جایگاه نوروز، میراث جهانی ایران باستان در پاکستان

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا ، جشن بهاری و عید نوروز سنت مشترک کشورهای جمهوری اسلامی ایران، پاکستان، افغانستان، تاجیکستان، ترکیه و برخی از کشورهای آسیای میانه دیگر است.
سال های اخیر کشورهای منطقه اقدام به برگزاری و میزبانی آیین بین المللی نوروز کرده و روسای جمهوری پیشین پاکستان تاکنون در دو مورد از این برنامه های جهانی در پایتخت های ترکمنستان و افغانستان شرکت کردند.
بدون شک نوروز، آیین و فرصتی است به دنیا امید صلح و آرامش را می دهد و در این خصوص وزیر امور خارجه کشورمان نیز اخیرا گفت که باید به زبان نوروز بگوییم، با سلطه‌گری صلح میسر نمی‌شود.
'محمد جواد ظریف' دو هفته پیش در همایش بین المللی جهان نوروز که در محل سالن همایش‌های برج میلاد برگزار شد، اظهار داشت: نوروز یک رویداد طبیعی نیست بلکه یک تحول انسانی است که یونسکو آن را در صدر برنامه‌های خود قرار داده است.
مجمع عمومی سازمان ملل روز اول فروردین (21 ماه مارس) را به عنوان روز جهانی عید نوروز، با ریشه ایرانی به رسمیت شناخته و آن را در تقویم خود جای داده است.
همزمان با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال شمسی و آغاز ایام نوروز، نمایش آداب و فرهنگ ایرانی بصورت برگزاری نمایشگاهها و جشن های مختلف در خانه های فرهنگ ایران در پاکستان به ویژه در دانشگاه های این کشور که با زبان فارسی آشنایی دارند، تدارک می شود که با استقبال پر شوری از سوی فرهیختگان، دانشجویان و دیگر شهروندان جامعه پاکستان همراه می شود.
جشن های نوروزی و مراسم آغاز فصل بهار در پاکستان در مناطق ایالات بلوچستان (شهرهای کویته، جعفرآباد، مکران، گوادر), ایالت گلگیت – بلتستان (شهرهای گلگیت، اسکردو، هنزه، استور، چیترال)،ایالت خیبرپختونخوا (شهرهای پیشاور، سوات، بنو و برخی از مناطق قبایلی) و شهرهای مختلف ایالت پنجاب در شرق این کشور برگزار می شود.
از رسوم سنتی عید نوروز در پاکستان به ویشه در ایالت گلگیت-بلتستان در شمال این کشور؛ می توان به هدیه دادن تخم مرغ های رنگی به یکدیگر، رفت و آمد به منازل اقوام و بازی و تماشای بازی چوگان اشاره کرد.
عید نوروز و ایام فرا رسیدن فصل بهار در ایالات بلوچستان و پنجاب نیز با حضور مردم در دامن سبز طبیعت، اجرای برنامه های سنتی از جمله پریدن از روی آتش به معنای اینکه باعث پاک شدن گناهان می شود، جشن گرفته می شود.
جامعه زرتشتیان که بیشتر در شهر کراچی پاکستان ساکن هستند و جمعیت زیادی از پناهندگان افغانستان که در مناطق شمالی غربی پاکستان سکونت دارند، نیز عید نوروز را با دید و بازدیدهای خانوادگی و حضور در پارک ها جشن می گیرند.
بر اساس سرشماری سال 1377 شمسی (1998 میلادی) , مذهب زرتشتی در پاکستان با جمعیتی حدود 20 هزار نفر به عنوان کم جمعیت ترین گروه اقلیتی این کشور به شمار می رود.
در مجموع پاکستان به عنوان همسایه شرقی ایران و کشوری مسلمان به حساب می آید که با توجه به تاثیرات فرهنگ ایرانی که بر روی فرهنگ ، زبان ؛ آداب و سنن پاکستان گذاشته شده؛ مشترکات فراوانی بین دو کشور وجود دارد که یکی از آنها جشن نوروز است.
هر ساله، با فرا رسیدن ماه (فوریه و مارس)همزمان با نزدیک شدن فصل بهار، در کشورهای آسیای جنوبی به ویژه پاکستان و هند، مراسمی تحت عنوان سنت بهار برگزار می شود که این روز را با هوا کردن بادبادکهای گوناگون جشن می گیرند. این آیین بیشتر در شهرهای راولپندی، لاهور و فیصل آباد و گوجرانوالا برگزار می شود.
این جشن در سراسر پاکستان برگزار می شود و تقریبا همه در آن شرکت می کنند و از نمایش های حیوانات گرفته تا بازی های سنتی ، قومی و بین المللی مانند کشتی ، دو و میدانی ، هاکی ، فوتبال ، تنیس و همچنین اسب سواری و اسب دوانی و مهمتر از همه نیزه بازی و کبدی و غیره اجرا می شود.
از آداب و رسوم عید نوروز در میان مردم پاکستان، می توان به خانه تکانی یا به عبارتی پاکیزه کردن خانه، پوشیدن لباس نو، تهیه و پخت انواع شیرینی ها از قبیل (لدو، گلاب جامن، رس گهوله، کیک، برفی، شکرپاره، کرم رول، سوهان حلوا) همچنین پختن غذاهای معروف این ایام اشاره کرد.
در نواحی گلگیت و بلتستان در شمال پاکستان برگزاری جشن نوروز همراه با اجرای برنامه های آتش بازی و تیراندازی و چوگان می باشد.
شیعیان پاکستانی نیز عمدتا در ایالت پنجاب بویژه شهر ˈلاهورˈ مرکز این ایالت جشن های نوروز را مانند ایران برگزار می کنند.
شیعیان پاکستانی این ایام را منتسب به حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام می دانند که در حقیقت همان جشن غدیر خم است و بطور معمول در 21 مارس ( اول فروردین ) برگزار می شود.
آنها معتقدند روزی که پیامبر گرامی اسلامی حضرت محمد(ص) در یک اجتماع 124 هزار نفری از اصحاب خودشان، به حکم پروردگار، حدیث معروف غدیر را خواندند و حضرت امیر را به جانشینی خود معرفی کردند، مصادف با روز 21 مارس همزمان با 18 ذی حجه و مصادف با اول بهار بوده است. لذا در این ایام شادی کرده و لباس نو می پوشند.
ایرانیان مقیم پاکستان نیز در اولین روز بهار پس از تحویل سال نو در مراکز دیپلماتیک کشورمان در شهرهای ˈاسلام آباد، راولپندی، پیشاور، لاهور، کویته و کراچیˈ مراسم عید نوروز و تحویل سال نو را با برپایی جشن هایی برگزار می کنند.
آساق*274**1663**