حمام گلشن

بخشى از حمام گلشن لاهيجان با گسترش شهرسازى و لزوم احداث خيابان و ميدان، ويران شده است. بناى حمام پلان کثيرالاضلاع داشت و براى ساخت آن از آجر قرمز محلي، ساروج و گل آهک استفاده شده است. در تعميرات اخير پس از زلزله گيلان براى استحکام بنا از مصالح جديد استفاده شد.


در سنگ‌کارى شدهٔ امروزى حمام در کوچه‌اى در ضلع جنوب آن واقع شده است. با گذر از ورودى به رخت‌‌کن مى‌رسيم. طول رخت‌کن حدود ۱۰ متر و در سمت راست آن، اتاقکى در سطحى پايين‌تر واقع شده که به گرم‌خانه معروف است.


در شمال رخت‌کن صحن حمام با ده ستون قرار دارد و وسيع‌ترين قسمت بنا به شمار مى‌رود.


کف گرمابه با موزاييک و ازاره ديوارهاى جانبى تا ارتفاع ۱۸۰ سانتيمتر کاشى‌کارى جديد شده است. گنبد ميانى در حدود ۸ متر ارتفاع دارد و حباب‌هايى بر روى آن کار گذاشته شده که نور داخل حمام را تأمين مى‌نمايد. در فواصل طاق‌هاى جناقى و ديوارهاى جانبى گنبدهاى کوچکى به صورت کاسه برگردان به ارتفاع حدود ۵/۳ متر، فضاى فوقانى را مسقف مى‌سازد.


در شمال شرقى صحن دو هشتى وجود دارد. اضلاع مقابل هشتى‌ها حدود ۵/۴ متر و ارتفاع گنبد آنها ۵/۵ متر است. در ضمن در ديوارهاى هر ضلع طاق‌‌نمايى به چشم مى‌خورد. کانال کوچک با شياري، آب مصرف شده دوش‌ها را به صحن حمام هدايت مى‌کند.


در جنوب هشتى دوم، خزانه يا مخزن آب گرم قرار دارد.


در قسمت‌هاى مختلف حمام، معمار با استفاده از اسلوب‌هاى خاص و با انواع آجرچينى به مسقف کردن بنا همت گماشته است. گرم‌خانه يا فضاى بالاى صحن حمام در قسمت فوقانى ستون‌هاى هشت‌گانه ميانى داراى کاربندى هشت و نيم هشت است. در بالاى کاربندى‌ها گنبدى ديده مى‌شود که فضاى اصلى اين قسمت را مسقف مى‌سازد. اين گنبد بزرگ‌ترين و بلندترين گنبد در بناى فعلى حمام است. سقف چهار هشتى که دوبه‌دو در شمال غربى و جنوب غربى بناى حمام واقع شده، گنبدى شکل است. خزانه يا مخزن آب گرم حمام نيز که بين هشتى‌ها قرار گرفته داراى گنبد با فيلپوش‌هايى در چهار کُنج است.

محوطه فانوس دريايى (برج ساعت)

در ساحل بندر انزلى در دل دريا، فانوسى دريايى ديده مى‌شود که در سال ۱۲۳۰ تا ۱۲۳۴ هـ.ق در زمان حکومت ناصرالدين شاه توسط ”خسروخان گرجي“ حاکم وقت ساخته شده است. اين فانوس دريايى با روغن چراغ روشن مى‌شد و براى راهنمايى دريانوردان به کار مى‌رفت. اين فانوس داراى ساعتى هندلى است. در سال ۱۳۰۸ به دستور پهلوى اول مهندسين آلمانى آن را با مصالح جديد مرمت کردند. فانوس دريايى داراى ۲۰ متر ارتفاع و ۱۴۸ پلکان از کف تا قسمت برج فوقانى است.