آب برای همه

آب همواره یک کالای استراتژیک بوده و نقش اصلی را در شکل گیری تمدن ها داشته است؛ تاریخ نشان می دهد که تمام تمدن های بزرگ در کنار منابع آبی شکل گرفته مانند تمدن بین النهرین که میان دو رود دجله و فرات شکل گرفت، ایرانیان این منطقه را میانرودان می نامیدند.
طی قرن ها و سالها پیش شاهد بروز جنگ های زیادی بر سر منابع آبی بودیم و امروز نیز سیاستگذاران آب معتقدند که جنگ بعدی جهان نیز بر سر آب خواهد بود، پس با این مصداق می توان به اهمیت آب و حفظ منابع آن پی برد، جهان نیز به این مهم رسیده و یک روز را به این موضوع اختصاص داده است.
در سال 1992 و در بیست و یکمین دستور جلسه کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل که در شهر ریودوژانیرو برزیل برگزار شد، موضوع روز جهانی آب رسما مطرح شد، در این کنفرانس از تمام کشورها خواسته شد تا در راستای اجرای بیانیه 21 سازمان ملل، این روز را به عنوان روز ترویج و آگاه ‌سازی مردم در مورد آب اختصاص دهند و از طریق پخش و اشاعه نشریات و برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها و نمایشگاه‌ها در گرامیداشت آن بکوشند.
بر این اساس از آن سال تاکنون 22 مارس برابر با 2 فروردین، از سوی سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی آب نامگذاری شده است و هر سال شعار مخصوص به خود را دارد که شعار امسال « آب برای همه » در نظر گرفته شده که منطبق بر دستور کار 2030 برای توسعه پایدار بوده و نشاندهنده این است که همگام با پیشرفت توسعه پایدار هر فردی باید از آن سود ببرد.
ششمین هدف توسعه پایدار (SDG 6) اطمینان از دسترسی به آب و مدیریت پایدار آن برای همه مردم تا سال 2030 است به این معنا که هر کس در هر جای کره زمین و با هر ملیت و قومیتی که باشد، دسترسی به آب برای او یک حق انسانی است.
در این راستا محمد درویش دبیر سیاست محیط‌ زیست در مرکز بررسی‌ های راهبردی نهاد ریاست جمهوری به خبرنگار علمی ایرنا گفت: در کره ای زندگی می کنیم که سه چهارم آنرا آب فرا گرفته است و کل آب شرب مورد نیاز همه 7.5 میلیارد نفر ساکنان کره زمین یک دهم آورد طبیعی فقط یکی از رودخانه های جاری در کره زمین یعنی آمازون است.
وی افزود: بنابراین نباید مشکلی به عنوان تامین آب شرب در کره زمین داشته باشیم اگر چنین مشکلی وجود دارد بیشتر از اینکه این مشکل ناشی از تنگناهای اقلیمی و دشواری های طبیعی باشد به دلیل مدیریت های نابخردانه ای است که بر زمین حاکم شده است.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها، مراتع و آبخیزداری اظهار داشت: به دلیل وجود آزمندی ها و عدم درک ملاحظات محیط زیستی، این مشکلات در همه جای جهان دارد خود را در قالب سیل های ویرانگر، توفان های مهیب و خسارت های وارد شده از طریق بارش های شدید نشان می دهد.
وی ادامه داد: اگر جنگل ها و پوشش های گیاهی را حفظ کنیم و اجازه تغییر کاربری ندهیم، اگر به صورت افراطی در بالادست حوضه های آبخیز سدسازی نکنیم و بارگذاری خلاف قوانین حاکم بر طبیعت تعریف نکنیم قطعا منابع آبی و تالاب ها را در پایین دست از دست نخواهیم داد، چشمه های تولید گرد و خاک افزایش نمی یابد و مردم را با معضلی به نام فرسایش بادی و گرد و غبار مواجه نمی کنیم .
درویش گفت: این ماجرایی است که تقریبا در بیشتر مناطق جهان شاهد آن هستیم، سیل هایی که امسال در ایالت متحده آمریکا، اروپا، آفریقا، آسیا و استرالیا اتفاق افتاد به رغم اینکه در همان کشورها بخش هایی به شدت از خشکسالی آسیب می دیدند، نشاندهنده این است که متاسفانه با افزایش توان فناوری بشر، خردمندی بشر آنگونه که باید افزایش نیافت و بشر به توان مهندسی خود غره شد و به خود اجازه داد تا به حریم سیلابی رودخانه ها تجاوز کند و ساخت و سازها را افزایش دهد.
وی تاکید کرد: انسان با زیاده خواهی خود پوشش گیاهی را در بالا دست تخریب کرد و این سبب شد تا آب چه موقعی که کم باشد و چه زیاد در واقع برای همه نباشد و خسارت ایجاد کند.
درویش افزود: در کشور ما هم امروز هموطنان ما در منطقه دشت ترکمن صحرا و گنبد شرایط بسیار سختی را در اثر سیل درک کرده اند، چند روز پیش در ساری سیل مردم را گرفتار کرد، اینها مناطقی از شمال کشور هستند که اگر می توانستیم آن پوشش های جنگلی ارزشمند را حفظ کنیم، هرگز سابقه چنین سیل های ویرانگریرا تجربه نمی کردند.
وی ادامه داد: اگر به حریم آبرفتی رودخانه ها تجاوز نمی کردیم و عرصه رودخانه ها را تنگ و تنگ نمی کردیم، اتفاقی که اکنون در گنبد افتاده رخ نمی داد، تا می توانستیم به عرصه های بالادستی تجاوز و عرصه های جنگلی را به زمین های کشاورزی تبدیل کردیم، تمام این موارد دست به دست هم می دهند تا سیل اتفاق بیفتد.
درویش تاکید کرد: سیل یک موهبت است اما متاسفانه آنرا به مصیبت تبدیل می کنیم و نتایج این تبدیل را در خوزستان، لرستان و سیستان و بلوچستان می بینیم.
وی اظهار داشت: امیدواریم واقعا به شعار امسال روز جهانی آب دقت و تامل کنیم و فکر نکنیم که آب مازاد داریم و این آب مازاد را مجازیم از این حوضه به آن حوضه منتقل کنیم بلکه باید تلاش کنیم بر اساس قوانین حاکم بر طبیعت ایران چیدمان توسعه را طراحی کنیم.
درویش تاکید کرد: ایران کشوری است که از دیرباز مردم آن نشان دادند که درک و فراست بالایی برای تطابق با واقعیت های اقلیم کشور دارند و مصداق آن بادگیرها، کاریزها، قنات ها و یخدان ها است، باید تلاش کنیم همچنان به عنوان یک کشور پیشگام و الگو مطرح بمانیم.
علمی 9014**1535