براساس آخرين وضعيت تقسيمات کشورى در آذر ماه ۱۳۸۰، استان قزوين داراى چهار شهرستان (قزوين، آبيک، بويين‌زهرا و تاکستان)، هجده شهر (قزوين، اقباليه، محمديه، الوند، محمودآباد نمونه، آبيک، رازميان، معلم کلايه، تاکستان، اسفرورين، ضياءآباد، خرمدشت، آوج، شال، دانسفهان، آبگرم، ارداق و بويين‌زهرا)، هجده بخش، چهل و چهار دهستان و ۱۵۹۳ آبادى است. تعداد ۹۳۱ آبادى آن داراى سکنه و ۶۱۲ آبادى آن، خالى از سکنه است.
قزوين
شهرستان قزوين در صد و سى کيلومترى غرب تهران قرار دارد و به وسيلهٔ بزرگراه و راه‌آهن به تهران متصل است. مرکز اين شهرستان شهر قزوين و داراى شش بخش به نام‌هاى مرکزي، البرز، رودبار الموت، رودبار شهرستان، تارم سفلى و کوهين و نيز شانزده دهستان است.
آب و هواى اين شهرستان در تابستان خنک و در زمستان سرد است. ميزان بارش ساليانهٔ آن، حدود سيصد و هجده ميليمتر و متوسط دماى هواى آن بيست و شش درجهٔ سانتيگراد است. بخش شمالى شهرستان قزوين را کوهستان‌هاى البرز در بر گرفته و داراى چشم‌اندازهاى طبيعى بسيار زيبا و جالب است و قسمت جنوبى و شرقى آن را دشت نسبتاً هموارى احاطه نموده است.
اين شهرستان بدليل قرار گرفتن در گلوگاه ارتباطى استان‌هاى شمالى و غربى کشور، امکان دسترسى سريع به تهران، داشتن چند شهر صنعتى و نيز برخوردارى از چندين دانشگاه از جمله دانشگاه بين‌المللى امام خمينى (ره)، از موقعيت ممتاز و ويژه‌اى بهره‌مند است.
مراکز ديدنى: امامزاده حسين (ع)، مسجد جامع، مسجد نبي، بازار، حسينيه امينى‌ها، عمارت چهلستون (موزهٔ چهلستون)، سردر على قاپو، مقبرهٔ حمدالله مستوفي، مقبرهٔ سلطان ويس و ميمون قلعه.
آبيک
اين شهرستان در فاصلهٔ پنجاه کيلومترى شرق قزوين در مسير جادهٔ تهران-قزوين قرار دارد و دو جادهٔ ترانزيتى بسيار مهم، يکى بزرگراه و ديگرى جادهٔ آسفالتهٔ قديم تهران، از کنار آن مى‌گذرد. مرکز آن شهر آبيک و داراى دو بخش به نام‌هاى مرکزى و بشاريات و نيز پنج دهستان است.
محصولات زراعى آن عبارتند از گندم، جو، بنشن، يونجه، ذرّت، چغندر قند، صيفى‌جات، انگور و سيب‌زميني، کارخانهٔ سيمان آبيک در کنار اين شهر و مجاور بزرگراه تهران-قزوين قرار دارد. در اطراف آبيک کارخانهٔ صنعتى بسيارى فعاليت دارند.
مراکز ديدنى: مقبرهٔ رئيس‌المجاهدين، امامزاده على شکرناب، امامزادهٔ ابراهيم و قز قلعه.
بويين‌زهرا
شهرستان بويين‌زهرا در جنوب دشت قزوين و در فاصلهٔ پنجاه کيلومترى شهر قزوين قرار دارد. مرکز آن شهر بويين‌زهرا و داراى شش بخش به نام‌هاى مرکزي، آبگرم، آوج، دشتابي، رامند و شال و نيز چهارده دهستان و ۲۵۴ آبادى داراى سکنه است. تعداد ۴۸ هزار نفر از جمعيت آن در نقاط شهرى و تعداد ۱۲۵ هزار نفر از آنان در مناطق روستايى سکونت دارند. زبان مردم بويين‌زهرا ترکى است.
مراکز ديدنى: برج‌هاى دوگانهٔ خرقان، کاروانسراى محمدآباد، کاروانسراى آوج، کاروانسراى هجيب، سايت تاريخى سگزآباد، تپهٔ زاغه و تپهٔ قبرستان.
تاکستان
تاکستان در غرب استان قزوين قرار دارد و مرکز آن شهر تاکستان است. اين شهرستان داراى چهار بخش به نام‌هاى مرکزي، اسفرورين، خرمدشت و ضياءآباد، سه، نه دهستان و ۱۳۳ آبادى است. جمعيت اين شهرستان حدود ۱۵۹،۶۰۹ نفر است. فاصلهٔ تاکستان تا قزوين حدود چهل کيلومتر و از طريق جادهٔ آسفالته و بزرگراه تهران-زنجان به آن متصل است. راه‌آهن شمال غرب نيز از کنار اين شهرستان مى‌گذرد. زبان مردم اين شهر تاتى (از زبان‌هاى دورهٔ ماد باستان) است.
باغ‌هاى انگور اين شهرستان شهرت فراوان دارد. اين شهرستان همچنين داراى دشت‌هاى حاصلخيز و پربرکتى است که کشت انواع محصولات کشاورزى در آنها جريان دارد.
مراکز ديدنى: بقعهٔ پير، قز قلعه، امامزاده کمال، امامزاده ولى و امامزاده هفت صندوق.