون به موزه تغيير کاربرى شده است.