یک خواستگاری به زبان انگلیسی در دلِ جشنواره تئاتر فجر/ کسی از این اجرا حمایت نکرد

به گزارش خبرنگار ایلنا، شاهین رمضانی، کارگردان نمایش « خواستگاری» که به زبان انگلیسیاجرا شد و در سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز حضور دارد، درباره ایده اجرای نمایشی به زبانی دیگر، گفت: سه سال پیش به کلاس زبان می‌رفتم و این ایده به ذهنم رسید که برای بهتر شدن زبان خودم نمایشی به زبان انگلیسی روی صحنه ببرم. می‌دانیم که استفاده از سه روش فیلم، تئاتر و موسیقی برای یادگیری زبان بسیار موثر است. ما فیلم و موسیقی را در کشورمان داریم اما پیش نیامده که تئاتری را به صورت زنده و به زبان انگلیسی برای مخاطب اجرا کنیم که در آن اکت‌ها در لحظه حس می‌شود. بنابراین اجرای تئاتری با جامعه هدف زبان‌آموزها از جمله هدف‌های اولیه‌ام برای این اجرا بود.

رمضانی ادامه داد: البته ساعت اجرای ما ۸ بود و در آشفته بازار جشنواره فیلم فجر کار را روی صحنه بردیم، در نتیجه بیشتر از زبان‌آموزان، اساتید به تماشای این نمایش آمدند. معتقدم چنین کاری برای دیده شدن و جذب مخاطب عمده، به یک بازه زمانی طولانی برای تبلیغ نیاز دارد اما مدت زمان اجرای ما کوتاه بود.

او با تاکید بر اینکه طبق استاندارد جهانی، هر بازیگر و کارگردانی باید یک زبان بین‌المللی را بدانند، گفت: برای گروه‌مان خیلی خوب بود که توانستیم این کار را انجام دهیم و این تجربه هم به خودمان و هم به درک بهتر و آینده‌ای روشن‌تر کمک کرد.

کارگردان نمایش «خواستگاری» همچنین با بیان اینکه در اجرای این اثر از زیرنویس فارسی استفاده نکرده و نمایش کاملا به زبان انگلیسی بود، گفت: جوری بازی‌ها را برنامه‌ریزی کرده بودیم که مخاطب عامی که به زبان انگلیسی آشنایی ندارد هم بتواند ۵۰ تا ۶۰ درصد نمایش را متوجه شود و بهره خود را از این اثر ببرد.

رمضانی همچنین درباره انتخاب این متن چخوف برای اجرا گفت: سال ۹۶ در این نمایش را بازی کرده و برایم خیلی جذاب بود. از سویی این نمایشنامه، کم کاراکتر است و دو شخصیت بیشتر ندارد و من کمتر تحت فشار قرار می‌گرفتم. همچنین متن چخوف با اینکه برای سال ۱۸۶۰ است هنوز هم زنده بوده و به آدم‌ها می‌گوید «ازدواج» یک قصد و خواسته است نه عشق. این دو شخصیت در نمایش در شرایطی قرار دارند که مجبور به ازدواج باهم‌اند و روی صحنه سه‌بار باهم دعوایشان می‌شود. کمدی چخوف گروتسک و همراه لبخند است اما بسته به زمان روز کمی عشق و لبخندهای موقعیتی به کار افزودیم.

او ادامه داد: بحث خواستگاری در جامعه خیلی داغ است و همه از ازدواج حرف می‌زنند و همه ما فکر می‌کنیم هدف یک انسان، ازدواج است؛ چه آن فرد به درد تو بخورد و به او علاقه داشته باشی یا نه و متن چخوف خیلی به این مساله پرداخته. متن چخوف فضای سردی دارد و شخصیت‌هایش باهم اختلاف‌نظر دارند و در نهایت باهم ازدواج می‌کنند اما من کمی عشق هم به آن اضافه کردم.

رمضانی همچنین درباره استفاده از عنوان اولین تئاتر حرفه‌ای به زبان انگلیسی در تبلیغات این نمایش، گفت: پیش از این هم تئاترهای زیادی به زبان انگلیسی در ایران اجرا شده؛ دانشکده‌های آموزش زبان و ادبیات انگلیسی تمام دانشجویان‌شان یک پروژه برای اجرای نمایشی به زبان انگلیسی دارند و اغلب کانون‌های زبان سالن دارند و به مراتب در آنها تئاترهایی با بازی زبان آموزها روی صحنه می‌رود. اما کاری که ما کردیم استفاده از بازیگران حرفه‌ای تئاتر مسلط به زبان انگلیسی بود. ضمن اینکه از بازبین‌های مرکز هنرهای نمایشی پرسیدیم که آیا می‌توانیم از عنوان «اولین نمایش کمدی به زبان انگلیسی در ایران» استفاده کنیم که گفتند بله. هرچند محمد رحمانیان چند سال پیش نمایشی به زبان انگلیسی در تئاترشهر اجرا کرد اما مانیفست‌هایی که ارائه می‌داد به زبان فارسی بود.

این کارگردان تئاتر یادآور شد: چند وقتی که از اجرا گذشت ناگهان یکسری حمله از سوی پیج‌های اینستاگرامی به ما شروع شد که شما اولین نمایش انگلیسی زبان ایران نیستید اما ما مقابله‌ای نکردیم. وقتی پیگیر شدم دیدم در سال ۹۴ فرد دیگری هم با یکسری زبان‌آموز؛ اجرایی به زبان انگلیسی داشته اما اولا ما هیچ‌کدام از اینها را نمی‌دانستیم و نکته دیگر اینکه ما ذکر کرده بودیم نخستین نمایش «کمدی» به زبان انگلیسی در ایران. من نمی‌دانم آن اجرا هم در این سبک بود یا خیر اما در هر صورت ما این عنوان را با مجوز مرکز هنرهای نمایشی به کار بردیم.

رمضانی همچنین درباره تمدید این اثر نمایشی گفت: در هفته اول اجرا مانند بسیاری از آثار دیگر کمی طول کشید تا تماشاگر به تماشای تئاترمان بیاید اما هفته دوم با وجود اینکه هم‌زمان با جشنواره فیلم فجر بود نسبت به تئاترهای دیگر توانستیم مخاطب خوبی جذب کنیم. با اینکه این نمایش بازیگر چهره و ستاره ندارد و سالن ایران تماشا هم چندان قدیمی و مطرح نیست. از سویی، نمایش «خواستگاری» روز اول اسفند در بخش به علاوه فجر سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر قرار است روی صحنه برود. خیلی‌ها به من گفتند کار را تمدید کن و در اسفند هم اجرا داشته باش اما من فکر می‌کنم اجرا در این زمان ضربه می‌خورد و بعد از عید فرصت مناسب‌تری برای تمدید نمایش است.

او درباره مشکلاتی که پیش‌روی اجرا بوده و انتظارهایی که برای حمایت داشته است، گفت: وقتی کار را شروع کردیم اولین جایی که انتظار داشتیم حامی ما باشند کانون‌های زبان بود چون برای آنها هم موقعیت خوبی بود که به شاگردان‌شان بگویند بروند این کار را ببینند و متوجه میزان آشنایی‌شان با زبان شوند. از طرف دیگر دانشگاه‌های آزاد و هتل‌ها و سفارتخانه‌ها هم می‌توانستند از این اثر حمایت کنند. اما هیچ‌کدام با ما همکاری نکردند و حتی خیلی از آنها اجازه نصب پوستر هم به ما ندادند و تنها یک کانون زبان در نیاوران به ما گفت در تمام مراکزش این پوستر را نصب می‌کند.

رمضانی همچنین درباره اینکه آیا اجرای نمایش‌هایی به زبان انگلیسی را ادامه می‌دهد یا نه، گفت: وقتی این متن را شروع به کار کردیم استقبال زیادی از آن شد چون سعی کردیم همه ورودی‌های انتقادی مردم را ببندیم. همه دریچه‌ها را سعی کردیم ببندیم و تا حد زیادی به موفقیت رسیدیم. هرکسی به تماشای اثر آمد حس خوبی به آن داشتند. در ادامه چند متن امریکایی که جایزه تونی را گرفته هم انتخاب کردیم تا این نوع نمایش‌ها را ادامه دهیم اما کم‌لطفی‌هایی به ما شد که انرژی‌مان را تمام کرد و حتی نتوانستیم همان هزینه اندکی که برای اجرا کرده بودیم را از طریق فروش جبران کنیم.