آب و هوا
از آنجا که گیلان در مجاورت دریای مازندران قرار دارد ، دارای آب و هوایی معتدل و مرطوب است ، چنان که رطوبت برخی نقاط آن گاه تا بیش از۹۹ % می‌رسد. متوسط درجه حرارت سالیانه در مناطق گوناگون استان از ۱۶ الی ۲۰ درجهٔ سانتیگراد متغیر است. میزان بارندگی سالانه براساس گزارش هواشناسی در سال ۱۳۷۴ در شهر رشت ۱۵۰۷ میلی‌متر ، بندر انزلی ۱۶۵۰ میلی‌متر ، آستارا۱۲۱۰ میلی‌متر و منجیل ۱۷۷ میلی‌متر بود.
رودها
در نقاط مختلف گيلان بيش از چهل رودخانه بزرگ و کوچک جريان دارد. ميزان آبدهى اين رودخانه‌ها در تمام طول سال يکسان نيست و از اواخر فروردين تا پايان مرداد آب رودخانه‌ها کاهش مى‌يابد.
کليه رودهايى که از دامنهٔ شمالى البرز سرچشمه مى گيرند در انتها به درياى مازندران مى‌پيوندند و کليه رودهاى دامنهٔ جنوبى به استثناى سفيدرود، در داخل فلات ايران از ميان مى‌روند.
به عنوان مهم‌ترين رود گيلان که خود از مهم‌ترين رودهاى کشور نيز هست، مى‌يابد به رودخانه سفيدرود اشاره نمود. اين رود از کوه‌هاى چهل چشمه و از سلسله جبال زاگرس سرچشمه مى گيرد و با عبور از استان‌هاى کردستان، آذربايجان، زنجان و با گذشتن از کوه‌هاى البرز و پيوستن به رودخانهٔ شاهرود مسير خود را به سمت شمال ادامه مى‌دهد. سپيدرود در انتهاى مسير خود، در بندر کيانشهر به درياى مازندران مى‌پيوندد.
طول اين رود حدود ۶۵۰ کيلومتر است. سپيدرود پيش از ورود به استان گيلان، به نام قزل‌اوزون (طلاى شناور) شناخته مى‌شود. در طول مسير اين رود، رودهاى کوچک چندى نيز به آن مى‌پيوندند.
از رودهاى ديگر گيلان مى‌توان به گرکانرود با سطح حوزهٔ آبريز معادل ۵۲۳ کيلومتر مربع و آبدهى سالانه حدود ۲۴۷ ميليون متر مکعب اشاره کرد که در غرب استان جريان دارد.
رودخانه شفارود نيز از رودهاى جارى در غرب گيلان و از رودهايى است که در مسير راه تاريخى معروف شاه‌عباسى واقع شده است.
از ديگر رودهاى غرب گيلان و به قولى غربى‌ترين رود اين منطقه مى‌توان از آستاراچاى که رودى مرزى و حايل بين دو کشور ايران و جمهورى آذربايجان است ياد نمود.
رودهاى ديگرى نيز در منطقه فومنات جريان دارند که بيشتر به مرداب انزلى مى‌ريزند. رودخانه‌هاى چاف، شاندرمن، خالکايي، زغه رودبار، پلنگ‌ور، ماسوله رودخان، گاز رودبار، شاخرز، پسيخان، پيربازار در اين منطقه جريان دارند.
در شرق گيلان نيز رودهاى بزرگ و کوچک چندى جريان دارند که از مهم‌ترين آنها مى‌توان به رودهاى لنگرود، شلمان و پل‌رود اشاره داشت.
رودخانه لنگرود از حوالى جنوب لاهيجان سرچشمه مى‌گيرد و به سمت لنگرود روان مى‌شود و اين شهر را به دو قسمت تقسيم مى‌نمايد. اين رود سپس به سمت شمال جريان مى‌يابد و در چمخاله به دريا مى‌ريزد.
پل‌رود از اتصال دو شاخه اوليه رودخانه‌هاى چاک‌رود که نواحى سمام سرچشمه گرفته و رودخانه گل‌‌رود که از اشکورات جارى است به وجود مى‌آيد. اين رود به سمت شمال جريان مى‌يابد و با پيوستن چند رود کوچک ديگر از نواحى غرب شهر کلاچاى مى‌گذرد و به دريا مى‌پيوندد. اين رود بزرگ‌ترين و طولانى‌ترين رود شرق گيلان محسوب مى‌شود.
در استان گيلان چندين سد وجود دارد که مهم‌ترين آن سد سفيدرود، از مناطق زيباى گردشگرى نيز به حساب مى‌آيد.
سد سفيدرود که يکى از بزرگ‌ترين و اولين سدهايى است که در ايران احداث شد، تنها سد مخزنى گيلان است که ذخيرهٔ آب سفيدرود را بر عهده دارد. اين سد از نوع بتوني، پايه‌دار و مجهز به نيروگاه برق به قدرت ۸۷،۵۰۰ کيلو وات است.
سد تاريک و سد سنگر که در نقاط پايين‌تر سد سفيدرود احداث شده‌اند، در آبيارى دلتاى سفيدرود و مزارع کشاورزى جنوب رشت از عوامل مهم به شمار مى‌آيند.
سد پسيخان نيز در غرب گيلان قرار دارد.