انواع مسابقات
مسابقات تنيس روى ميز بهصورت تيمى، دو نفره و انفرادى براى مردان و زنان برگزار مىشود. همچنين مسابقات دو نفرهٔ مختلط نيز جزءِ مسابقات جهانى و منطقهاى و ديگر مسابقات رسمى مىباشد. به اين ترتيب مسابقات رسمى شامل ۷ نوع مسابقه مىباشد. ۳ مسابقه مخصوص مردان، ۳ مسابقه مخصوص زنان و يک مسابقهٔ مختلط.
نحوهٔ برگزارى مسابقات
نحوهٔ برگزار مسابقات به عواملى همچون، زمان، رسميت مسابقات و نوع مسابقه بستگى دارد. مثلاً در مسابقات رسمى انفرادى از جدول ترکيبى (دورهاى، حذفي) استفاده مىشود. اما انتخاب نوع برگزارى مسابقات در بازىهاى داخلى يا دوستانه مىتواند با توافقات مسئولين انجام گيرد.
جدول دورهاى
در اين روش کليهٔ بازيکنان و يا تيمها با يکديگر بازى مىکنند و در نهايت پس از جمع امتيازها مقام هر نفر يا تيم مشخص خواهد شد. اين جدول زمانى مورد استفاده قرار مىگيرد که معمولاً زمان کافى براى انجام مسابقات وجود داشته باشد و از طرفى تعداد تيمها و يا نفرات زياد نباشد. تعداد مسابقات در هر جدول بنابر فرمول زير مشخص مىگردد:
تعداد تيمها يا نفرات = n
تعداد مسابقات = n(n-۱)/۲
مثلاً اگر ۵ نفر شرکت کننده داشته باشيم و بخواهيم بهصورت دورهاى مسابقات را برگزار کنيم تعداد مسابقات مساوى ۴×۵/۲ يعنى ۱۰ مسابقه مىشود.
نحوهٔ انجام مسابقات دورهاى به اين قرار است که اگر تعداد زوج باشد نيمى در سمت چپ و نيمى ديگر به ترتيب شماره از پائين به بالا در سمت راست نوشته مىشود و براى انجام مسابقات دورهٔ دوم، نفر آخر سمت راست از بالا به پائين شماره ۱ رديف پائينتر مىروند. به اين ترتيب به غير از عدد يک بقيهٔ شمارهها تغيير مکان مىدهند. براى دورهٔ بعد نيز به همين ترتيب عدد مقابل ۱ به زير عدد يک آمده و بقيه يک رديف جابهجا مىشوند. به همين ترتيب بقيهٔ دورهها را انجام مىدهيم تا زمانى که عدد ۲ مقابل عدد ۱ قرار گيرد که دور آخر مسابقات مىباشد.
در صورتى که تعداد تيم يا نفراد فرد باشد يک عدد اضافه مىکنيم تا تعداد نفرات زوج شود و به آن استراحت (Bey) داده مىشود.
در ذيل يک نمونه جدول مسابقهٔ دورهاى ۵ نفره يا ۵ تيمى را ملاحظه مىکنيد.
دور پنجم | دور چهارم | دور سوم | دور دوم | دور اول |
1 ↔ 2 | 3 ↔ 1 | 4 ↔ 1 | 5 ↔1 | B ↔ 1 |
3 ↔ B | 2 ↔ 4 | 3 ↔ 5 | 4 ↔ B | 5 ↔ 2 |
5 ↔ 4 | 5 ↔ B | 2 ↔ B | 3 ↔ 2 | 4 ↔ 3 |
جدول يک حذفى
از اين جدول معمولاً زمانى استفاده مىشود که تعداد تيمها يا نفرات زياد بوده و زمان کمى براى برگزارى مسابقات در اختيار داريم؛ ضمن اينکه در مسابقات دو نفره معمولاً از اين روش استفاده مىگردد. تعداد بازىها در اين جدول از فرمول n-۱ بهدست مىآيد. جداول معمولى در اين روش با استفاده از توان ۲ تهيه مىگردند. (۱)۲، (۲)۲، (۳)۲، (۴)۲ و... و يا جداول ۲ نفره، ۴ نفره، ۸ نفره، ۱۶ نفره و... در اين شيوه هر بازيکن تا زمانى که برنده مىشود ادامه مىدهد و در هر کجا بازنده مىشود از دور مسابقات خارج مىشود. در صورتى که تعداد نفرات مساوى هر يک از توانها باشد از جدول مربوطه استفاده مىکنيم و در صورتى که بيشتر و يا کمتر باشد از توان بالاتر و يا پائينتر استفاده مىشود. هنگامى که از توان بالاتر استفاده گردد مکانهاى خالى استراحت مىباشد. علاقمندان به اطلاعات بيشتر در اين رابطه و چگونگى تنظيم جداول مىتوانند از ديگر منابع مربوط به تنيس روى ميز استفاده نمايند. در ذيل جدول يک حذفى معمولى ارائه شده است. در جدول يک حذفى مقام سوم مشترک به بازيکنان نيمه نهائى تعلق مىگيرد. لازم به توضيح است که اگر از توان مناسب استفاده کنيم جاى خالى وجود نداشته و نيازى به گذاشتن استراحت نمىباشد.
جدول دو حذفى
در اين نوع جدول هر بازيکن يا تيم، در صورت دو بار باخت از صحنهٔ مسابقات خارج مىگردد. و در صورت يک باخت به جدول بازندهها مىرود. معمولاً از اين شيوه در مسابقات رسمى استفاده نمىشود و عمدتاً در مسابقات غيررسمى و در زمانى که وقت کافى براى مسابقات دورهاى نيست اما وقت بيشترى نسبت به يک حذفى در اختيار باشد از اين شيوه استفاده مىشود. تعداد بازىها در اين روش از فرمول ۱+ (۱-n)×۲ تعيين مىگردد. در ذيل يک نمونه جدول دو حذفى را ملاحظه مىکنيد. در اين شيوه آخرين نفرى که از بازندهها بالا مىآيد بايستى با نفرى که از برندهها بالا آمده بازى کند و در صورتى که دو بار نفر برتر جدول برندهها را ببرد اول است در غير اين صورت دوم مىگردد.
توضيح اينکه در جداول يک حذفى و دو حذفى، بهمنظور رعايت عدالت، متناسب با تعداد بازيکنان و جدول، نفراتى که قوىتر هستند انتخاب و در نقاط بالا و پائين (نفرات اول و دوم مسابقه قبل) و در وسط جدول بهصورت قرعهکشى بهعنوان سرگروه قرار مىدهند. اين نفرات معمولاً کسانى هستند که در مسابقات قبلى مقامهاى مربوطه را کسب کردهاند.