روستاى اشتبين

اين روستا در کناره رود ارس و با فاصله‌اى نه چندان زياد از اين رودخانه مرزى واقع شده است. در طراحى خانه‌هاى اين روستاى تاريخى به دليل اين که در شيب تند کوه واقع شده، هوشمندى زيادى به کار رفته است. خانه‌هاى قديمى اين روستا به شيوه معمارى دوره صفويه و قاجار ساخته شده‌اند. روستاى اشتبين در فهرست آثار ملى کشور به ثبت رسيده است.

روستاى سيس، شبستر

روستاى سيس در ۱۴ کيلومترى شبستر واقع و از آثار ديدنى متعددى برخوردار است. از جمله سنگ قيزيل داش به رنگ سرخ مايل به صورتى و به شکل صندوق است که دور تا دور آن عباراتى به خط کوفى نَقر گرديده است. همچنين مزار پيررجب و شيخ اسماعيل از عرفاى بزرگ قرون ۷ و ۸ هـ.ق که در نزديکى آن مجسمه قوچ سنگى بزرگى قرار گرفته، از اماکن مقدس اهالى محسوب مى‌شود.


مسجد محمد حنيفه که بناى اوليه آن منسوب به صفويه است و در کنار آن مقبرهٔ باله حسن از مريدان شيخ شهاب‌الدين اهري قرار دارد، از ديگر آثار سيس به شمار مى‌آيد.

روستاى شيرامين، آذرشهر

شيرامين از روستاهاى تاريخى اما متروک است که بين بخش‌هاى ايلخچى و ممقان از توابع آذرشهر واقع شده است. در گورستان روستاى شيرامين مجسمه‌هاى سنگى متعدد از حيواناتى چون قوچ، صندوق‌ها، ضريح‌ها و سنگ‌قبرهاى حجارى شده با طرح‌ها و خطوط زيبايى به چشم مى‌نشيند که حکايت از هنر و فرهنگ ديرين اين منطقه دارد. تپه باستانى شيرامين در نزديکى اين روستا گواهى بر قدمت آن است.

روستاى قدمگاه

روستاى قدمگاه يا باداميار در جنوب آذرشهر از روستاهايى است که داراى يک گورستان تاريخى است. علاوه بر آن در نزديکى اين روستا غار بزرگى وجود دارد که به نام معبد يا مسجد غار معروف است.


بعضى از باستان‌شناسان قدمت اين غار را به دوران پيش از تاريخ نسبت مى‌دهند و بر اين عقيده‌اند که ابتدا به عنوان معبد استفاده شده و به‌تدريج در قرون ششم و هفتم و هشتم به بعد محل تکيه دراويش و عرفا بود و سپس به مسجد تبديل شد. اين معبد به شکل گنبدى استوانه‌اى به ارتفاع حدود ۱۲ متر با قاعده‌اى به شعاع ۷ متر است که در نوک گنبد منفذى جهت تهويه و روشنايى تعبيه شده است. در حال حاضر نيز مردم جهت انجام برخى مراسم مذهبى از اين مسجد استفاده مى‌کنند.

روستاى کندوان


همچنين آب معدنى گوارايى که از دل يکى از تپه‌هاى اين روستا مى‌جوشد از شهرت فراوانى برخوردار است و براى امراض کليوى بسيار مفيد تشخيص داده شده است. اين روستا به سبب ويژگى‌ معمارى صخره‌اى و بافت مخصوص آن در فهرست آثار ملى کشور به ثبت رسيده است.