اهمیت نهمین فستیوال فولاد ایران

در ۵ دوره اخیر در مسوولیت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی همواره مراتب قدردانی خود را از برگزاری این رویداد مهم ابراز کرده‌ام و مطمئنا این همایش توانسته در جهت توسعه در کشور موثر باشد. این همایش از منظر تجربه و علم و بررسی‌های کارشناسی نقاط قوت و ضعف یکساله عملکرد حوزه زنجیره فولاد، همچنین تحلیل‌های مرتبط با فولاد در جهان، توانسته راهکارهای بسیار خوبی ارائه دهد. سال ۱۳۹۲ با شروع دولت یازدهم با عدم توازن در زنجیره فولاد از یک طرف و انحلال شرکت ملی فولاد از طرف دیگر روبه‌رو بودیم. خوشبختانه با اصرار ایمیدرو و حمایت وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت، شرکت ملی فولاد از لیست انحلال خارج شد و با ابلاغ ایمیدرو، شرکت ملی فولاد با شرکت فولاد تکنیک قرارداد بست و اولین گزارش توازن یا طرح جامع فولاد در اجلاس «دنیای اقتصاد» ارائه شد. در این گزارش، از یک طرف نگرانی‌ها و از طرف دیگر نقاط قوت زنجیره فولاد مطرح و هدف ۵۵ میلیون تن تولید در ١۴٠۴ با تکمیل زنجیره فولاد مطرح شد.

سال ۱۳۹۲ از یک طرف توقف و کندی طرح‌های نیمه تمام و از طرف دیگر عدم توازن در زنجیره فولاد به‌طور جدی مشاهده می‌شد، اما خوشبختانه با همت سرمایه‌گذاران و حمایت ایمیدرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت، طی ۵ سال گذشته کارخانه‌های متعدد کنسانتره و گندله و آهن اسفنجی به بهره‌برداری رسید، به‌نحوی‌که عملکرد مثبت تولید در ۸ ماه منتهی به آبان ۱۳۹۷ در تولید کنسانتره و گندله و آهن اسفنجی نسبت به سال ۹۶، ۳۰ درصد افزایش داشته و نشانگر این است که برنامه‌ها در جهت اجرای برنامه جامع، در مسیر درستی قرار دارد. صادرات فولاد و محصولات فولادی در ۹ ماه منتهی به آذر ۱۳۹۷ به میزان ٧/٢ میلیون تن و درآمد ارزی حدود ۴ میلیارد دلار بوده است؛ در صورتی که در سال ۱۳۹۱ میزان ۷ میلیون تن واردات فولاد و محصولات فولادی ثبت شده و ملاحظه می‌شود آمار برعکس شده است و این جدا از اشتغالی است که در کارخانه‌های کنسانتره و گندله و آهن اسفنجی جدید حاصل شده است.

در جهان ۴۳درصد‌ از تجارت ۲هزار میلیارد دلاری صنایع معدنی را فولاد داراست و با توجه به ذخایر سنگ آهن در کشور (هنوز اقدامی بر معادن زیرزمینی و عمقی به عمل نیامده است و پیش‌بینی می‌شود که در این حوزه نیز ذخایر فراوانی وجود داشته باشد) و ذخایر عظیم گاز، می‌توان ایران را در رده بالای تولید فولاد در جهان قرار داد؛ همان گونه که ظرف مدت کوتاه ۵ سال گذشته از ردیف ١۵ به ١٠ دنیا صعود کرده است. اهمیت همایش نهم چشم‌انداز صنعت فولاد نسبت به سال‌های گذشته این است که فولاد در لیست تحریم آمریکا قرار گرفته و حتی فولاد مبارکه با ظرفیت ۵۰درصد تولید فولاد کشور نیز در این لیست قرار گرفته است و جابه‌جایی ارز نیز مشکلات خاص خود را دارد. از طرف دیگر افزایش تولیدات زنجیره فولاد و رسیدن ظرفیت تولید فولاد به ٣۵ میلیون تن و رکورد صادرات ٩ ماهه که نشان‌دهنده اثر وسیعی بر صادرات و درآمد ارزی کشور است، توجه به این حوزه را دارای اهمیت ویژه می‌کند. اما نگرانی از کاهش صادرات فولاد که در سه ماهه سوم حاصل شد، در آینده نزدیک اثر مستقیمی بر تولید خواهد گذاشت و عواقب مالی و اجتماعی جدی بر شرکت‌ها حاصل می‌شود و موجب نگرانی جدی است؛ بنابراین ضروری است که دولت و به ویژه وزارت صمت توجه و حمایت ویژه به این حوزه کند. متاسفانه به علت بخشنامه‌های غیرکارشناسی و هیجانی ٩ ماه اول امسال، شانس صادرات بیشتر و توسعه بازارهای صادراتی از دست رفتند و با توجه به ابهامات پیش‌رو، مشورت با تولیدکنندگان و صادرکنندگان و توجه به حرف‌های آنها، می‌تواند تا حدی از مشکلات بیشتر جلوگیری کند. در خاتمه امید است که در این همایش از یک طرف در میزگردها و ‌سخنرانی‌ها راهکارهای کارشناسی مناسب ارائه و راه‌های برون‌رفت از مشکلات مطرح شود و ‌از طرف دیگر مسوولان به نظرات دلسوزانه کارشناسی توجه کنند.