به گزارش خبرنگار مهر، متن زیر مشروح جلسه بیستم درس خارج فرهنگ آیت الله محسن اراکی است که در ادامه می خوانید؛
گفتیم که دو نوع بیان ترویجی وجود دارد، تدریجی به نحو هنجارسازی و تدریجی به صورت ترغیبی، که تا حدودی این دو نوع در احکام با هم متفاوت هستند.
تبیین اقسام بیان تدریجی با شیوه هنجارسازی
بیان ترویجی نوع اول که بیان ترویجی هنجارسازی است هم دو قسم دارد؛ گاهی ترویج یک هنجار ناشناخته است یعنی یک چیزی در حال حاضر هنجار نیست و میخواهیم آن را تبدیل به هنجار کنیم. یک چیزی هنوز بین مردم معروف و متداول نشده است و میخواهیم آن را متداول کنیم. مثلاً میخواهیم کاری کنیم که مردم در عروسیها این کار را کنند یا در غمها و سوگواریها و جشنهای خود این رفتار را داشته باشند. نوع دیگر، تبدیل یک هنجار به هنجار دیگری است. نوع اول بیان ترویجی -که برای هنجارسازی است- این است که چیزی که هنجار نیست را هنجار کنید، چیزی که معروف نیست را معروف کنید.
نوع دوم این است که چیزی که در جامعه منکر است را به معروف تبدیل کنید یا بالعکس چیزی که در جامعه به عنوان معروف است را به منکر تبدیل کنید. به عبارتی یک هنجاری را به هنجاری دیگری تبدیل کنید یا یک چیزی را که در جامعه به عنوان معروف شناخته شده است را به منکر تبدیل کنید تا در جامعه این ناهنجار شود. یعنی هنجار را به ناهنجار مبدل کنید. یا یک چیزی که در جامعه ناهنجار است، ناهنجار به این معنا که جامعه از این رفتار نفرت دارد. این رفتار را میشناسند، منتها از انجام چنین رفتاری دوری میکنند. حال این را در جامعه با بیان ترویجی به رفتار معروف تبدیل کنید. خلاصه تبدیل منکر به معروف یا تبدیل معروف به منکر هم یک نوع بیان ترویجی است.
ابتدا راجع به احکام بیان ترویجی هنجارسازی توضیح دادیم، منتها هنجارسازی قسم اول؛ یعنی ترویج چیزی که اصلاً در جامعه هنجار و شناخته شده نیست را انسان با بیان ترویجی، ترویج کند. حکم این نوع بیان ترویجی اجمالاً این است؛ اگر فعل، رفتار و منفعتی بر آن بار شود، یا منشأ دفع ضرری باشد، حالا چه منفعت، منفعتی باشد که در شرع به عنوان منفعت مردم بر آن تأکید شده است؛ مانند نماز و روزه و حج، انفاق بر فقراء؛ «وَ الَّذینَ فی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُوم * لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُوم» و اینهمه تأکیداتی که در شرع بر انفاق بر دیگران شده است. حال اگر یک نوع انفاق در جامعه اصلاً رسم نیست؛ مثلاً وصیت به ثلث کنند با اینکه یک امری است که از سوی شارع به عنوان امر معروف شناخته شده است که به ثلث مالشان در راه خدا وصیت کنند. اگر کسی بخواهد با بیان ترویجی این وصیت به ثلث را تبدیل به هنجار کند و کاری که در بین مردم مانند یک عادت شود
نظر شما چیست؟
لیست نظرات
نظری ثبت نشده است