رویای ماندگاری برف در کلانشهرها

زمانی نه چندان دور با هر زمستانی و سفید پوش شدن کوچه و خیابان ها در تهران، اهالی خانه از کوچک و بزرگ راهی کوچه و خیابان می شدند تا شادی خود را با برپا کردن آدم برفی چند برابر کنند، اما در چند سال اخیر چه اتفاقی افتاده که دیگر خبری از آن برف های پنبه ای، جنب و جوش در کوچه ها و آدم برفی هایی با دماغ های هویجی نیست.
در گذشته های نه چندان دور زمانی که برف می بارید تا مدت ها در کوچه و خیابان ها باقی می ماند ، در برخی از کوچه پس کوچه های شهر برف از ابتدا تا انتهای زمستان دیده می شد اما امروزه اگر هم برفی ببارد عمر ماندگاری آن به یک شبانه روز هم نمی رسد، در واقع طوری آب می شود که گویی اصلا برفی نباریده است.
کارشناسان معتقدند بروز پدیده جزیره گرمایی در کلانشهرها که موجب بالا رفتن دمای شهرها شده علت عدم ماندگاری برف و حتی کاهش بارش آن است.
بررسی‌ های ماهواره‌ای ناسا نشان می ‌دهد که تمامی ابرشهرهای روی زمین، به دلیل از بین رفتن رستنی ‌ها و گیاهان و جایگزینی آنها با مصالح، به ویژه مصالح تیره رنگ ساختمانی، دچار مشکلی مانند جزایر گرمایی شده ‌اند که علت آن بالا رفتن دما است.
در چند سال اخیر شاهد توسعه شهرها از جمله کلانشهر تهران بوده ایم این مساله موجب از بین رفتن گیاهان بسیاری شده است چون مکان هایی که زمانی سرشار از گیاهان مختلف بودند، امروزه بتن و سیمان جایگزین آنها شده که تاثیر بسزایی در افزایش دمای آن داشته است.

*** افزایش چهار درجه ای دمای تهران به علت جزیره گرمایی
معاون وزیر راه و شهرسازی و رییس سازمان هواشناسی کشور در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: زمانی تهران تفرجگاه شهر ری بود اما اکنون به علت ترافیک، آلودگی هوا و ازدحام جمعیت، خود تهرانی ها هم دیگر تحمل هوای آنرا ندارند، گذشته از این، پدیده هایی مانند جزیره گرمایی که به واسطه کلانشهر شدن تهران شکل گرفته نیز اذیت کننده است زیرا جزیره گرمایی باعث شد دمای هوای تهران حداقل سه تا چهار درجه افزایش یابد.
داود پرهیزکار افزود: از این رو دیگر در تهران برف های سنگین نمی بارد اگر هم ببارد ماندگاری چندانی ندارد و علت آنهم افزایش دمای کمینه در تهران است، این افزایش هم به علت سیاست های غلط ایجاد شده است اینکه جمعیت زیادی را در تهران جمع کرده ایم و تهران بزرگ و بزرگ تر شده و اکنون در مدیریت آن درمانده شده ایم، وقتی صحبت از مدیریت زلزله می شود مسوولان مستاصل می شوند که در صورت وقوع آن چگونه می شود شهر را مدیریت کرد.
رییس سازمان هواشناسی کشور اظهار داشت: این مساله فقط مختص تهران نیست بلکه بیشتر کلانشهرهای کشور درگیر این پدیده هستند.

*** کاهش ریزش های آسمانی تحت تاثیر جزیره گرمایی
محمد درویش دبیر سیاست محیط‌ زیست در مرکز بررسی‌ های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: با افزایش فعالیت های انسانی، تردد زیاد وسایل نقلیه موتوری، سوخت و ساز خودروها، وسایل گرمایشی منازل و کارخانه ها موجب بالا رفتن دما و کاهش ظرفیت گرمایی منطقه می شود که از آن به عنوان جزیره گرمایی یاد می شود.
وی افزود: این جزایر گرمایی معمولا در کلانشهرها و اطراف آنها سبب می شوند تا جریان های بارانی مجال ریزش باران و برف را در خیلی از موارد پیدا نکنند که این مساله به کاهش محسوس ریزش های آسمانی در کلانشهرهای جهان منجر شده است.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری ادامه داد: به همین دلیل دولت ها تلاش می کنند تا حمل و نقل عمومی را توسعه دهند و مردم را به استفاده از مترو، دوچرخه و پیاده روی تشویق کنند تا به این ترتیب از بار جزیره گرمایی و مصرف سوخت های فسیلی بکاهند.
وی به نقش پوشش گیاهی در کاهش بروز پدیده جزیره گرمایی اشاره کرد و گفت: یکی از کارکردهای رویشگاه های گیاهی در اطراف شهرها به ویژه کلانشهرها افزایش ظرفیت گرمای ویژه است در واقع رطوبت را بالا می برد و این روند می تواند تا حدودی پدیده جزیره گرمایی را تعدیل کند.
دبیر سیاست محیط‌ زیست در مرکز بررسی‌ های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری تاکید کرد: اما راهکار عملی تر این است که تلاش شود تا مبلمان شهری تغییر کند تا بر اساس آن مردم داوطلبانه استفاده از خودروها و موتورسیکلت ها را کنار بگذارند .
وی درباره نقش نوع مصالح ساختمانی در بروز این پدیده گفت: هر چقدر در ساخت و سازها از مصالح تیره رنگ تری استفاده شود منجر به جذب بیشتر انرژی خورشیدی و بازتابش آن می شود بنابراین بسیار توصیه می شود در مناطقی مانند تهران در نمای ساختمان ها از سنگ سیاه یا پشت بام ها از ایزوگام های تیره رنگ استفاده نشود.
درویش تاکید کرد: توصیه می شود تا جایی که امکان دارد در پشت بام ها پوشش سبز داشته باشیم چون رنگ تیره می تواند میزان جذب گرما را افزایش دهد و به بروز جزیره گرمایی کمک کند.
علمی 9012**1440