جغرافياى انسانى

جمعيّت

جمعيّت اين کشور براساس آخرين سرشمارى در ماه ژوئيه سال ۲۰۰۰ ميلادى ۰۲۳/۶۴۶/۳۸ نفر مى‌باشند. ۱۹ درصد اين جمعيت سنين تا ۱۴ سال (۴۵۴/۷۶۷/۳ نفر مذکر و ۸۲۲/۵۸۷/۳ نفر مؤنث) ۶۹ درصد بين سنين ۶۴-۱۵ (۸۲۵/۲۰۱/۱۳ نفر مذکر و ۹۵۰/۳۵۲/۱۳ نفر مؤنث) و درنهايت ۱۲ درصد آنان بالاتر از ۶۵ سال (۸۳۹/۸۰۹/۱ نفر مذکر و ۱۳۳/۹۲۶/۲ نفر مؤنث) هستند. ۹۸ درصد جمعيت اين کشور، لهستانى و بقيه را اقليت‌هاى اوکرائيني، روسيهٔ سفيد، آلماني، اسلواکى و ليتوانيانى تشکيل مى‌دهند. بيشترين جمعيت لهستان در ورشو پايتخت اين کشور زندگى مى‌کنند که در حدود ۷۵/۱ ميليون نفر هستند. در حدود ۶۰ درصد مردم لهستان در شهرها زندگى مى‌کنند. چند شهر بزرگ لهستان که بيشترين جمعيت را دارا مى‌باشند عبارتند از: ورشو: ووج: کراکف، وروسواو،پزنان، گدانسک و اشچچين.

نرخ رشد جمعيّت در اين کشور ۰۴/۰ - درصد و نرخ زاد و ولو هر هزار نفر ۹۹/۹ نفر و نرخ مرگ و مير هر هزار نفر ۱۳/۱۰ نفر است. اميد به زندگى براى مردم اين کشور ۷۳ سال که براى مردان ۶۹ سال و براى زنان ۷۷ سال مى‌باشد.

زبان

زبان اصلى اين کشور لهستانى است که جزء گروه زبان‌هاى اسلاوى (شاخهٔ غربى اسلاو) مى‌باشد. تا قبل از جنگ جهانى دوم و براساس سرشمارى انجام شده در سال ۱۹۷۳ درمورد زبان اين کشور، در حدود ۶۹ درصد از جمعيّت ۳۵ ميليونى آن زمانى اين کشور به زبان لهستانى تکلّم نموده و ۱۵ درصد به زبان اوکرائيني، ۸ درصد به زبان عبري، ۸ درصد به زبان روسى و ۳ درصد به زبان آلمانى تکلّم مى‌کردند. اما پس از جنگ جهانى دوم و تغييرات عمده در مرزهاى جغرافيايى لهستان امروزه بش از ۹۰ درصد از جمعيّت ۳۹ ميليون نفرى اين کشور به زبان لهستانى تکلم مى‌کنند.

راهنماى تلفظ زبان لهستانى

حروف الفباى لهستانى از لحاظ نوشتارى باستثناء چند حروف بقيه به زبان لاتين شباهت دارند اما در تلفظ زبان لهستانى برخى از اختلافات با زبان لاتين وجود داشته که عبارتند از:

(علت توجه به اين بخش بدان علت است که تلفظ دقيق اسامى اشخاص، عناوين روزنامه‌ها و نشريات براى مخاطبان از اهميّت خاصى برخوردار است)

دين

دين اصلى اين کشور مسيحى که ۹۵ درصد آنها پيرو مذاهب کاتوليک رومن و ۵ درصد بقيه نيز پيرو مذاهب ارتدکس شرقى و پروتستان هستند. مسلمانان و يهوديان نيز پيروان خاص خود را دارند. دين نقش مهمّى در زندگى روزمرهٔ مردم لهستان دارد. براساس آخرين آمار در حدود ۷۵ درصد مردم در آئين‌هاى عبادى شرکت مى‌کنند. در بين کشورهاى اروپايي، لهستانى‌ها جزء معتقدين راستين کليساى کاتوليک رم هستند. احساس و تعلقات مذهبى آنان نقش مهمّى در مبارزات آنها عليه کمونيست‌ها داشته است. حضور نمايندگان عاليرتبهٔ کليساى لهستان در مذاکرات بين نمايندگان دولت و اتحاديهٔ همبستگى موسوم به ميزگرد سياسي در سال ۱۹۸۹ نشانگر نفوذ اصحاب کليسا در آن برههٔ تاريخى بوده است. سفرهاى متعدد پاپ‌ژان پل دوم به زادگاه خود لهستان و همراهى کليسا با مبارزات ضدکمونيستى نقش مهمّى در برخى تغييرات در صحنهٔ سياسى اين کشور به همراه داشته است.

مهاجرين

طى دههٔ گذشته با توجه به تحولات سياسى و اقتصادى در لهستان برخورد مردم با مهاجرين خارجيان تا حدودى بهبود يافته است. در دوره‌اى که نظام کمونيستى بر اين کشور حاکم بود لهستانى‌ها حداقل تماس را با خارجيان داشته و تماس اندک آنان فقط با مردم کشورهاى سوسياليست بوده است. لهستانى‌ها نيز فقط مى‌توانستند براى تفريح به سواحل درياى سياه و براى انجام کار فصلى به اتحاد جماهير شوروى و آلمان شرقى به سواحلى درياى سياه و براى انجام کار فصلى به اتحاد جماهير شوروى و آلمان شرقى مسافرت کنند. تعداد کمى از افراد خوش‌شانس مى‌توانستند به اروپاى غربى مسافرت کنند. لهستان در سال ۱۹۸۹ درهاى خود را بر روى خارجيان کشور و در مقابل، لهستانى‌ها هم مى‌توانستند با ملل و فرهنگ‌هاى ديگر آشنا شوند. لهستان در سال‌هاى اوليه اصلاحات اقتصادى شاهد مهاجرت تعداد زيادى از اتباع خود به کشورهاى غربى بوده است اما طى سال‌هاى بعد به صورت کشورى درآمد که پذيراى مهاجرين خارجى است. شرايط مناسب اقتصادى و سياسى لهستان و اعمال قوانين سخت مهاجرت توسط کشورهاى اروپاى غربى نيز باعث گرديد تا مهاجرت خارجيان به اين کشور افزايش يابد. عمدهٔ مهاجرين (قانونى و غيرقانوني) که در لهستان حضور دارند اتباع کشورهاى اوکراين، روسيه، ويتنام، ارمنستان، روسيهٔ سفيد و آلمان مى‌باشند.

با توجه به تلاش لهستان جهت پيوستن به اتحاديه اروپا - پايان سال ۲۰۰۴ ميلادى و لزوم هماهنگى قوانين کشور با استانداردهاى اتحاديهٔ اروپايي، اين کشور قوانين خود را براى حضور مهاجرين خارجى در لهستان اندکى سخت‌تر کرده است. اعمال رژيم خاص رواديد براى اتباع روسيه، اوکراين، روسيهٔ سفيد و منطقه کالينينگراد جهت ورود به خاک اين کشور در سال ۱۹۹۸ باعث کاهش شديد ورود اتباع اين کشورها به لهستان و متقابلاً ورود اتباع لهستانى (ساکنين شهرهاى مرزي) به اين کشورها موجب بيکار شدن مرزنشينان گرديد که اين وضعيت به ‌نوبهٔ خود بر حجم مبادلات تجارى لهستان با اين کشورها اثرات منفى برجا گذاشت. لذا لهستان در اقدامى مثبت اعمال رژيم اخذ رواديد براى اتباع روسيه و روسيهٔ سفيد جهت سفر به لهستان را تا پايان سال ۲۰۰۲ و اخذ رژيم رواديد براى اتباع اوکرائين را تا پايان سال ۲۰۰۳ به تعويق انداخت.

براساس آخرين نظرسنجى از مردم لهستان توسط مرکز آمار اين کشور (CBOS) در حدود ۶۰ درصد مردم لهستان اتباع آمريکايى و از کشورهاى اروپايى خصوصاً آلمان و ايتاليا که سرمايه عظيمى را در راه احياء اقتصادى اين کشور هزينه کرده‌اند بسيار خرسند هستند.