طراحی ساز و کار مالی ایران و هند برای ادامه روابط تجاری/ نفت در برابر هزینه‌های پزشکی و تحصیلی

به گزارش ایلنا به نقل از فایننشیال اکسپرس، هند برای تحکیم توافق‌های خود با ایران در مورد خرید نفت، اجازه خواهد داد تا ایران از پرداخت‌های انجام شده توسط پالایشگاه‌های هندی در حساب سپرده‌گذاران برای پرداخت هزینه‌های دانشجویان ایرانی و گردشگران پزشکی استفاده کنند.

دو طرف توافق کردند که نرخ مرجع شاخص‌های مالی هند FBIL به عنوان نرخ پایه ارز برای پرداخت نفت به  ایران به ازای روپیه مورد استفاده قرار گیرد.

طی دوره تحریم های قبلی بین سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۵، دو کشور یک سیستم مبادله‌ای تاسیس کردند مبنی بر اینکه ایران می‌تواند برای واردات داروها، وسایل پزشکی و مواد غذایی از هند، در برابر واردات نفت، روپیه  پرداخت کند.

انتظار می‌رود که این تسهیلات طی تحریم‌های کنونی هم در دسترس قرار گیرد، این مکانیزم تصمیم به ایجاد و گسترش تسهیلاتی برای دانشجویان و ارائه خدمات پزشکی در نظر گرفته است و انتظار می‌رود برای کشوری که با این تحریم‌ها رو به است، بسیار مطلوب باشد.

در حال حاضر، ۷ تا ۸ هزار دانشجوی ایرانی در هند در رشته‌های دانشگاهی مختلف تحصیل می‌کنند، بیش از ۴۰ هزار ایرانی هر ساله برای اهداف مختلف از جمله درمان و خدمات پزشکی به هند سفر می‌کنند.

پس از اعطای معافیت به هند برای وارد کردن مقدار محدودی از نفت خام ایران به مدت شش ماه، کشورهای  خلیج فارس یک توافقنامه مشترک با هند را در اواسط ماه نوامبر امضا کردند که طبق آن یک سیستم مالی بر اساس روپیه شکل گرفت.

شرکت‌های داخلی پرداخت‌های بر اساس روپیه را در حساب بانک UCO متعلق به شرکت ملی نفت ایران انجام خواهند داد و پول سپرده شده در این حساب توسط ایران برای پرداخت هزینه واردات از هند مورد استفاده قرار خواهد گرفت. به احتمال زیاد این بانک تا پایان ماه جاری جزئیات مربوط به پرداخت‌ها را اعلام خواهد کرد.

با این حال، در دوره های قبلی  هند ۴۵ درصد از پرداخت‌هایش را با روپیه انجام می‌داد و ۵۵٪ پرداخت‌ها با استفاده از یورو صورت می‌گرفت. اما در حال حاضر انتظار می‌رود هندوستان و ایران بیشتر و یا ۱۰۰% مبادلات خود را با روپیه انجام دهند. هند برای این امر از یک بانک ترکی برای پرداخت هزینه نفت به ایران استفاده کرده است.

هند دارای کسری تجاری بالغ بر بیش از ۸ میلیارد دلار در ایران است که عمدتا به دلیل واردات نفت فراوان است. کالاهای کشاورزی که نیمی از صادرات هند به ایران است، در مجموع حدود ۲.۶ میلیارد دلار محاسبه می‌شود. در واقع، از این مقدار فقط ۹۰۰ میلیون دلار بابت برنج باسماتی است که به تنهایی بیش از یک سوم مجموع صادرات هند به ایران را در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ به خود اختصاص داده است. این پرداختی‌ها عمدتا به یورو انجام شده است.

هند و ایران هم برای تعیین نرخ مرجع FBIL برای مبادله توافق کردند. FBIL به طور مشترک توسط بازار نرخ ثابت ارز، انجمن تجار خارجی و انجمن بانک‌های هند تایید و ترویج می‌شود. به گفته کارشناسان، FBIL یک نرخ مرجع رسمی است که بانک مرکزی هند در وب سایت خود روزانه آن را منتشر کرده است.

هند، ۸۰ درصد از نفت خام وارداتی را برای نیازهای خود مصرف می‌کند، برای سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ هند حدود ۲۵ میلیون تن نفت خام از ایران وارد کرده بود که بیشتر از مقدار  ۲۲.۶ میلیون تن وارد شده در سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ بود. اما اکنون احتمال می‌رود حجم واردات کاهش یابد.