پوستر تئاتر شناسنامه یک تئاتر است

مازیار قنبری در گفت‌وگو با ایسنا درباره نقش و اهمیت پوستر تئاتر، بیان کرد: پوستر در ابتدا به عنوان یک اعلان شناخته می‌شود؛ به عبارتی کارکرد پوستر ابتدا در ماهیت اطلاع‌رسانی آن است؛ یعنی یکسری اطلاعات کلی راجع به یک رخداد یا موضوعی خاص را با خودش حمل می‌کند و به نظر مخاطب می‌رساند اما این‌ها کافی نیستند.

وی افزود: یک پوستر در اصل باید از فاصله‌ای مشخص، جرقه‌ای در نگاه و گاه ذهن مخاطب ایجاد کند و شوق یا انگیزه‌ای برای دریافت اطلاعات بیشتر در او رخ دهد؛ به عبارتی در طراحی یک پوستر تاثیرگذار تیتر اصلی (عنوان) و همچنین ریخت اولیۀ پوستر باید درصد قابل توجهی از موضوع را به مخاطب خود منتقل کند. در نگاه دوم شایسته است نوشتار و اطلاعات جزئی تر آن، با رعایت اصول طراحی و زیباشناسی از سوی طراح، سبب ترغیب مخاطب برای دنبال کردن موضوع پوستر بشود.

عضو هیات موسسین «گروه تئاتر مانی» درباره رابطه پوستر تئاتر با خود تئاتر اظهار کرد: یک تفاوت مهم میان پوستر تئاتر (و یا آثار اجرایی زنده) با سایر پوسترها وجود دارد، و آن این است که پوستر تئاتر علاوه بر کارکرد تبلیغی نه تنها نقش یک شناسنامۀ قابل استناد و قابل ارجاع را داراست بلکه اثری تولید شده، از «یک متن به اجرا درآمده»، به زبان گرافیک به حساب می آید. همچنان که می‌بینیم گاهی نمایشگاه‌هایی از پوسترهای تئاتر دهه‌های گذشته برپا می‌شود که هر کدام هم سندی برای «یک نمایش اجرا شده» و هم اثری هنری از یک هنرمند گرافیست محسوب می‌شود و خود همین بر حساسیت آن می افزاید. طراحان پوستر تئاتر بر این باورند که پوستر تئاتر از دل خود متن تئاتر یا خود کار ( نمایش ) بیرون می‌آید؛ یعنی طراح وظیفه دارد در جلسات مشخصی از تمرین در کنار گروه نمایش حاضر باشد و کار را از نزدیک مشاهده کند؛ با برگزاری جلسات خصوصی با کارگردان، نویسنده (در صورت حضور) و گاه با سایر طراحان (نور، صحنه، لباس و ...)، با نوع نگاه ایشان (به ویژه کارگردان) نیز آشنا شود، برای یک طراح مجرب آشنایی با نقطه نظرات سایرین، در عین استقلال نظر، در کیفیت اجرای یک پوستر خوب و همسویی آن با رسالت نمایش، از اهمیت بالایی برخوردار است.

این نقاش و گرافیست ادامه داد: گرافیست حرفه‌ای کسی است که در عین رعایت اصول طراحی و زیباشناسی به صورت «اقناعی» عمل می‌کند؛ یعنی با شنیدن نظرات کارگردان و درک و فهم درست نگاه و ایدۀ اجرایی وی، تلاش می کند بیانی صحیح را به زبان گرافیک به کارگردان ارائه کند؛ به نحوی که ایشان هم قانع شود. فراموش نکنیم در این گفتار مراد از طراح پوستر و کارگردان همانا طراح پوستر و کارگردان حرفه ای و آشنا به مبانی هنر هستند. تعامل این دو بر پایۀ درکی درست (هرچند از دو زاویه نگاه) از یک متن نمایشی آغاز می شود. همانطور که کارگردان متن نمایش را با هدف انتقال پیامی مهم در صحنه به اجرا درمی‌آورد، طراح پوستر نمایش نیز همان پیام از همان متن را به زبانی دیگر به تصویر می کشد. در حقیقت پوستر تئاتر مانند شاخه ای است که از تنه خود نمایش بیرون می آید، شکوفه می دهد و عطر افشانی می کند تا آن درخت را تبلیغ کند.

قنبری از میزان نمود و تأثیر پوستر تئاتر بر مخاطب گفت: از آنجا که در عصر دیجیتال زندگی می کنیم می توانم بگویم تاثیر پوستر چند برابر شده است یعنی با این که پوسترها کمتر از گذشته روی دیوار دیده می شوند، در عوض در فضای مجازی ما حضور پوسترهای متنوعی از جمله پوستر تئاتر را بیشتر می بینیم. زمانی ما پوستر تئاتر را در کافی‌شاپ‌ها، امان فرهنگی و یا در سطح شهر می دیدیم، ولی اکنون در فضای مجازی نیز پوستر تئاتر جایگاه خود را دارد و اتفاقاٌ بیش از پیش به دست اهلش می‌رسد و بهتر به چشم می‌آید.

عضو انجمن طراحان پوستر خانه تتاتر ایران تصریح کرد: ماهیت و ایده پوستر تئاتر تاثیر به‌سزایی در جذب مخاطب دارد، به عبارتی دیگر می توان گفت پوستر تئاتر دارای دو تاثیر ظاهری و ناخود آگاهی است و باید بگویم این تاثیر ناخودآگاهی از اعتبار و اهمیت بیشتری برخوردار است؛ مثلا گاهی پوستر ناخودآگاه افراد را مورد هدف قرار می دهد و با ایجاد یک سوال ذهن کنجکاو ایشان را به فعالیت وا می دارد. در هر صورت بهتر است وجه ظاهری و تأثیر ناخودآگاهی اثر همزمان و همسوی با هم بیننده را به دیدن نمایش مورد نظر ترغیب کنند. باور دارم مردم برای کاری هزینه می کنند که به آن ها احساس ارزشمندی بدهد. به طور کلی و سربسته بگویم: این احساس در صورتی حقیقی است که اثر سالم و صحیح و با اصالت باشد؛ نه صرفاً مونتاژی بی سر و ته و مغشوش. مخاطب تنها با احساس ارزشمندی و احترام است که برای دیدن تئاتر می آید، و هزینه می کند تا محترم شمرده شود.

او یادآور شد: در طراحی پوستر تئاتر توصیه می کنم از طراح حرفه ای و با تجربه استفاده شود، همان طور که در انتخاب بازیگر و سایر عوامل همین نگاه منطقی به نظر می رسد. کارگردان و یا تیم تولید با انتخاب عوامل ارزشمند و با تجربه در حقیقت عیار و ارزش اثر نمایشی را افزایش می دهند و در ابتدا یک پوستر خوب است که می تواند مُبلّغ این ارزش باشد.

قنبری درباره موثر بودن نقش کارگردان در ترویج پوستر تئاتر بیان کرد: طی این ۲۱ سالی که در تئاتر حضور داشته ام می توانم بگویم که اکثر کارگردانان عنوان می کنند بر این باورند که پوستر خوب و حرفه ای در اولویت کار آنها قرار دارد و اصول حرفه‌ای طراحی پوستر برایشان دارای اهمیت است؛ اما در ادامه گفتگو متوجه می‌شویم که برخی از آنها به علت محدودیت های مالی ترجیح می دهند از خیر این اهمیت بگذرند و نتیجه اش را خودتان می بینید.

عضو انجمن طراحان پوستر خانه تتاتر ایران در پایان خاطرنشان کرد: باید بگویم که در حقیقت یک کارگردان باهوش از طراح پوستر و سایر عوامل هنری اش صرف نظر از وظیفه ای که بر عهده دارند، به عنوان یک مشاور بهره می برد. او خوب می داند که علاوه بر اخبار، یادداشت ها و نقد های سایر رسانه ها، این پوستر نمایش است که به عنوان سند قابل ارجاع دهی آرشیو می شود. پس همه چیز به «نگاه» و انتخاب «کارگردان» بر می گردد.

انتهای پیام