رومانيائى‌ها که ۱۳/۸۹ درصد از جمعيت رومانى را تشکيل مى‌دهند، اسلاف مردمى هستند که در سال ۱۰۶ بعد از ميلاد مسيح در اين سرزمين ساکن شدند. اقليت‌هاى مهم اين کشور عبارتند از: مجارها که ۱/۷ درصد از جمعيت اين کشور را تشکيل مى‌دهند و اکثراً در منطقه ترانسيلونيا سکونت دارند. کولى‌ها که ۸/۱ درصد جمعيت رومانى هستند و در سراسر اين کشور پراکنده مى‌باشند و آلمان‌ها که تقريباً ۵/۰ درصد جمعيت اين کشور هستند و اکثراً در منطقه بانات ساکن مى‌باشند. رومانى همچنين داراى اقليت‌هاى کوچکى از قبيل اوکراينى (۳/۰%)، يهودى (۱/۰%)، روسى (۲/۰%)، صرب (%۰/۱)، کروات (کمتر از ۱/۰%)، بلغارى (کمتر از ۱/۰%)، تاتار (کمتر از ۱/۰%) و اسلواک (۱/۰ درصد) مى‌باشد. (Romania Encyclopeadia Survey 1994)


مجارها که پس از رومانيائى‌ها بيشترين تعداد جمعيت را در اين کشور به‌خود اختصاص داده‌اند بزرگ‌ترين اقليت قومى رومانى محسوب مى‌شوند و در ارگان‌هاى سياسى از جمله پارلمان اين کشور نيز حضور دارند. اتحاديه دمکراتيک مجارها در رومانى حزبى است که توسط اين اقليت تشکيل شده است و هم اکنون نيز در پارلمان اين کشور ۲۵ کرسى را در اختيار دارد. از نظر فرهنگى ۲۴۲۸ واحد آموزشى اعم از مدارس ابتدائي، راهنمائي، دبيرستان‌ها و مؤسسه‌هاى آموزشى وجود دارد که متعلق به اين اقليت است. همچنين يک مدرسه الهيات در شهر کلوژ - ناپوکا متعلق به مجارها است.


آلمان‌ها نيز در اين کشور داراى ۳۰۳ واحد آموزشى هستند و تقريباً ۱۸،۷۱۱ دانش‌آموز در اين واحدها مشغول تحصيل هستند. (Romania, 5(45) 1995 P.15)


جامعه کولى‌ها در رومانى با جمعيت نزديک به نيم ميليون نفر، پر دردسرترين تيره نژادى در اين کشور محسوب مى‌شوند. کولى‌ها در انتخابات رياست جمهورى از جمله گروه‌هائى هستند که حمايت زيادى از کانديداهاى رياست جمهورى به‌عمل مى‌آورند، ولى از ظواهر امر چنين بر مى‌آيد که اين حمايت و پشتيبانى جنبه متقابلى ندارد.


کولى‌ها از نظر قانونى اين حق را دارند که به بهبود فرهنگ، نژاد و يا مذهب خود بپردازند ولى در عمل آنگونه که اقليت‌هاى مجارى و آلمانى در اين مورد حمايت مى‌شوند، پشتيبانى نشده و از آنها تحت عنوان اقليت‌ مهاجر و بى‌وطن ياد مى‌شود.


در سال ۱۹۹۰ ده‌ها هزار نفر از کولى‌ها، رومانى را به مقصد آلمان و فرانسه ترک کردند ولى عده کثيرى از آنها به‌دنبال امضاءِ قراردادى ميان روماني، آلمان به اين کشور بازگردانده شدند.


کولى‌هاى رومانى به‌منظور اينکه بتوانند در ارگان‌هاى سياسى اين کشور حضور يابند سازمانى تحت عنوان اتحاديه دمکراتيک کولى‌ها در رومانى ايجاد و در آن به هماهنگ ساختن سياست‌هاى ديگر احزاب و گروه‌هاى کولى در رابطه با امور سياسي، اجتماعى و فرهنگى پرداخته‌اند. کولى‌ها در خلال سال‌هاى اخير، چند فستيوال فرهنگى موفقيت‌آميز را برگزار نموده و تعدادى نشريه و کتاب نيز به چاپ رسانده‌اند.


قانون اساسى رومانى مصوب ۸ دسامبر ۱۹۹۱ حقوقى را به شرح ذيل براى اقليت‌هاى قومى پيش‌بينى کرده است.


- مادهٔ ۴ بند ۲: رومانى کشور غير قابل تفکيک همه شهروندان است بدون هيچ‌گونه تبعيض از نظر نژاد، مليت، قوميت، زبان، مذهب، جنسيت، افکار و وضعيت سياسي، ثروت و يا زمينه اجتماعي.


- مادهٔ ۶ بند ۱: دولت حق حفظ، توسعه و ابزار هويت قومي، فرهنگي، زبانى و مذهبى را براى هر فردى که متعلق به يک اقليت ملى است مى‌شناسد و تضمين مى‌کند.


- بند ۲: اقدامات حفاظت شده از طرف دولت براى حفظ، توسعه و ابراز هويت اقليت‌هاى ملى با اصول برابرى و عدم تبعيض در رابطه با ديگر شهر وندان رومانى مطابقت خواهد کرد.


- مادهٔ ۱۶ بند ۱: شهروندان در برابر قانون و مقامات دولتى بدون هيچ‌گونه امتياز يا تبعيض برابر هستند.


- مادهٔ ۳۰ بند ۶: هرگونه تهمت و افترا عليه کشور و ملت و برانگيختن جنگ تجاوزکارانه، مناقشات ملي، نژادي، طبقاتي، يا مذهبي... به‌وسيلهٔ قانون ممنوع است.


- مادهٔ ۳۲ بند ۳: براى هر فردى که به يک اقليت ملى تعلق دارد حق آموختن و آموزش به زبان مادرى او تضمين مى‌شود. نحوه اعمال اين حقوق به‌وسيلهٔ قانون تنظيم خواهد شد.


- مادهٔ ۲۷ بند۱: جريان کار در دادگاه به زبان رومانيائى انجام خواهد گرفت.


- بند۲: شهروندان متعلق به اقليت‌هاى ملى که نمى‌توانند زبان رومانيائى را بفهمند و يا به آن تکلم کنند حق استماع و درکليه احکام و اقدامات دادگاه و صحبت در برابر دادگاه و استنتاج از طريق مترجم را دارند.


همچنين آزادى فعاليت‌هاى سياسى براى اقليت‌هاى قومى در قانون اساسى به شرح ذيل پيش‌بينى شده است.


- مادهٔ ۳۷ بند ۱: شهروندان مى‌توانند آزادانه به هر حزب سياسي، اتحاديه کارگري، سنديکا يا هرگونه انجمن و اتحاديه ديگرى بپيوندند.


- مادهٔ ۵۹: اقليت‌هاى ملى که نتوانند آراء براى نمايندگان در پارلمان رابه‌دست آورند حق دارند هر کدام يک نماينده در مجلس نمايندگان داشته باشند. (Romania Turism, 1996)

پناهندگان خارجى در رومانى

رومانى از سال ۱۹۹۰ مانند برخى ديگر از کشورهاى اروپائى با مشکل پناهندگى خارجى روبه‌رو شده است. تعداد قابل ملاحظه‌اى از اتباع آلبانى‌ها و سومالى به دلايل سياسي، قومى و جنگ داخلى به رومانى پناه آورده‌اند .


براساس گزارش وزارت کشور رومانى در سال ۱۹۹۵، تعداد اتباع خارجى مقيم رومانى که به‌طور غير قانونى در رومانى به‌سر مى‌برند از مرز ۳۰،۰۰۰ نفر متجاوز است. رومانى محل ترانزيت مهاجران، آوارگان و پناهندگان خارجى است و علت اصلى حضور آنان دريافت رواديد از نمايندگى‌هاى کشورهاى غربى است. هدف نهائى پناهندگان و افرادى که به‌طور غير قانونى در رومانى به‌سر مى‌برند رسيدن به کشورهاى غربى و آمريکاى شمالى است.


رومانى در نوامبر سال ۱۹۹۱ به عضويت کنوانسيون رفتار و برنامه‌ريزى براى پناهندگان که از سال ۱۹۵۱ تأسيس شده است، در آمد و در همين سال کميته مهاجرت رومانى که صلاحيت پذيرش آوارگان و پناهندگان را دارد، تأسيس گرديد. اين کميته وضعيت پناهندگى را که تقاضاى پناهندگى از رومانى را دارند مورد بررسى قرار مى‌دهد. درصورتى‌که اين افراد شرايط پناهندگى را داشتند رسماً به آنها پناهندگى اعطاء مى‌گردد، در غير اين صورت در خواست آنها رد مى‌گردد.