احزاب

حزب کمونيست ويتنام (Dang Cong San Viet-Nam)

اين حزب که از حزب کمونيست هندوچين به وجود آمد در ۱۹۳۰ بنيان‌گذارى شد. انگيزه تشکيل اين حزب درخواست کمونيسم بين‌الملل بود که ايجاد حزبى کمونيست که دربرگيرنده همه هندوچين باشد ضرورى دانسته بود. کنگره مقدماتى حزب کمونيست ويتنام به رياست هوشى مين در کولون (Kowloon) هنگ‌کنگ برپا شد و اساسنامه حزب را تنظيم کرده و در همين کنگره موافقت گرديد تا سازمان‌هاى زير را مورد حمايت قرار دهد ^(۱):

(۱) . حزب کمونيست هندوچين يا Dong Doung cong San Dang در 17 ژوئن 1929 توسط اعضاء انقلابى كميته مجمع جوانان انقلابى ويتنام هنگام اختلاف با رهبرى آن بنيانگذارى شد. در واقع در مارس 1929 هشت عضو ميته شامل نگوگياتو - Ngo Gia tu و نيز تران وان كونگ - Tran Van Cung اولين هسته حزب كمونيست هندوچين بنيانگذارى نمودند كه پس از بروز تحولاتى حزب كمونيست اعلام شد. در اجلاس 20 نفره حزب كمونيست هندوچين در 1929 مانيفست حزب و مقررات حزب بر اساس سومين كنگره حزب كمونيست (كمينترن) تنظيم گرديد. كميته هفت‌نفره انتخاب شد و سپس نمايندگانى به مناطق مختلف اعزام شدند تا حمايت‌هائى را براى حزب فراهم نمايند. سياست‌هاى حزب اساساً مبارزات پرولتاريائى تنظيم مى‌شد. هر چند كه اكثر اعضاءِ حزب در شمال فعاليت مى‌كردند ولى گسترش عملكرد آنها رهبرى جامعه جوانان انقلابى را مورد خطر قرار داد. در سال‌هاى 1929 و 1930 به‌دليل مداخله كمينترن، اين حزب با حزب كمونيسم آنام ادغام شد و حزب كمونيست ويتنام از آن دو حزب پديد آمد.

۱. انجمن کارگران سرخ (Red Workers' Association)

۲. انجمن دهقانان سرخ (Red Pea Sant's Association)

۳. جامعه جوانان کمونيست (Communist Youth League)

۴. انجمن زنان براى آزادى (Women's Association For Liberation)

۵. جامعه ضد امپرياليست (Anti-Imperialist League)

۶. جامعه امداد سرخ (Red Relief Society)

هوشى‌مين بنيان‌گذار حزب کمونيست در ۱۸۹۰ به‌دنيا آمد، در ۱۹۲۰ عضو حزب کمونيست فرانسه بود و پس از آن به‌عنوان نماينده کمينترن در آسيا فعاليت مى‌کرد. هوشى‌مين با برپائى شورش دهقانى که حزب کمونيست چين آن را رهبرى مى‌کرد، توسط حکام فرانسوى ويتنام به مرگ محکوم شد. با شکست دومين طغيان کمونيستى در ۱۹۴۰، هوشى‌مين به هندوچينى‌هاى تبعيدى مرزهاى چين پيوست و در ۱۹۴۱ سازمان چريک‌هاى کمونيست ويت مينه را ايجاد کرد که در سال‌هاى اشغال ويتنام توسط ژاپنى‌ها آنها را در واقع به ستوه آوردند.

بعد از تسليم ژاپنى‌ها در اوت ۱۹۴۵ ويت‌مينه دولت مترقى به‌وجود آورد که ائتلافى از گروه‌هاى ملى بود. در نوامبر ۱۹۴۶ جمهورى دموکراتيک ويتنام در هانوى اعلام شد که هوشى‌مين نخست وزير، رئيس‌جمهور و وزير خارجه آن بود. به‌هر صورت در کنگره دوم، حزب کمونيست ويتنام به دو شاخه کامبوج - لائوسى و کامبوجى تقسيم شد. شاخه اولى نام حزب کارگران ويتنام را برگزيد. متعاقب تقسيم ويتنام به دو قسمت شمالى و جنوب هوشى‌مين به رياست جمهورى و نخست وزيرى ويتنام شمالى منسوب شد که تا زمان مرگ خود يعنى ۱۹۶۹ به‌عنوان رهبر حزب کمونيست و رئيس‌جمهور ايفاء نقش مى‌کرد. در سومين کنگره حزب در ۱۹۶۰ تصميم گرفته شد تا نه تنها انقلاب دموکراتيک مردمى در جنوب ويتنام توسعه يابد بلکه دو ويتنام براساس دموکراسى و استقلال متحد شوند.

با غلبه بر ويتنام جنوبى در ۱۹۷۵ و ايجاد جمهورى سوسياليستى ويتنام چهارمين کنگره حزب که در دسامبر ۱۹۷۶ برگزار شد تصميم گرفت تا نام حزب را به حزب کمونيست ويتنام تغيير دهد.

قبل از ۱۹۷۷ سه سازمان مردمى توسط حزب رهبرى مى‌شدند.

۱. جبهه ملى نجات ويتنام جنوبى که در ۱۹۶۰ بنيان‌گذارى شد.

۲. اتحاديه دموکراتيک ويتنام

۳. نيروهاى صلح که در ۱۹۶۸ تشکيل شد.

۴. جبهه ميهنى

همه اين گروه‌ها در جبهه ميهنى ويتنام با هدف اتحاد همه احزاب سياسى انقلابى سازمان‌هاى مردمى طبقاتى مترقى مليّون و مذهبيون ادغام شدند. هدف اين جبهه اتحاد خارجى همه آنهائى که ميهن را دوست دارند و سوسياليسم تحت رهبرى حزب کمونيست را تصديق مى‌کنند، بود. بعدها احزاب سوسياليست و دموکراتيک نيز در جبهه ادغام شدند.

گزارش تسليم شده به چهارمين کنگره در ۱۹۷۶ مى‌گويد ?حزب همه فعاليت‌ها را در شرايط ديکتاتورى پرولتاريا رهبرى مى‌کند?. اين گزارش همچنين احترام به آزادى اعتقاد شهروندان، حق متابعت و يا عدم پيروى از مذهب و مساوات کامل در همه زمينه‌ها در ميان مليت‌هاى کشور را مورد اعتراف قرار داد. هدف سياست خارجى نيز تقويت همبستگى و ارتقاء بخشيدن حمايت و کم ميان ديگر کشورهاى سوسياليستي، جنبش‌هاى کارگرى و نيز انترناسيوناليسم کمونيست براساس مارکسيسم - لنينيسم و روح پرولتاريائى جهانى اعلام شد که مؤيد جهت‌گيرى حزب مى‌باشد.

پنجمين کنگره حزب در هانوى خط مشى حزب و جهت‌گيرى آن را بهتر نشان مى‌دهد دبير کل حزب در اين کنگره اعلام کرد که حزب موفق به برپائى ديکتاتورى پرولتاريا در تمام کشور شده، و دو جنگ اساسى را سازمان داده است. جنگ عليه توسعه‌طلبى رهبرى چين و همچنين جنگ عليه تجاوز توسط کامبوجى‌هاى پولپوت. براساس گزارش دبيرکل مى‌بايست همکارى‌هاى نظامى ميان ويتنام - لائوس و کامبوج و همچنين روابط نظامى با شوروى تقويت شود. دبيرکل وظيفه حزب را در دهه (۱۹۸۰) دفاع از سرزمين و وطن سوسياليستى ويتنام و همچنين تحکيم سوسياليزم اعلام کرد.

با تصميمات کنگره هفتم حزب کمونيست ويتنام در ژوئن ۱۹۹۱ چشم‌انداز آينده سياسى اين کشور را به‌شکل زير نمايان مى‌سازد.

۱. دوران حکومت قهرمانان انقلاب کمونيستى ويتنام سپرى گشته است.

۲. از اين پس اصلاح‌طلبان، جوان‌ترها و تکنوکرات‌ها کنترل اوضاع را در دست خواهند داشت.

۳. با انتخاب ?وو وان کيت? ظاهراً عدم به‌کار گماردن جنوبى‌ها در مناصب مهم مملکت مطرح نخواهد بود.

۴. تأکيد دولت بر حاکميت انحصارى حزب کمونيست، بيانگر ادامه سيستم سياسى موجود در شرايط حاضر است. اين مطلب را اخيراً دبيرکل حزب کمونيست ويتنام تأکيد نموده و اظهار داشته که ويتنام به پلوراليسم و تعدد احزاب روى نخواهد آورد.

۵. ويتنام با توجه به تجربهٔ ناموفق شوروى (سابق) در انجام اصلاحات سياسى و اقتصادى همزمان (پروستريکا و گلاسنوست) به‌نظر مى‌رسد خط مشى چين را در پيش گرفته و بدون انجام اصلاحات سياسى به تغيير اقتصاد سوسياليستى بپردازد و در زمان مناسب تغييراتى در ساختار سياسى صورت دهد، چرا که در غير اين صورت کشور در سراشيب فروپاشى و اضمحلال نظام کمونيستى قرار خواهد گرفت و اولين اثر آن هرج و مرج سياسى در کشور خواهد بود.

اعضاء ارشد حزب همزمان با فعاليت‌هاى حزبى مقامات عالى بوروکراسى دولتى و نيروهاى مسلح را در تصدى خود دارند. اعضاء حزب همچنين در بسيارى از سازمان‌هاى مردمى نظير اتحاديه زنان - فدراسيون اتحاديه‌هاى تجارى و غيره فعاليت مى‌کنند. پوليت برو با ۱۳ عضو ثابت و ۲ عضو على‌البدل و کميته مرکزى با ۱۱۶ عضو ثابت و ۳۶ عضو على‌البدل مرکزيت حزب را تشکيل مى‌دهند. اعضاء پوليت برو عبارتند از:

دفتر سياسى همچنين دو عضو على‌البدل نيز دارد. دبيرخانه متشکل از ده عضو مى‌باشد.