آب، برق، گاز و انرژى

برق

استفاده از نيروى برق در بحرين براى اولين بار در ۱۹۳۱ صورت گرفت، که فقط دو شهر منامه و محرق را زير پوشش قرار مى‌داد؛ ولى از ۱۹۵۳ با استفاده از منابع گاز طبيعى براى به راه انداختن توربين‌هاى مولد برق، کليه ساکنين شهرها و روستاها مى‌توانند از برق استفاده کنند. از اوايل دههٔ ۸۰ ميلادي، تأسيسات برق عظيمى در منامه با ظرفيت ۱۶۷ مگاوات، در الماهوز، (AL - mahauz) محرق، ستره با ظرفيت ۱۲۵ مگاوات و در الريف با ظرفيت ۷۰۰ مگاوات تأسيس شد. علاوه بر اين، کارخانه‌هائى مانند آلبا با ظرفيت ۴۲۰ مگاوات که طرح ديگرى با ظرفيت ۸۰۰ مگاوات نيرو را نيز در دست اجراء دارد و بابکو با ظرفيت ۴۲۰ مگاوات که طرح ديگرى با ظرفيت ۸۰۰ مگاوات نيرو را نيز در دست اجراء دارد و بابکو با ظرفيت ۶۰ مگاوات، خود توليدکنندهٔ برق مى‌باشد. (County Profile, Bahrain, Qatar, 1995 - 96. P. 14) پس از خاتمهٔ جنگ خليج‌فارس در فوريه ۱۹۹۱، طرح‌هاى ديگرى جهت افزايش ميزان توليد برق مورد موافقت قرار گرفته است.

به‌عنوان مثال مصرف برق بحرين در تابستان ۱۹۹۳ حدود ۵/۱۳% نسبت به سال قبل از آن، افزايش داشت. (County Profile, Bahrain, Qatar, 1995 - 96. P. 14) به همين دليل ظرفيت تأسيسات واقع در ستره به ۱،۲۰۰ مگاوات در اواسط ۱۹۹۳ افزايش يافت. (The Middle East and North Africa, 199۴. P.۲۹۲) به علت افزايش مصرف برق، دولت جهت تأمين آن از بخش خصوصى کمک گرفته است.

در اين راستا شرکت گاز انگلستان (British Gas) طرحى را براى احداث يک نيروگاه ۵۰۰ مگاواتى و کارخانهٔ آب وابسته به آن به اجراء گذاشت. (The Europa World Year Book, 1994. P.457) پروژه اين طرح در ۱۹۹۴ تکميل شد. طبق برنامهٔ پيش‌بينى شده اين مجتمع در ۱۹۹۶ به مرحلهٔ بهره‌بردارى مى‌رسد و گفته مى‌شود توليد آن در ده سال آينده، مصرف برق بحرين را تأمين خواهد کرد. (تلاش براى جلب سرمايهٔ خارجي، گسترش صنعت سنگين - ش ۱۷۶ - س ۱۳۷۲ - ص ۵) بخشى از اعتبارات لازم براى اين طرح به‌وسيلهٔ شرکت انگليسي، سرمايه‌گذارى شده است.

همچنين با تکميل مرحلهٔ دوم پروژهٔ توسعهٔ نيروگاه الحد، توان توليد برق اين نيروگاه از ۱۲۱۵ مگاوات به ۱۸۴۵ مگاوات در سال ۲۰۰۱ افزايش يافته است. (گزارش سفارت ج. ا.ا.منامه - بهمن - ۱۳۷۹) شرکت آلبا نيز در ۱۹۹۴ قراردادى را با سرمايه‌ٔ ۷۵ ميليون دلار جهت ايجاد نيروگاهى جديد به ظرفيت ۸۰۰ مگاوات به امضاء رسانده است. (The Middle East and North Africa, 199۶. P.۳۱۶.) همچنين دولت در برنامهٔ عمرانى سال‌هاى ۲ - ۲۰۰۱ به بازسازى و راه‌اندازى مجدد ايستگاه‌ توليد برق رفاع و ستره مبادرت ورزيده است. در بحرين:

توليد: ۷۷/۴ ميليون کيلووات ساعت. (The World Factbook2000)

مصرف: ۱،۰۹ بيليون کيلووات ساعت است (در ۱۹۹۹). (Ibid)

بحرين تا ۱۹۹۸ صادرات و واردات برق نداشته است.

گاز

گاز طبيعى مهمترين انرژى براى صنعت بحرين به‌شمار مى‌رود و به‌دليل کاهش ميزان نفت، دولت سعى دارد در صنعت به‌جاى نفت از گاز طبيعى استفاده کند. عمدهٔ گاز توليدى به مصرف داخلى مى‌رسد و صادراتى در اين زمينه وجود ندارد و دولت مالکيت کليهٔ ذخاير گاز را در اختيار دارد.

منابع گاز در بحرين شامل منطقهٔ خوف (Khuffe Zone) مى‌شود که منطقه‌ٔ وسيعى در خليج‌فارس است و به‌طورى که تخمين‌زده شده، حاوى ۲۶۳ ميليارد مترمکعب گاز مى‌باشد که جواب‌گوى ۶۰ سال توليد با سطح فعلى است، (Country Profile - Bahrain - Qatar, 1995 96. P.1۴) از اين رو طول عمر منابع گاز بيش از دوبرابر طول عمر ذخاير نفت برآورده شده است.

شرکت ملى گاز بحرين (BANAGAS) - (Bahrain National Gas Company.)در ۱۹۷۹ در شهر الريف تأسيس شد و سهام آن بين دولت بحرين (۷۵%) و کالتکس (۵/۱۲%) و شرکت سرمايه‌گذارى نفت عرب (APICORP) - (Arab Petroleun Investments Corporation) به ميزان ۵/۱۲% مشترک است. (The Middle East and North Africa, 199۴. P.۲۹۸)

در ۱۹۹۳، به ميزان ۶۷/۷ ميليارد متر مکعب گاز توليد شده است که نسبت به سال قبل ۷/۱۴% افزايش داشته است. (Country Profile - Bahrain - Qatar, 1995 96. P.1۴) توزيع گاز در بحرين به شرح زير است: (Ibid)

تزريق مجدد = عظيم‌ترين بخش مصرفى گاز را تشکيل مى‌دهد که معادل ۱/۲۸% از کل توليد است.

- توليد برق = ۲/۲۰%

- صنعت آلومينيوم (آلبا) = ۲۷%

- ذخيره شرکت صنايع پتروشيمى خليج [فارس] (GPIC- The Gulf Petro - Chemical Industries Company) =۱۱/۳%

- پالايشگاه ستره، مربوط به شرکت بحرين = ۱/۹%

طرحى نيز جهت توليد گاز مايع شرکت ملّى گاز بحرين (BANAGAS) به اجراء گذاشته شد که ۷۵% از سهام آن متعلق به شرکت ملّى نفت بحرين (BANACO) است و کالتکس (Caltex) و شرکت سرمايه‌گذارى نفت عرب (Arab Petroleum Investment Corporation) هر يک = ۵/۱۲% از سهام آن را دارا مى‌باشند.

تا پيش از ۱۹۷۳ به‌دليل پائين بودن بهاء نفت، هيچ سرمايه‌اى در راه تبديل گاز به مايع و صادرات آن به‌کار گرفته نمى‌شد. پس از ۱۹۷۳ با افزايش قيمت نفت و مسئله کنترل توليد و جلوگيرى از به هدر رفتن گاز، مقدار گازى که در محدودهٔ شوراى همکارى خليج‌فارس سوزاند مى‌شد، به سرعت کاهش يافت. بدين ترتيب از ۱۹۷۶ بحرين داراى کارخانهٔ توليد گاز مايع در منامه شد و در سال به ميزان ۱۲۰،۰۰۰ تن پروپان و ۱۰۰،۰۰۰ تن بوتان و ۱۸۰،۰۰۰ تن نفتا، در اين کشور توليد مى‌شود. (Country Profile - Bahrain, Qatar, 1995 - 96. P.14) در ۱۹۹۳ شرکت ملّى گاز بحرين حدود ۴/۴ ميليون بشکه گاز مايع توليد کرده است که شامل ۴/۱ ميليون بشکه پروپان و ۱/۱ ميليون بشکه بوتان و ۸/۱ ميليون بشکه نفتا بوده است. (Ibid) شرکت ملّى نفت بحرين (BANACO) نيز در ۱۹۹۰ به ميزان ۴/۱ ميليون بشکه گاز مايع و ۲۴۰ ميليون فوت مکعب گاز طبيعى توليد کرده است؛ (The Middle East and North Africa, 199۴. P.۲۹۰) در سال ۱۹۹۲ نيز به ميزان ۶۹/۴ ميليون بشکه گاز مايع توليد شده است. (The Middle East and North Africa, 199۶. P.۳۱۳) ميزان ذخيره گاز بحرين در پايان ۱۹۹۷ معادل ۱۴۰ ميليون مترمکعب بوده است و توليد گاز اين کشور در همين سال به ميزان ۷ ميليون تن برآورد شده است (htt//:www.msn.com/Bahtain,s economy) همچنين بايد يادآور شد که متراژ لوله‌هاى لوله‌هاى گاز طبيعى در بحرين ۳۲ کيلومتر است. (The World Factbook 1995)

انرژى

از نفت، گار و برق، انرژى مورد نياز مردم بحرين تأمين مى‌شود. در ۱۹۹۳ ظرفيت کل تأسيسات مولد انرژى در اين کشور ۹۵۰ مگاوات بوده است و اين در حالى است که انرژى مورد نياز مردم در آن سال ۹۰۱ مگاوات برآورده شده است. The Europa World Year Book, 1994, Volume. 1.۱۹۹۴ .P.۴۵۷.

جدول ميزان انرژى در ۱۹۹۴ (Country Profile - Bahrain, Qatar 1995 - 96. P.1۴)