بخشهاى مختلف سرزمين بحرين

بخش حاصل‌خيز شمالى

از ابتداى کناره‌هاى شمالى جزيره تا مسافت نسبتاً زيادى کشيده شده است. پهناى اين بخش‌ تا ۵ کيلومتر هم مى‌رسد. (بحرين، نظرى اجمالى به کشورها، ۱۳۶۴. ص ۴) اين منطقه داراى موقعيت مناسبى از جهت کشاورزى است. آب نسبتاً فراوان و زمين حاصلخيز، باغ‌ها و مزارع سرسبزى به‌وجود آورده که در بين امارات‌‌خليج‌فارس بى‌نظير است.

بخش مرکزى

صحراى خشک است، در جنوب منطقهٔ اول قرار گرفته و تا کناره‌هاى دو طرف گسترش يافته است. اين بخش به‌کلى با بخش شمالى مغايرت دارد. زمين‌هاى آن خشک و کويرى است و از کشت و زرع در آن خبرى نيست. زمين پوشيده از گياهان صحرائى است که انواع آن ‌گاهى به ۲۰۰ گونه مى‌رسد.

بخش جنوبى

صحرائى شنى و ماسه‌اى است و مابقى جزيرهٔ اصلى بحرين را تا رأس البر، يعنى تا انتهاء جزيره را پوشانده است. در اين بخش ارتفاعاتى کمک و بيش ديده مى‌شود که غالباً به‌صورت تپه‌هاى شنى و سنگى است. کلاً از لحاظ طبيعى مى‌توان گفت: ۲% کل اين سرزمين حاصلخيز، ۲% داراى محصولات دائمي، ۶% علف‌‌زار و مرتع و ۹۰% مابقى آن را خاک تشکيل مى‌دهد. (The World Facbook 1995.) مساحت کشت آبى بحرين، ۱۰ کيلومتر مربع مى‌باشد. (Ibid)

بنادر و شهرهاى مهم

بنادر مهم بحرين عبارت است از: محرق، ستره، مصفا و سلمان. براى بارگيرى محصولات نفتي، خطوط لوله‌هاى نفتى از ستره به اسکله‌اى در فاصلهٔ ۳ مايلى جزيره، مرتبط مى‌شود. از اين رو بندر ستره مرکز صادرات نفت بحرين محسوب مى‌شود. مهمترين و مجوزترين بندر بحرين، بندر سلمان است که ساخت آن در ۱۹۶۲ پايان يافت. بندر سلمان داراى تأسيسات و باراندازهاى بسيار جديد و مجهز است و براى لنگر گرفتن انواع کشتى‌ها آمادگى دارد. از آنجا که صدور مجدد کالا براى بازرگانى و اقتصاد بحرين شايان اهميت است، در بندر سلمان انبارهاى بزرگ و وسيعى ايجاد کرده‌اند که از هر نظر براى نگهدارى کالاهاى ترانزيتى مناسب‌ و آماده است.


غير از منامه (پايتخت) و محرق که از مهمترين شهر‌هاى بحرين محسوب مى‌شود، ساير شهرهاى مهم را ‌مى‌توان به دو دسته تقيسم کرد: ۱. آنان‌که مرز ساحلى دارند عبارت‌ است از: ستر، جو، المالکيه، الزلاق، البديع، ۲. آنان‌که درون مرزى هستند عبارت است از: عيسي، الريف، العوالي، العمر، الرميتا، حمد. براساس آخرين تقسيمات کشوري، بحرين به ۱۲ منطقه تقسيم مى‌شود: الحد، المنامه، المنطقه، الغربيه، المنطقه، الوسطي، المنطقه‌شماليه، المحرق، الرفاع، المنطقه، الجنوبيه، جدحفص، مدينه، حمد، مدينه‌عيسي، منطقه‌جزاير‌حوار و ستره.


منامه بزرگ‌ترين شهر بحرين و پايتخت آن است. منامه با داشتن ۵/۱ مايل خط ساحلي، يکى از شهرهاى بين‌المللى محسوب مى‌شود، چرا که به طرز عجيبى تحت تأثير تکنولوژى غرب قرار دارد. اين شهر به‌علاوهٔ حومه آن تقريباً ۵ درصد کل مساحت مجمع‌الجزاير بحرين را تشکيل مى‌دهد. چاه‌هاى نفت و پالايشگاه‌ و قسمتى از سرزمين‌هاى حاصلخيز کشاورزى در اين شهر قرار دارد. در مرکز منامه، توسعهٔ شهرى به وضوح ديده مى‌شود که شامل بانک‌ها، هتل‌ها، دفاتر کار و بزرگراه‌ها است. منامه مانند هر پايتخت ديگري، درگير مسائلى نظير ازدياد ترافيک و افزايش وسعت شهرى است و محل سکناى خارجيان و جايگاه اکثر بازرگانان مى‌باشد. ايرانيان و بحرينى‌هاى شيعه در اين شهر بسيار هستند. منامه توسط پلى به محرق متصل است.



در جنوب منامه، جزيره‌ خشک و با وزش بادهاى سرد همراه است، چنان‌که زيبائى منطقه‌اى عارى از زندگى در بلندى‌هاى مشرف به دريا به چشم مى‌خورد. در فصل بهار، و در پى بارندگى در زمستان، پوششى سبز رنگ در اين بيابان ظاهر مى‌شود که سپس جاى خود را به تابستانى خشک و سخت مى‌دهد. شهر محرق واقع در جزيرهٔ محرق، دومين شهر معروف بحرين است و اکثر سکنه آن اعراب سنى مذهب مى‌باشند که خصوصيات عربى خود را کاملاً حفظ کرده‌اند. يکى از مدرن‌ترين فرودگاه‌هاى بين‌المللى در خاورميانه و همچنين ترمينال توقف کشتى‌هاى بزرگ به نام الحوض‌الجاف در اين شهر قرار دارد.


جده، سومين شهر مهم بحرين است که در جنوب شرقى جزيره محرق واقع شده و الرفاع به منزلهٔ چهارمين شهر مى‌باشد که از دو قسمت تشکيل شده، يکى بخش شرقى و ديگرى غربي؛ که قسمت غربى آن محلى سکنا و زندگى شيوخ و خاندان حکومتى است. بزرگ‌ترين پالايشگاه نفت بحرين، مخازن نفت و همچنين کارخانه‌هاى توليد برق و دستگاه‌هاى آب شيرين کن در شهر ستره واقع شده است که به‌وسيله پلى به کرانه‌هاى شرقى جزيرهٔ بحرين مرتبط مى‌شود. اين بندر مرکز بارگيرى محصولات نفتى است و سراسر آن پوشيده از نخلستان‌ است. بنى‌صالح مرکز صادرات نفت بحرين است و العوالى مرکز عمليات شرکت نفت مى‌باشد.