در ۱۹۸۸ برنامه دوموئى (Doi Moi) براى ضرورت تغيير در جهت‌گيرى خارجى ويتنام که از سياست گلاس نوست و پرسترويکا سرچشمه مى‌گرفت، يخ‌هاى روابط سرد ميان دو کشور را تا حدودى ذوب نمود. در ۱۹ ژانويه همين سال وزير خارجه ويتنام از چين بازديد نمود که هدف او مذاکره براى حل مشکل کامبوج و اختلافات سرزمينى بود. ولى در دوم مارس ۱۹۸۹ وزير خارجه چين اعلام داشت که به هر حال عادى‌سازى روابط منوط به اين است که آيا راه حل معقولى براى مشکل کامبوج به‌ دست مى‌آيد يا نه. اختلافات بر سر جزايرى که چينى‌ها به آن نانشا (Nansha) و ويتنامى‌ها به آن ترونگ‌سا (Truong Sa) مى‌گويند، مشکلاتى را دوباره در راه بهبود روابط ايجاد کرد. انستيتوى مطالعات استراتژيک لندن اعلام داشت که ۵۶ هزار چينى آموزش ديده خود را براى انجام عمليات آب‌خاکى آماده کرده‌اند. يک سخنگوى ?آسه آن? نيز در اجلاس امنيت پاسيفيک در ششم جولاى ۱۹۸۸ اعلام داشت در صورتى‌که چين به حضور نظامى خود در منطقه ادامه دهد، تغييرات اساسى در تعادل قواى منطقه ايجاد خواهد شد. ولى عقب‌نشينى ويتنامى‌ها از کامبوج که از سپتامبر ۱۹۸۹ شروع شد، مرحله تازه‌اى از بهبود تدريجى در روابط دو کشور ايجاد کرد. سپس در همان سال مذاکراتى ميان دينه نهولين نماينده وزير خارجه ويتنام و وزير خارجه چين صورت گرفت. در ۱۷ ژوئن ۱۹۹۰ وزارء خارجه دو کشور يادداشت‌هاى احترام‌آميز متقابلى را براى چهلمين سال بزرگداشت آغاز روابط ديپلماتيک ميان دو کشور، مبادله کردند.


در همان سال دو کشور تصميم گرفتند خصومت‌هاى ۱۲ سال گذشته را رها سازند، در نتيجه، ژنرال جياپ قهرمان و فاتح ۷۸ ساله دين‌بين‌فو براى حضور در بازى‌هاى آسيائي، در رأس هيئتى به پکن گذاشت. اين بار چينى‌ها برخلاف ۱۹۷۷ که با سردى حاکى از تيرگى روابط از جياپ استقبال کرده بودند، با گل و نواى موزيک ورود اين قهرمان افسانه‌اى را گرامى داشتند.


هم اکنون در نواحى مرزى که تفنگ به‌دستان ويتنامى و چينى به‌روى يکديگر آتش مى‌گشايند، تجار ويتنامى از مرز گذشته و به تجارت توتون و ميگوى خشک در مقابل کالاهاى مصرفى چينى مى‌پردازند. يک ديپلمات غربى در بانکوک مى‌گويد: ?بيش از يک سال است که پکن و هانوى به‌نوعى تشنج‌زدائى دست زده‌اند. آنها به‌جاى تبادل آتش، از مرزهاى خود کالا مبادله مى‌کنند و ديگر آن لحن شديد تبليغات عليه يکدگر رخت برسته است?.


در اکتبر ۱۹۹۰ هانوى هيئت بلندپايه را براى انجام ديدارى محرمانه به چين فرستاد. نمايندگان ويتنام، دبيرکل حزب کمونيست، نخست وزير فعلى و نخست وزير سابق بودند که با دبيرکل حزب کمونيست چين و نخست وزير اين کشور ديدار کردند. بنابه گفته منابع غربى شرکت‌کنندگان در اين جلسه به توافقى بنيادين در مورد کامبوج دست يافتند. بنابر گزارش‌هاى مطروحه، چين توافق کرد تا به متحدان کامبوجى خود يعنى خمرهاى سرخ و دو حزب مقاومت غيرکمونيستى فشار آورد تا طرح صلح سازمان ملل را بپذيرند. ويتنام نيز قبول کرد تا پنوم پن را براى همين منظور تحت فشار قرار دهد.


به گفته نيوزويک شايد فروپاشى کمونيسم در منطقه، ديگر، باعث اين نزديکى روابط باشد. در ژانويه سال قبل، اولين علامت علنى براى بهبود روابط ميان دو کشور از طرف چين صادر شد، به اين معنى که درخواست نمود، کشورهاى کمونيستى آسيائى شامل چين، ويتنام و کره شمالى به تحکيم روابط متقابل مبادرت نمايند. بنابه همين تحليل نيوزويک، هدف پيام اين بود که براى اجتناب از رويدادهاى مشابهى که در اروپاى شرقى رخ داد، آنها با يکديگر همکارى کنند و با توجه به اين که هانوى قسمت اعظم نيروهاى خود را در سال گذشته از کامبوج خارج کرد، چين و ويتنام نيز دريافتند که مى‌توانند اختلافات خود را براى ايافتن وجه مشترکى به‌منظور تضمين بقاياء رژيم‌هاى کمونيستى خود کاهش دهند.


هر دو کشور از بهبود مناسبات سود خواهند برد. وضع اقتصادى ويتنام چندان تعريف ندارد. قسمت عمده اين امر به‌دليل آن است که چين و کشورهاى غيرکمونيست، ويتنام را به‌خاطر اشغال کامبوج مورد تحريم بازرگاني، مالى و سرمايه‌گذارى قرار دادند. در نتيجه هانوى مشتاق برقرارى روابط حسنه با چين بود. عادى‌سازى روابط با چين به ويتنام اين فرصت را مى‌داد که به‌حضور پرهزينه چند لشکر پياده نظام خود در مرزهاى چين خاتمه داده و سربازان بيشترى را از خدمت معاف کنند. در عين حال مى‌تواند به بازارها و کالاهاى توليدى و سرمايه‌اى چينى دسترسى پيدا کند. چينى‌ها نيز از بهبود مناسبات سود مى‌برند، زيرا مى‌توانند با کاهش هزينه‌هاى نظامى در مرزهاى جنوب خود، راه رشد اقتصادى بيشتر را هموار سازند. علاوه بر اين چين مى‌تواند با رابطهٔ نزديک با حزب کمونيست ويتنام به مردم فقيرى که با تضادهاى سياسى و اجتماعى روبه‌رو هستند نزديک شود.


با تمامى اين احوال، راه تشنج‌زدائى کامل دشوار دارد. ادعاهاى حساسى بر سر جزاير پاراسل و اسپراتلى هنوز وجود دارد و دشمنى‌ها را ممکن است احياء نمايد. اين واقعيت که دو کشور قرن‌ها دشمن قديمى يکديگر بوده‌اند تيرگى مناسبات آنان را تشديد مى‌کند. ماه ژوئن گذشته معاون وزير امور خارجه چين که براى حل اختلافات به هانوى پرواز کرده بود، در بدو ورود او گلايه کرد که ميزبانان او رفتار انسانى نداشته‌اند. با اين حال هنوز جاى اميدوارى وجود دارد و چين و ويتنام در راه ورود به افق روابط تازه‌اى هستند و رود جياپ به چين مؤيد حسن نيت در بهبود روابط است. زيرا که او نخستين کسى بود که سياست اشغال کامبوج را توسط ويتنام زير سؤال برد و پيام سفير حسن نيت اين است که بعد از يک دهه خصومت ميان دو کشور، وقت آن رسيده است تا به منبع ديگرى از عدم ثبات منطقه‌اى پايان بخشند.


در يک کلام پکن و هانوى، معتقد هستند که مبادلات تجارى و ايجاد اعتماد و اعتقاد در اين راستا تقدم بر مسايل و منازعات ارضى و مرزى چون، جزاير اسپراتلى و پاراسل دارند و اين موضوعات را مى‌توان به‌طريق مسالمت‌آميز رفع کرد.