پس از پيروزى انقلاب اسلامى در ايران، روابط سياسى دو کشور ايران و هلند، دچار فرازونشيب‌هاى بسيارى گرديد. بگونه‌اى که نخست به سردى و سپس به رکود گرائيد. اما پس از اندک زمانى (۱۳۵۰ش./۱۹۸۰م.)، دولت هلند، براى منافع اقتصادى خود با اعزام سفير، علاقه‌مندى خود را به بهبود و گسترش روابط بين دو کشور، نشان داد. جمهورى اسلامى ايران نيز با انتصاب سفير در مهرماه ۱۳۶۲ (۱۹۸۳م.)، نظر مساعد خود را در توسعه روابط فيمابين ابراز داشت. نخستين مسافرت هيئت سياسى هلند به ايران، در سال ۱۳۶۳ (۱۹۸۴م.) با سفر معاون وزارت کشاورزى و ماهيگيرى وقت هلند به ايران صورت گرفت و درمقابل، مسافرت قائم‌مقام وزير کشاورزى ايران به هلند را درپى داشت. پس از مدتي، به‌دنبال حملات چندى از سوى گروه‌هاى مخالف نظام جمهورى اسلامى ايران در هلند و صدمه ديدن اعضاء نمايندگى ايران و خسارت واردآمده به محل نمايندگى و نيز عدم واکنش لازم از سوى دولت هلند، روابط سياسى دوکشور تاحدودى رو به تيرگى گذاشت.


با سفر مديرکل سياسى وقت وزارت خارجه هلند به‌همراه يک هيئت، و ملاقات با مقام‌هاى وزارت امورخارجه ايران و سفر متقابل همتاى ديپلماتيک ايشان به هلند، روابط سياسى دوکشور مجدداً برقرار شد. با صدور فتواى حضرت امام خمينى (ره) درباره سلمان رشدي، هلند درپى تصميمات هم‌پيمانان اقتصادى اروپايى خود، سفير خود را از ايران فراخواند و روابط دو کشور در سطح کاردار تنزل يافت. پس از اين واقعه گرايش‌هايى از سوى کشورهاى اروپايى براى بهبودى روابط با ايران و تشويق ايران به همکارى با هلند پديد آمد که حاصل آن ديدار هيئتى از سوى جامعه اقتصادى اروپا، مرکب از وزراء خارجه ايتاليا، لوکزامبورگ و هلند، از ايران و ملاقات با وزير خارجه ايران بود (۱۹۹۱م.۱۳۷۰ش.).


هدف اين گرايش به‌طور عمده تشويق ايران به ادامه همکارى جديد و بهره‌بردارى هلند ازامکانات بازسازى و بازار وسيع ايران بود. تأثير مثبت اين مرحله از سياست خارجى ايران، توسعه روابط با تعدادى از کشورهاى اروپايى و حل پاره‌اى اختلافات و توسعه مراودات و ديدارها با تعدادى از آنها بود.


درپى عادى‌ شدن روابط وزراء دوکشور درمورد افزايش تبادل هيئت‌هاى سياسى و ارتقاء مجدد روابط ديپلماتيک توافق کردند که ناگهان با ورود غير مجاز يک تبعهٔ هلندى به آب‌هاى ايران و دستگيرى و محاکمه و زندانى شدن او، پيشرفت روابط متوقف گرديد.


به بيان ديگر هلند به‌طور يک‌جانبه روند بهبود روابط را متوقف ساخت و از تيرماه ۱۳۷۰ تا اوايل ۱۳۷۱، رويه‌اى انعطاف‌ ناپذير در قبال جمهورى اسلامى ايران درپيش گرفت.


در سال ۱۳۷۱ (۱۹۹۲م.)، دو کشور مجدداً براى مبادله سفير موافقت نموده و سفراء خود را نيز معرفى کردند، اما دولت هلند پذيرش سفير جمهورى اسلامى ايران را موکول به آزادى زندانى هلندى در ايران نمود. در نتيجه سفراء معرفى‌ شده بازپس گرفته شدند.


در ارتباط با موضع ايران در کنفرانس خاورميانه و ديدار هيئت دويست‌ نفرى ايران از سودان، دولت هلند مواضع تندى را عليه ايران اتخاذ کرد، که در مقابل با اين اقدام، ايران سياست محدودسازى بهره‌مندى هلند از روابط تجارى با ايران را درپيش گرفت و از سفر پاره‌اى مقامات مؤثر در توسعه روابط تجارى با هلند جلوگيرى کرد. اين سياست به تعديل موضع دولت هلند انجاميد و حاصل آن ايجاد زمينه مساعد در ازسرگيرى روابط شد و دولت ايران هم با آزاد نمودن پيش از موعد زندانى هلند به آن يارى رساند.


با بازگشت هلند از مواضع تند و خصمانه، تلاش‌هايى از جانب ايران براى مساعد کردن زمينه شروع دور جديد از روابط، ازسر گرفته شد. به‌طور کلى اقداماتى را که نمايندگى ايران در سال ۱۳۷۰ (۱۹۹۱ م.) به‌منظور ارتقاء روابط ديپلماتيک و رفع موانع براى بهبود روابط صورت داده است به شرح زير مى‌توان برشمرد:


- ملاقات‌هاى متعدد با مقامات پارلمانى هلند بويژه با اعضاء کميسيون سياست خارجى مجلس دوم هلند و فراهم نمودن زمينه سفر مقامات پارلمانى هلند به تهران


- ملاقات با مقامات احزاب بزرگ سياسى هلند


- ملاقات‌هاى متعدد با مقامات وزارت خارجه هلند


- ملاقات‌ها و تماس‌هاى مکرر با رجال مطبوعاتى و تلاش درجهت ايجاد زمينه‌هاى مثبت همکارى و کاهش دادن حملات مطبوعات هلند به جمهورى اسلامى ايران


- ملاقات‌ها و تماس‌هاى متعدد با شرکت‌هاى هلندى طرف قرارداد با جمهورى اسلامى ايران به‌منظور فعال‌ نمودن روابط اقتصادى و رسيدن به اهداف سياسى موردنظر


- تماس‌هاى مکرر با سازمان‌هاى حقوق بشر مستقر در هلند و ارائه پاسخ‌هاى مناسب در زمينه‌هاى مورد اختلاف


- سفرهاى متعدد غيررسمى مقامات اقتصادى ايران و هلند به پايتخت‌هاى يکديگر


سرانجام اينگونه اقدامات به مبادله سفير و برقرارى روابط ميان دو کشور انجاميد.


کشور هلند مايل است روابط سياسى و اقتصادى دو کشور، جداى از يکديگر برقرار باشد و علت آن را به طور غيرمستقيم مسائلى ازقبيل حقوق بشر و موضعگيرى سياسى جمهورى اسلامى ايران درقبال مسائل بين‌المللى و بويژه اسرائيل قلمداد کرده است. بدين ترتيب مى‌توان نتيجه گرفت که دو کشور در عرصه بين‌المللي، تقريباً هيچگونه حمايتى از يکديگر نکرده‌اند. ناگفته نماند که در جريان انقلاب اسلامى و پس از آن، چند حرکت مثبت سياسى از هلند مشاهده گرديد که عبارتند از:


- خوددارى از پناه‌دادن به شاه سابق ايران

- امتناع از شرکت در تحريم اقتصادى عليه ايران

- اتخاذ موضعى نسبتاً بى‌طرف در جريان جنگ تحميلى عراق عليه ايران


اما به‌ رغم موارد ياد شده، به‌هنگام تيرگى روابط فيمابين، دولت هلند مواضعى اتخاذ نمود که آثار جانبى آن براى ايران چندان خوشايند نبود، ازجمله:


- جلوگيرى از بهبود روابط ايران با جامعه اروپا در دوره رياست هلند بر جامعه يادشده


- اتخاذ و اعلام مواضع تند در قبال جمهورى اسلامى ايران بويژه در مورد موضع ايران در قبال کنفرانس خاورميانه


- برخورد تند با کاردار ايران در هلند و متوقف کردن کليه فعاليت‌هاى سياسى و اقتصادى دوکشور