جغرافياى سياسى

اهميّت استراتژيک کشور در منطقه

واقع شدن اتريش بر سر راه‌هاى شمال به جنوب و شرق و غرب اروپا از يک سو و در قلب اروپاى مرکزى از سوى ديگر، موقعيّت اين کشور را از لحاظ استراتژيکى بسيار با اهميّت و حساس نموده است. همين وضعيّت سبب گرديد که اين کشور از ديرباز محل تلاقى سه فرهنگ و تمدن بسيار مهم اروپايى (رومي، ژرمن و اسلاو) باشد.

تاريخ اتريش هم که ساخته و پرداخته موقعيّت جغرافيايى آن است، نقش کليدى اين کشور را به عنوان مرکز اروپا در تاريخ اروپا، نمايان ساخته است، به ويژه آنکه سال‌ها اين کشور يکى از کشورهاى قدرتمند منطقه اروپا بوده و رهبرى مرکز فرهنگى اروپا را نيز به عهده داشته است.

موقعيّت خاص ژئوپلتيکى و تاريخى اين کشور، بى‌طرفى و روابط خويش يا ديگر کشورها اين امکان را فراهم ساخت که همچون پل ارتباطى بين شرق و غرب ايفاء نقش نمايد و محل امنى براى تبادل نظريات و اطلاعات دو بلوک شرق و غرب باشد. با استفاده از اين امکان و براى تثبيت موقعيّت سياسى خود، سعى بر ميزبانى مراکز بين‌المللى داشته تا علاوه بر سرازير نمودن امکانات مادى فراوان به کشور، اعتبار و پرستيژ شايانى در سطح بين‌المللى کسب نمايد و در ضمن با برخورد سياسى سنجيده، به امنيّت و آرامش کشور و در نتيجه منطقه را يارى رساند. اين‌گونه تدابير، اکنون اتريش را از يک ثبات سياسى و اقتصادى مطلوبى در سطح بين‌المللى برخوردار نموده است.

آثار گسترده و همه جانبه تحوّلات بنيادين و سرنوشت‌ساز اخير اروپا، چنان فراگير بود که سراسر جهان را متأثر نموده است. آثار اوليه اين تحوّلات ابتدا بر سواحل کشور اتريش که در قلب اين تحوّلات قرار دارد، فرود آمده و اين کشور را با وضعيّتى نو روبه‌رو ساخته است. مطرح شدن اروپا به‌عنوان قطب جديد قدرت و جايگاه اتريش در اروپاى واحد آينده، مقوله‌اى است که از هم‌اکنون ذهن سياست‌مداران و دولت‌مردان اتريش را به خود مشغول داشته تا بتواند در عرصه سياست و اقتصاد اروپاى جديد جايگاهى مستحکم داشته باشد.

نقش تعيين کننده هر يک از عوامل جغرافيايى و منابع طبيعى

اتريش با موقعيّت خاص جغرافيايى و زيبايى طبيعى خود، يکى از پرکشش‌ترين و پرجاذبه‌ترين کشورهاى اروپايى محسوب مى‌گردد و همه ساله ميليون‌ها نفر جهانگرد خارجى از اطراف و اکناف جهان و بخصوص ممالک اروپايى از اين کشور ديدن مى‌کنند.

اتريش با واقع شدن بر سر راه‌هاى عبورى سرار اروپا و استقرار سازمان‌هاى بين‌المللى تجاري، سياسى و فرهنگى در آن، بازرگانان، سياست‌مداران و فرهنگ دوستان بيشمارى را همه ساله به سوى خود جلب مى‌نمايد تا از مواهب طبيعى غنى و فراوان آن بهره‌مند گردند و تحرک قابل‌توجهى را هم در صنعت جهانگردى پديد آوردند. اتخاذ اين‌گونه تدابير به مدد وضعيّت جغرافيايى آن سبب گرديده که جهانگردى اتريش به صنعتى بسيار پررونق و سودآور مبدل گردد و بخش عظيمى از بودجه ارزى کشور را تأمين نمايد.

سلسله کوه‌هاى آلپ که از غرب به شرق اين کشور کشيده شده است دره‌ها، معابر، رودها، جنگل‌ها و حيوانات بسيارى را فراگرد خود پديد آورده است که هر يک به نوبه خود نقش تعيين‌کننده‌اى را در اقتصاد اتريش ايفاء مى‌نمايند.

دانوب که در ايجاد حوادث تاريخى نقش بزرگى داشته است و از ديگر جاذبه‌هاى طبيعى اين کشور محسوب مى‌گردد. در قرن دوازدهم و چهاردهم ميلادى جنگجويان صليبي، هنگام عزيمت به سرزمين مقدس، دانوب را به عنوان شاهراه اصلى خود برمى‌گزيدند و در دوران اوليه کشتى‌هاى حامل نمک را به مدد جريان اين رودخانه به مقصد مى‌رسانيدند. اين رود و ساير رودها و نهرهايى که در کوهسارهاى اين کشور جارى است ضمن اينکه در مسير خود دره‌هاى قابل کشت و زرع و سکونت و دامدارى به‌وجود مى‌آوردند نيرويى ارزان و رايگان است که به مصرف کارخانه برق هيدروالکتريک مى‌رسد و کارخانه‌هاى عظيم از جمله ذوب فلزات را به حرکت در مى‌آورد و مازاد آن خود رقم عمده‌اى از صادرات را به خود اختصاص مى‌دهد.

معابر و جاده‌هاى کوهستانى از نقطه نظر تجارت و مهاجرت مردم، کشورى کوهستانى نظير اتريش به اندازه رودخانه اهميّت دارد. از جمله اين معابر، معابر کوهستانى برنر (Bernner) است که در وقايع تاريخى کشور نيز نقش بسيار داشته است. معابر طبيعى در کوه‌هاى اتريش بسيار است. جاده‌اى که گرداگرد قله گلاسگلوکنر (Glass glockner)، رفيع‌ترين کوه‌هاى اين کشور، کشيده شده راه حياتى مسافرت بين مناطقى است که پيرامون کوه‌ها قرار دارند.

اتريش در زمستان به بهشت اسکى‌بازان مبدّل مى‌گردد. شهرهايى که در ارتفاع دو هزار پايى قرار گرفته‌اند به قدر کافى برف براى ورزش‌هاى زمستانى دارند. دهات ساحلى درياچه‌ها مرکز اجتماع دوستداران اسکيت است. موقعيّتى که اتريش از لحاظ ورزش اسکى دارد از نظر جلب مردم کشورهاى ديگر و سياحان ممرّ درآمدى براى اين کشور مى‌باشد.

جنگل‌هاى اتريش با گوزن قرمز، بزکوهى و خروس سياه فراوانش کعبه هزاران ورزشکار و شکارچى است. چوب‌هاى جنگلى دامنه کوه‌ها براى مصرف کارخانه‌هاى مبل‌سازى و خمير مخصوص کاغذسازى است و قسمتى نيز به خارج از کشور صادر مى‌شود.

منابع معدنى فراوان اين سرزمين نيز نقش مهمى در اقتصاد اين کشور ايفاء مى‌کنند. معادن بزرگ زغال‌سنگ که نزديک سطح زمين است و در حوالى گراتس واقع است يکى از بزرگترين منابع ثروت کشور محسوب مى‌شود. ذخاير مس و نقره استيريا و همچنين معادن فيروزه و خاک‌نسوز داراى اهميّت حياتى است. ذخاير زيرزمينى در اتريش از منابع پرسود به‌شمار مى‌روند که هنوز بهره‌بردارى کامل از آنها به‌عمل نيامده است. در حال حاضر زغال‌سنگ، نفت خام، مس و آلومينيم بيش از ديگر منابع استخراج مى‌شود.