روابط بين دو کشور لهستان و اسرائيل طى نيم قرن گذشته تحولات مهمّى را پشت‌سر گذارده است نقطه شروع آن وقايع مربوط به دوران جنگ جهانى دوم و کشتار تعداد زيادى از يهوديان جهان و لهستان در سه اردوگاه مرگ که توسط نازى‌ها در طول جنگ جهانى دوم و دولتمردان لهستانى پس از جنگ جهانى دوم بدين خاطر است که سياست‌هاى يهودستيزى در دوران حاکميت کمونيستى ادامه يافته و زمينه مهاجرت اجبارى تعداد زيادى از يهوديان به اروپا، آمريکا و حتى فلسطين اشغالى فراهم گرديد.


تا پايان دهه ۱۹۸۰ ميلادى روابط ديپلماتيک دو کشور در حد حافظ منافع بوده که کشور سوئيس اين کار را انجام مى‌داده است. کينه‌هاى ريشه‌دار يهوديان با نابودى دولت‌هاى کمونيستى در اروپاى شرقى و روى کار آمدن دولت‌هايى که به غرب گرايش پيدا کرده‌اند، قدرى فروکش شد و دولت‌هاى لهستان طى ده‌سال اخير خصوصاً ضمن پوزش‌خواهى از کشتار يهوديان طى جنگ جهانى دوم و سياست‌هاى يهودستيزى پس از آن، خواستار توجه مجامع جهانى و بين‌المللى به انجام تحولات سياسى و اقتصادى ساختارى در اين کشور شدند. لذا دولتمردان لهستانى به‌منظور انجام اين رسالت و تحبيب قلوب يهوديان لهستانى مهاجر در اقصى نقاط عالم و بخصوص آمريکا، سمينارها و کنفرانس‌هاى متعددى برگزار تا زمينه حضور سرمايه‌هاى کلان آنان به لهستان فراهم و عملاً حمايت آنان در پيوستن اين کشور به ساختارهاى غربى فراهم گردد.


اما نکته مهمّى که باعث مى‌گردد تا از ميزان گرايشات يهودستيزى در جامعه کاتوليک لهستان کاسته شود فعّال بودن کليساى کاتوليک و تأکيدات شخص پاپ براى همزيستى مسالمت‌آميز پيروان اديان الهى در کنار يکديگر در سفرهاى متعدد مشاراليه به لهستان که تا حدود زيادى مثمرثمر بوده است. اما در اين ميان نقش دولتمردان لهستانى با گرايش‌هاى مختلف سياسى - راستگراهاى کاتوليگ و کمونيست‌هاى سابق - در نزديکى روابط بين جوانان دو کشور و زدودن تاريخ رنج‌آورى که يهوديان جهان و بخصوص اسرائيل در کتابه‌هاى تاريخ خود آنها را به مردم لهستان منتسب مى‌نمايند بسيار مهم و جدّى بوده است. به‌طورى که رفت و آمدهاى متعدد مقامات بلندپايه سياسى و اقتصادى دو کشور و ديدار مقامات رژيم صهيونيستى از اردوگاه‌هاى آشويتس و بيرکنا که به اعمال فشار جوامع يهودى به‌عنوان آثار تاريخى در يونسکو به ثبت رسانده و دولت لهستان را از هر گونه ساخت و ساز در اطراف اين اردوگاه‌ها منع نموده است، نشانگر اهميت اين اماکن براى يهوديان جهان و دولت اسرائيل است که خود را تنها مدافع حقوق يهوديان در جهان قلمداد مى‌نمايد.


موضوع مهمّ ديگر پيگيرى سازمان‌ها و جوامع يهودى آمريکا و اروپا درخصوص بازگرداندن اموال يهوديان لهستانى است که پس از جنگ جهانى دوم خانه و کاشانه خود را رها نموده و به کشورهاى اروپايى و آمريکا پناهنده شده‌اند مقامات لهستانى عليرغم قول‌هاى مساعد براى حل اين مشکل ريشه‌دار، بخاطر پيچيده بودن اعطاء مالکيت به بازماندگان آنها، در پارلمان لهستان تلاش مى‌کند تا اين مشکل حل شود.


از سوى ديگر سازمان‌ها و جوامع يهودى در آمريکا و اروپا با اعمال نفوذ خود توانستند مديريت اردوگاه آشويتس را به سازمان‌هاى يهودى بين‌المللى بسپارند. لذا اين اقدام باعث گرديد تا کاتوليک‌هاى لهستانى همواره به اين رويه متخذه توسط مقامات لهستانى اعتراض نمايند. از ديدگاه مسيحيان، اين اماکن، بزرگترين قبرستان مردم لهستان و سمبل درد و رنج اين ملّت است. از اين رو اقدام کاتوليک‌هاى لهستانى به‌منظور برافراشتن تعداد زيادى صليب در اطراف اردوگاه آشويتس در سال ۱۹۹۹ که جنگ لفظى شديدى را در لهستان ديگر نقاط دنيا به‌همراه داشت و با وساطت پاپ خاتمه يافت. طى سفر پاپ‌ژان پل دوم به لهستان و درخواست وى از مسيحيان براى برچيدن صليب‌ها اين قضيه به‌صورت ظاهرى خاتمه يافته و آرامش در اطراف اردوگاه برقرار گرديد. دولت و پارلمان لهستان نيز براى حل مشکل فوق قانونى را تصويب که به‌منظور احترام به قربانيان حادثه مقدمات حفاظت از طرف اردوگاه و توسعه نواحى اطراف فراهم گردد.


لهستان و اسرائيل همچنين به‌منظور توسعهٔ همکارى‌ فرهنگي، موافقت‌نامه اعطاء رواديد مجانى براى اتباع دو کشور به مدت ۹۰ روز را در سال ۱۹۹۹ امضاء کردند. اين اقدام گاه مهمّى در ارتباط نسل جوان دو کشور و فراهم نمودن مقدمات سفرهاى گروهى دانش‌آموزان اسرائيلى جهت سفر به لهستان و بازديد از اردوگاه‌هاى آشويتس، بيرکنا و ميدانک ارزيابى مى‌گردد. اين موافقت‌نامه شامل سفر کسانى که به دنبال کاريابى و يا اقامت دائم هستند نمى‌باشد. همکارى آموزشى دو کشور نيز طى سال‌هاى اخير از روند روبه‌رشدى برخوردار بوده است. سازمان‌هاى يهودى در آمريکا و اسرائيل همواره دولت لهستان را تحت فشار قرار داده‌اند تا موضوعات مربوط به قتل‌عام يهوديان طى جنگ جهانى دوم در لهستان بايد در برنامه‌هاى تحصيلى دانش‌آموزان اين کشور گنجانده شود. لذا دولت لهستان تحت فشار سازمان‌ها و جوامع يهودى در سال ۱۹۹۸ کميسيونى را مأمور نمود تا ديدگاه‌ها و مشاهدات عمومى را تهيه و به وزارت آموزش ملى ارسال تا در مورد آنها تصميم‌گيرى به‌عمل آيد.


براساس وظيفه‌اى که براى اين کميسيون تعيين گرديده اعضاء آن بايد ضمن بررسى کتب و متون تاريخ موجود در اسرائيل و تجزيه و تحليل آنها، صحت مطالب و اطلاعات موجود در مورد لهستان را بررسى تا در مورد آن تصميم لازم اتخاذ گردد. در همين رابطه مرکز آموزش موزه آشويتس از سال ۱۹۹۸، دوره‌هاى ۶ ماهه‌اى را براى معلمان رشته تاريخ و ادبيات تحت عنوان (توتاليتاريسم، نازيسم و هولوکوست) برپا و براساس آن آخرين مطالبى را که يهوديان در مورد تاريخ خود گردآورى نموده‌اند را در اختيار اين معلمان قرار داده تا آنها به دانش‌آموزان تدريس نمايند.


در دوران حاکميت کمونيستى در لهستان روابط اقتصادى اسرائيل با اين کشور تحت‌الشعاع روابط سياسى قرار داشت. لهستان طى آن دوران همگام با شوروى روابط دوستانه و ثمربخشى را با کشورهاى مهم خاورميانه از جمله سوريه، عراق و ليبى داشته و در سال‌هاى اخير نيز اين روابط اقتصادى سنتى تا حدودى به‌قوت خود باقى مانده است. اما پس از روى کار آمدن دولت همبستگى در لهستان در اوايل دههٔ ۱۹۹۰ ميلادى و علاقمندى جهت توسعه روابط سياسى با اسرائيل، حضور در بازارهاى يکديگر در دستور کار مقامات دو کشور قرار گرفته است. کشور لهستان به‌خاطر دارا بودن معادن غنى زغال‌سنگ و صنايع فولاد در اوايل دهه ۱۹۹۰ ميلادى و همزمان با شروع سياست شهرک‌سازى توسط رژيم صهيونيستى در اراضى اشغالي، حجم زيادى از فولاد و صنايع جانبى را به اين کشور صادر نمود به‌گونه‌اى که نيمى از حجم مبادلات ۲۰۰ ميليون دلارى دوجانبه، را صدور اين بخش از توليدات به خود اختصاص داده است. طى آن سال‌ها اگرچه موازنه به ‌نفع لهستان بوده است اما به مرور و با افزايش حجم مبادلات و تنوع بخشيدن به نوع صارات و واردات دو کشور، در سال ۲۰۰۰ ميلادى اين حجم به ۴۰۰ ميليون دلار افزايش يافت به‌طورى که ۲۰ درصد اين حجم را صادرات لهستان به اسرائيل و بقيه واردات از اين کشور بوده که به بخش اعظم صادرات لهستان را نيز زغال‌سنگ تشکيل مى‌داده است.


مقامات لهستانى براى توسعه مبادلات با اسرائيل معتقد هستند اين کشور مى‌تواند پل ارتباطى براى صادرات لهستان به خاورميانه و شمال آفريقا باشد و لهستان نيز آماده است تا پل ارتباطى صادرات اسرائيل به کشورهاى اروپايى باشد.


دو کشور همچنين در سال ۱۹۹۸ موافقت‌نامه تجارت آزاد با يکديگر را به‌منظور تسهيل مبادلات تجارى امضاء و در راستاى اين موافقت‌نامه و به‌منظور ساده و مختصر نمودن تشريفات گمرکي، افزايش سرعت مبادلات کالا و همکارى دو کشور در مبارزه با کالاى قاچاق، موافقت‌نامه گمرکى را نيز امضاء نمودند.