روابط با بوليوى

تاريخ برقرارى روابط بين کوبا و بوليوى به زمان استقلال کوبا برمى‌گردد. در ۱۹ ژوئيه سال ۱۹۰۲ خوزه مانوئل پاندو رئيس جمهور بوليوى طى نامه‌اى به دولت کوبا برقرارى روابط با اين کشور را اعلام داشت. حدود ۶۰ سال پس از آن، در ۲ نوامبر ۱۹۵۹ بوليوى روابط خود با کوبا را به سطح سفارت ارتقاء داد. اما پس از گذشت چند سال و در ۲۱ اوت ۱۹۶۴ بر اثر فشار آمريکا بر کشورهاى آمريکاى لاتين به منظور در انزوا قراردادن کوبا روابط ديپلماتيک و تجارى دو کشور قطع گرديد تا اين که پس از پايان يافتن دوره حاکمان نظامى در ۱۸ اکتبر ۱۹۸۲ دولت غيرنظامى ‌ارنان سيلز سوازو به قدرت رسيد.


در پى آن و در ۱۱ ژانويه ۱۹۸۳ با به وجود آمدن شرايط جديد و مساعدى روابط دو کشور از سرگرفته شد. از آن زمان به بعد دو کشور تلاش را مصروف توسعه روابط دو جانبه نمودند. معهذا از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۹ روابط دو کشور در سطح کاردار ادامه يافت؛ ليکن پس از به قدرت رسيدن پاززامورا و در دسامبر ۱۹۸۹ دولت کوبا در پاسخ به اقدام بوليوى در ارتقاء روابط به سطح سفارت اقدام مشابهى به عمل آورد. در همين سال و در جريان سفر گيرموبدرگال وزير خارجه بوليوى به هاوانا دو کشور موافقت‌نامه‌هاى دوجانبهٔ فرهنگي، کنسولي، علمى و تکنولوژيک و موافقت‌نامه پايه جهت انجام مبادلات اقتصادى و تجارى را به امضاء رساندند کليه اين موافقت‌نامه‌ها به استثناى بخش کنسولى براى تصويب به کنگره بوليوى دو طرف با امضاء بيانيه مشترکى موافقت خود را با ايجاد کميسيون مشترک اقتصادى جهت تحقق موافقت‌نامه‌هاى بعمل آمده اعلام داشتند.


در زمينه روابط فرهنگى تاکنون مبادلاتى از جمله ديدار هنرمندان بوليوى از کوبا، برگزارى سمينار و تعدادى نمايشگاه‌هاى هنرى صورت گرفت است. بعلاوه در زمينه آموزش جوانان بوليوى جهت فراگيرى آموزش حرفه‌اى در کوبا مشغول تحصيل مى‌باشند و دولت کوبا به رغم مشکلات و بحران اقتصادى در شهريه دانشگاهى آنها تخفيف قائل شده است. در حال حاضر ۲۰۰ دانشجو از بوليوى در دانشکده‌ها و مؤسسات فنى و عمدتاً در رشته پزشکى به تحصيل اشتغال دارند. اولين گروه جوانان بوليوى در سال ۱۹۶۱ براى تحصيل وارد اين کشور شدند. اين روند با وجود قطع روابط دو کشور در سال ۱۹۶۴ ادامه يافت. البته در دوران ديکتاتورى نظامى در بوليوى مسافرت به کوبا مشکلات جدى سياسى و شخصى را در پى داشت و فارغ‌التحصيلان از کوبا براى کار در کشور خود مورد تبعيض قرار مى‌گرفتند. اين مسائل سه يا چهار نسل از متخصصين بوليوى در کوبا آموزش ديده‌اند و در مقابل شمارى از دانشگاهيان کوبا براى شرکت در دوره‌هاى تخصصى و سمينارها و سخنرانى‌هاى به بوليوى مى‌روند.


در زمينه دارويى و کشاورزى موافقت‌نامه‌هايى جهت تبادل کالا وجود دارد. کوبا مواد دارويى و تجهيزات پزشکى به بوليوى صادر مى‌کند. در اين رابطه براى خريد بيش از ۱۰۰ قلم مواد دارويى توافق‌هايى بين دو شرکت خصوصى از بوليوى و وزارت بهداشت کوبا صورت گرفته است. در زمينه پزشکى بيماران زيادى از بوليوى براى مداوا به کوبا مى‌آيند. گفته مى‌شود هزينه مداوا در اين کشور در مقايسه با آمريکا يا اروپا و يا حتى آرژانتين، برزيل، يا شيلى کمتر است. علاوه بر موارد مذکور چند واحد پزشکى اطفال در شهرهاى لاپاز، سوکر و سانتاکروز ابتدا تحت اداره پزشکان کوبايى و سپس تحت مديريت پزشکان آموزش ديده بوليوى قرار گرفته است.

روابط با فرانسه

عليرغم تفاوت‌هاى شديد بين ملت کوبا و فرانسه و بخصوص تفاوت‌هاى سيستم اقتصادى و سياسى دو کشور، فرانسه تصميم گرفته که در که محاصره اقتصادى کوبا، به آمريکا نپيوسته و رفتار و روابطى مشابه با عملکرد خود با ساير دول جهان‌سوم با کوبا داشته باشد. برحسب درخواست مقامات کوبايي، وزير بودجه فرانسه، آقاى ميش چاراس طى يک ديدار ۷۲ ساعته در کوبا با آقاى فيدل کاسترو و ملاقات و پيام شخصى رئيس جمهور فرانسه را همراه با هديه‌اى از سوى رئيس جمهور نيز تسليم نموده و سپس با يکى از مقامات بلند پايه‌کوبايى ديدار داشته و برندگان مدال‌هاى المپيک بارسلون که از کوبا به مقام قهرمانى رسيده بودند را مورد تجليل قرار داده و نشان‌هايى اعطاء نمود. گرچه پيام خصوصى رئيس جمهور فرانسه به آقاى کاسترو براى عموم فاش نشده است ولى به نظر مى‌رسد در دنباله مذاکرات دو رهبر در نشست محيط زيست در برزيل، نشست ايبريا باشد فرانسه يکى از مهمترين شرکاء تجارت خارجى کوبا در اروپاى غربى تلقى مى‌شود و تا سطح ۲/۱۰۲ ميليون دلار در سال ۱۹۸۶، ۵/۱۰۵ ميليون دلار در سال ۱۹۸۷، ۸۳ ميليون دلار در سال ۱۹۸۸، ۱۰۴ ميليون دلار در سال ۱۹۹۰ و ۱۱۰ ميليون دلار در سال ۱۹۹۱ مراوده بازرگانى داشته است.


نظر بانک ملى کوبا اين است که بدهى‌هاى خود را صادقانه و تمام و کمال تا اوت سال ۱۹۸۲ پرداخته است و سپس در سال‌هاى بعدى سه بار مذاکرات تجديد شده است. جامعه اروپا همان رفتارى را که با ساير ملل و دُوَل آمريکاى لاتين دارند بايد با کوبا نيز داشته باشند. روابط کوبا با جامعه اروپا از سال ۱۹۸۸ مى‌باشد. کميسيون اروپايى چندين پيشنهاد همکارى در رابطه کوبا داده که در ژوئيه سال ۱۹۹۰ لغو گرديد. در سپتامبر سال ۱۹۹۱ با جامعه اروپا اعلام نمود که در اوايل سال ۱۹۹۲ از کميسيون صنعتى کوبا ديدار خواهد داشت که باز به علت اعدام يک نفر از مخالفين دولت کوبا، آن نيز ملغى شد.


چاراس، يک مقام عالى‌رتبهٔ فرانسه توضيح داد که کشور کوبا کمکى از جامعه اروپا دريافت نمى‌کند و گفته که اگر مراتب به مجلس فرانسه برسد اميد است بتواند حمايت مجلس فرانسه را براى کوبا و خواست‌هايش جلب نمايند و حتى کوبا مى‌تواند روى حمايت ايشان و مجلس فرانسه حساب باز کند.


بطور کلي، نظر کارشناسان در کوبا اين است که سفر چاراس به هاوانا متضمن دستاورد مهم سياسى بين پاريس و هاوانا بوده، به هر حال اين حقيقت که فرانسه به محاصره اقتصادى و بحران اقتصاد کوبا از سوى آمريکا نپيوسته است خود يک برخورد و يک چهره کاملاً دوستانه براى هاوانا تلقى و بشمار مى‌آيد. چون ممکن است سبب گسترش روابط تجارى خارجى کوبا آن هم در اين شرايط کاملاً سخت و طاقت‌فرسا براى دولت کوبا، به حساب آيد، لذا با استقبال فراوان کوبايى‌ها مواجه شده و سفر وزير فرانسوى را يک موقعيت براى خود به حساب مى‌آورند.