حمل و نقل و ارتباطات

حمل و نقل دريائى

سيستم حمل و نقل دريائى کرواسى داراى ۳۷۸ کشتى بزرگ با ظرفيت حمل ۲،۷۲۳،۶۷۷ تن است که ۲۴ کشتى از آنها با ظرفت حمل ۳۰۴،۷۱۱ تن با پرچم کشورهاى خارجى حرکت مى‌کنند. ۹۴ درصد فعاليت کشتى‌هاى تجارى کرواسى در مسير اقياوس‌ها، ۵% از آن مسيرهاى نزديک به درياى آدرياتيک و ۱ درصد حمل ساحلى است.

ناوگان‌هاى تجارتى کرواسى در ۱۴ شرکت تجارى تشکل پيدا کرده‌اند. اتحاديهٔ شرکت‌هاى کشتيرانى کرواسى تمامى قايق و کشتى‌هاى کوچک توريسيت، سنتى و خصوصى را به دور خود جمع کرده است. کشتى‌هاى بزرگتر داراى اتحاديه جداگانه بوده و مرکز آن در زاگرب و به نام مارنوستروم (Marenostrom) معروف است. ۴۰ درصد از مسير کشتى‌هائى که تحت پرچم کرواسى حرکت مى‌کنند بين کرواسى و بقيه بنادر دنيا است و ۶۰% بقيه کشتى‌هاى کرواسى بين بنادر کشورهاى خارجى به رفت و آمد مشغول هستند. در ناوگان دريائى کرواسى انواع مختلف کشتى‌ها به‌کار گرفته شده‌اند و با توجه به نوع حمل کالا عبارتند از: حمل کننده کانتينر، کشتى‌هاى RO-RO (براى حمل ماشين)، تانکردار، کشتى‌هاى يخچال‌دار، کشتى‌هاى تحقيقاتي، کشتى‌هاى مسافربري، کشتى‌هاى حمل بار که در حدود ۱۱ هزار نفر بر روى اين کشتى‌ها مشغول به کار هستند. ناوگان تجارى کرواسى در تمام دنيا شناخته شده است از آن جمله مى‌توان از حمل بار به شمال آمريکا توسط کرواتين لاين (Croatia Linea) و شرکت درويلو از اسپليت به غرب آفريقا، درياى سرخ و خاورميانه نام برد. ۶۰% حمل و نقل خارجى را ناوگان دريائى کرواسى به انجام مى‌رساند که اين خود دليل قدرت حزب اين ناوگان و اهميت مکانى درياى آدرياتيک را به نمايش مى‌گذارد.

از ۶۶ جزيره، ۴۷ مورد آن با کشتى در ارتباط دائمى با شهرهاى نزديک خود هستند و احتياج به حمل و نقل دائمى ساکنان آنها وجود دارد. غير از کشتى‌هاى حمل و نقل کلاسيک و ترايکت‌ها، خطوط ترايکت طولى نيز به سمت جزاير توسعه يافته است که کاربرد زيادى در خطوط رئيکا، راب، زادار، اسپليت: خوار، کورچولا و دوبرونيک دارد. طى ده سال گذشته پل‌هائى نيز ساخته شده است که جزاير را به خشکى مربوط مى‌کند (پاگ، سرس، وير و کرک) و بدين ترتيب کار حمل و نقل آسان‌تر صورت مى‌گيرد.

ناوگان يادرولينياى رئيکا مطمئناً از ارزنده‌ترين امکانات حمل و نقل دريائى است که سواحل درياى آدرياتيک را با جزاير آن مربوط مى‌سازد. نقش اين ناوگان به‌عنوان پيوند دهنده کليه سواحل کرواسى از رئيکا تا راب، زادار، اسپليت، هوار و ا زکورچولا تا دوبرونيک بسيار مهم است، از طرفى ديگر خطوط بين جزيره‌ها کلاً توسط شرکت‌هاى اطلس (ATLAS)، دالماتسيا توريست و کوارنر ايوسپرس (Kvarner-euspres) برقرار مى‌شود. با تهيه کشتى‌هاى مدرن تردد بين جزاير آدرياتيک آسان‌تر خواهد بود. در ده سال اخير ارتباط جزاير با يکديگر و با خشکى به واسطه ايجاد پل‌هائى آسان گشته است.

بنادر

وضعيت جغرافيائى و دريائى کرواسى باعث شده که اين کشور در رفت و آمدهاى بين قاره‌اى اهميت پيدا کند. اين وضعيت و به‌خصوص حمل و نقل بين‌المللى کالا باعث شده که بنادر و کشتيرانى کرواسى نيز از اهميت ويژه‌اى در صحنه بين‌المللى برخوردار شود. سواحل طولانى ۱۷۷۷ کيلومترى باعث شده که بتوان بيش از ۳۵۰ بندر در آن به‌وجود آورد. در ۲۰۰ بندر کشتى‌هاى بزرگ مى‌توانند پهلو بگيرند در ۸ بندر پولا، رئيکا، زادار، شيبنيک، اسپليت، پلوچه، متکويچ و دوبرونيک کشتى‌هاى بزرگ اقيانوس‌پيما مى‌توانند لنگر انداخته و از تمامى امکانات لازم برخوردار شوند.تمامى بنادر ياد شده داراى سيستم تخليه بار از کشتى است. تعدادى از اين بنادر براى نگهدارى بعضى از مواد آماده شده‌اند مثلاً براى حبوبات و مواد روغني، بندر اسپليت، زادار، پلوچه و ريئکا، براى آهن‌آلات رئيکا و پلوچه، براى چوب رئيکا، زادار و شيبنيک، براى کانتينر رئيکا، براى فسفات رئيکا و شيبنيک. تغييراتى که در بنادر کرواسى صورت مى‌گيرد مطابق معيارهائى است که در بنادر بين‌المللى دنيا صورت مى‌گيرد.

قانون جديدى‌ نيز که در مورد بندر و کار آنها تصويب شده يک رشته تغييرات اساسى را براى آن پيش‌بينى مى‌کند که مطابق با قوانين بنادر در غرب است. در اين بنادر افسران بنادر به‌عنوان نمايندگان دولت براى کنترل‌هاى مختلف، جستجو و بازرسي، دادن مجوز به حرکت کشتى‌ها و کنترل بنادر انجام وظيفه مى‌کنند. بندر رئيکا به‌عنوان بهترين و مهم‌ترين بندر کرواسى محسوب مى‌شود که اين هم به‌دليل حالتى است که بندر دارد و دريا به‌صورت عمقى به داخل خشکى پيشرفت کرده است. به سمت بندر رئيکا دو جاده مهم کشيده شده است يکى از شرق آلپ و ديگرى از ميانه پودوناوليا. در اطرف بندر رئيکا يک رشته امکانات مخصوص براى تعدادى از کشتى‌ها در نظر گرفته شده است. از طريق اين بندر بيشترين کارهاى ترانزيتى با کشورهائى از قبيل اتريش، چک، اسلواک و مجارستان صورت مى‌گيرد. بنادر ميانه دالماتسيا (زادار، شيبنيک و اسپليت) از امکانات محدودترى بهره‌مند هستند. بندر پلوچه در دهانه نرتوا بهترين منطقه دريائى براى خروج به ناحيه يوگسلاوى سابق است. دوبرونيک با از دست دادن سيستم راه‌آهن خود اهميت سابق قبلى خود را از دست داده است.

بنادر رئيکا و پلوچه بر طبق تصميمات حکومت کرواسى به‌عنوان بنادر مهم و اصلى محسوب مى‌شوند. اين بنادر به روى تمام کشتى‌هاى خارجى چه به‌صورت ترانزيت و چه معمولى باز است. همان‌گونه که اشاره شد تخليه و بارگيرى براى ديگر کشورها نيز از طريق بنادر کرواسى انجام مى‌گيرد. اتريش از طريق بندر رئيکا در حدود ۱،۰۲۰،۰۰۰ تن کالا، و مجارستان ۱،۳۰۰،۰۰۰ تا ۱،۵۰۰،۰۰۰ تن و چک و اسلواکى بالغ بر ۱،۶۲۱،۶۶۹ کالا جابه‌جا کرده است.

علاوه بر خسارت‌هاى زيادى که به خاطر بسته شدن بنادر کرواسى در طول جنگ به آن وارد شد، ۶۰ کشتى نيز در اثر حملات متجاوزان به‌طور کلى آسيب ديدند. بيشترين خسارات جنگى به نواحى بندر قديمى دوبرونيک همچنين گروژا (Gruza) وارد شد. ترمينال مسافري، سردخانه، قسمت انبار آن و تمام مکانيسم‌هاى حمل بار اين بنادر به‌طور کلى نابود شدند. در اثر حملات خمپاره‌اى صرب‌ها، قسمت‌هاى مهم بندرى به مساحتى در حدود ۱۵۰۰ متر مربع و ۷۹۰۰ متر مربع از قسمت‌هاى انبار در آتش سوخت.