مجمع عمومی احزاب و تبعات تاخیر برگزاری

به گزارش پنجشنبه خبرنگار سیاسی ایرنا، قانون جدید احزاب از آذرماه سال 95 و پس از بررسی و تصویب آن در وزارت کشور به احزاب و تشکل های سیاسی ابلاغ شد، قانونی که به منظور ساماندهی به فعالیت حزبی در کشور و حمایت از تشکل های موجود تدوین شده بود.
وعده ای که حجت الاسلام حسن روحانی در ایام انتخابات ریاست جمهوری 92 و 96 آن را به جامعه مدنی و سیاسی ایران داد و وزارت کشور تلاش کرد در عملی شدن این وعده برنامه ریزی کند.
بارها در نوشته ها و تحلیل ها، سخنرانی ها و نظریه پردازی ها مختلف بر کارکرد این رکن از دموکراسی تاکید شده و یکی از نقاط ضعف سیاست ورزی در ایران هم عملکرد ضعیف احزاب ارزیابی می شود، به همین دلیل اهمیت احزاب به عنوان یکی از ارکان توسعه مردم سالاری هم عامل دیگری است که وزارت کشور را در مسیر اصلاح و سامان نظام حزبی در ایران مصمم تر کرده است.
قانون جدید احزاب در 23 ماده، 48 تبصره و در 3 فصل تنظیم شده است و نسبت به قانون سال 1360 تفاوت هایی دارد. تعیین جزییات فعالیت احزاب از ویژگی های بارز قانون جدید است که در تمام مراحل از شرایط تاسیس تا اعضای هیات موسس را دربر می گیرد. قانون جدید میان فعالیت، جمعیت‌ها، انجمن‌های صنفی و انجمن‌های اسلامی و تشکل ها و احزاب را تمیز داده است.
حال با گذشت دو سال از ابلاغ این قانون، مسئولان وزارت کشور از تاخیر در برگزاری مجمع عمومی خانه احزاب به دلیل تطبیق نداشتن با این قانون و برگزار نشدن کنگره خبر می دهند.

**مجمع عمومی احزاب و حاشیه های برگزاری‌
مجمع عمومی خانه احزاب براساس برنامه ریزی ها و اعلام دبیر اجرایی خانه احزاب، قرار بود آخر آبان ماه امسال تشکیل شود و اعضا و احزابی که توانسته بودند خود را با قانون جدید تطبیق دهند در این مجمع حاضر شوند.
رویدادی که اکنون «محمدعلی تبرایی» از تعویق آن به بهمن ماه خبر داده و گفته است: به دلیل تطبیق احزاب با قانون فعلی، منتظر اعلام نهایی احزاب از سوی وزارت کشور هستیم که با مشورت کمیسیون ماده 10 قانون احزاب احتمالا مجمع در بهمن ماه برگزار شود.
«حسین کمالی» رئیس خانه احزاب هم ضمن تایید بهمن ماه به عنوان زمان برگزاری مجمع عمومی خانه احزاب، از تایید فهرست سوم و 91 حزبی از سوی وزارت کشور خبر داده است.
این در حالی است که به گفته تبرایی فرصت قانونی احزاب برای تطبیق اساسنامه ها و آیین نامه های داخلی خود با قانون جدید در شهریورماه امسال به اتمام رسیده بود.

**تبعات برگزاری دیر هنگام مجمع عمومی احزاب
از زمان تاسیس خانه احزاب در سال 1379 این تشکل با فراز و نشیب هایی در فعالیت خود مواجه بوده است که پلمپ این خانه در دولت دهم و اعلام غیرقانونی بودن فعالیت این نهاد در مرداد ماه 1389از سوی معاون سیاسی وقت وزارت کشور، مهمترین این تلاطم ها بوده است.
در دولت یازدهم بازگشایی خانه احزاب از مهمترین دغدغه های وزرات کشور بوده است که تاکنون نیز به گفته دبیران کل و اعضای احزاب در این زمینه قدم های خوبی برداشته شده است اما به نظر می رسد اکنون خود جامعه احزاب عزم لازم برای سامان بخشی به فعالیت را از خود نشان نمی دهند. تطبیق اساسنامه با قانون جدید و برگزاری کنگره قدم های نخست این سامان بخشی از سوی احزاب است که با تعویق گفته شده به نظر می رسد برداشتن آنها دشوار شده است.
این دشواری برای سیستم نوپای سیاست و دموکراسی در ایران عواقب چندان خوشایندی ندارد، نظام تحزب که خود منادی قانون پذیری در کشور هستند، باید عزم بیشتری در تن دادن به قانون از خود نشان دهند. تا از این رهگذر شبهات فعالیت در موسم انتخابات که همیشه درباره برخی از تشکل ها و احزاب وجود دارد مرتفع شود.

**یارانه احزاب
آیین نامه پرداخت یارانه به احزاب و گروه های مشمول قانون فعالیت احزاب مصوب سال 80 هیان وزیران وقت، نحوه پرداخت یارانه های تخصیصی به احزاب و تشکل ها را توضیح داده که این رویه به طور معمول در سالهای گذشته هم ادامه یافته است.
امسال نیز وزارت کشور به 51 تشکل سیاسی یارانه پرداخت کرده است و به گفته تبرایی دبیر اجرایی خانه احزاب فعلا قرار بر این شد که احزاب به شکل مساوی یارانه دریافت کنند اما از سال آینده این یارانه براساس شاخص هایی چون رسانه و سایت، بیانیه، تعداد اعضا و دفاتر و همچنین تعداد نمایندگان مجلس و دولت متفاوت باشد.
تبرایی همچنین در خصوص پرداخت مرحله اول یارانه اعلام کرد: از ارائه فهرست اولیه وزارت کشور، 80 درصد شناسایی و پرداخت شده است و بقیه را نیز در حال پیگیری هستیم.

**دفاتر استانی و ساختمان خانه احزاب
یکی از اهداف مهم در چشم انداز فعالیت احزاب، تمرکز زدایی از این فعالیتها در پایتخت و استفاده از تجربیات استانها برای بهره وری بیشتر بوده است. افتتاح دفاتر استانی خانه احزاب که به گفته کمالی در استانهای آذربایجان شرقی، کردستان و بوشهر افتتاح خواهد شد می تواند در مسیر اجرایی شدن این چشم انداز موثر واقع شود.
اهمیت فعالیت احزاب و تشکل ها در شهرهای دور و نزدیک ایران و تجربه فعالیت سیاسی قاعده مند در این مناطق می تواند گامی عملی در نهادینه سازی مردم سالاری در ایران ارزیابی شود.
در تهران نیز در کنار اصلاحات محتوایی و قانونی در فعالیت و عملکرد احزاب، تبرایی مدیر اجرایی خانه احزاب از مذاکره با وزارت کشور برای تغییر ساختمان خانه احزاب نیز خبر داده است.
آنچه می تواند اصلاح گر و سامان بخش فعالیت احزاب در ایران به عنوان یکی از ارکان دموکراسی قرار گیرد، تلاش دوسویه مسئولان دولتی و خود تشکل ها و احزاب است که بی تردید هر کدام از این دو قطب به هر دلیلی از خود کم کاری نشان دهند، نظام سیاسی در ایران متضرر خواهد شد.
‌سیام**9402** 1055