اوپک؛ از تصمیمات حکیمانه تا فنای یک سازمان 58 ساله

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، نشست 157 اوپک در حالی برگزار می‌شود که تقریبا تمامی تولیدکنندگان عضو و غیر عضو این سازمان در شرایط مبهمی از روند تولید و صادرات هستند. در این بین علیرغم اینکه تصور بر این است وضعیت ایران به خاطر تحریم‌ها چندان بر وفق مراد نباشد، بزرگترین تولیدکننده نفت جهان هم اوضاع بسامانی ندارد.

عربستان طی ماه نوامبر یک میلیون بشکه بیش از سهمیه‌ای که دو سال قبل اوپکی‌ها برای این کشور تعیین کرده بودند، تولید کرده و این خلاف میل آنها برای کاهش نیافتن قیمت نفت است. از طرف دیگر فشارها و توییت‌های ترامپ خطاب به سعودی‌ها برای تولید بیشتر آنها را در سردرگمی دلهره آوری قرار داده است. ضمن اینکه با توجه به انتقادهای مطرح شده  به دلیل قتل جمال خاشقچی ناچارند محتاطانه‎تر عمل کنند.

ایالات متحده برای کاهش قیمت نفت خواهان تولید بیشتر از سوی تولیدکنندگان است و در این بین  بیش از دیگران عربستان مطمح نظر است. دیدار برایان هوک نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با خالد الفالح در وین نیز دلیلی غیر از اهداف اقتصادی و برای یادآوری مجدد تحت فشار قرار دادن بیشتر ایران است اما در کنار تمام سیاسی بازی‌های دولت آمریکا سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان نفت‎شیل آمریکا از کاهش تولید نفت با هدف افزایش سودآوری‎ حمایت می‎کنند.

قطر کشوری است که در آستانه صد و پنجاهمین اجلاس اعلام کرد از این سازمان خارج می‌شود تا از شر توییت و خرده فرمایش‌های دونالد ترامپ در امان بماند. شاید اگر این اقدام عملیاتی شود دیگر کشورها هم بر سر ماندن و یا رفتن بر دو سر دوراهی گیر کنند زیرا پایین آمدن قیمت نفت خوشایندشان نیست.

عمان دیگر عضوی است که محمد الرمحی وزیر نفت‌اش اعلام کرده: لازم است ونزوئلا، نیجریه، لیبی و ایران از کاهش تولید نفت معاف شوند، او گفته فکر می‌کنیم به توافق دست می‌یابیم و در حال مذاکره برای کاهش تولید نفت به مدت سه تا شش ماه هستیم.

تولیدکننده دیگر عراق است که به دور از جار و جنجال‌های رسانه‌ای در زمینه کاهش یا افزایش تولید، سقوط یا صعود قیمت، تولید خود را به سه میلیون و ۳۷۲ هزار بشکه در روز رسانده است.

نیجریه اما موضعی اتخاذ کرده که منویات ایران را پاسخ می‌دهد وزیر نفت این کشور از کاهش تولید نفت حمایت کرده و گفته است: بازار نیازمند کاهش روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت خام است.

سهیل محمد المزروعی، وزیر انرژی و صنعت امارات که این روزها موضع کشورش کنار عربستان و رویارویی با قطر بیش از پیش علنی شد، تاکید کرده: همه کشورها به توافق اوپک و متحدانش ملحق شوند.او امیدوار است همه در داخل و خارج اوپک حامی اقدام‌های ضروری برای توازن بازار نفت باشند.   

دیدار اوایل هفته‌ی محمد بن سلمان ولیعهد عربستان با نخست‌وزیر الجزایر، در پایتخت این کشور نیز که از قضا مذاکرات نفتی هم داشته‌اند شاید این دو کشور را هم نظر و در کنار هم در اوپک بنشاند، از جمله اینکه ریاض وعده تاسیس یک بیمارستان بزرگ را هم در این کشور افریقایی داده است.

اما روسیه به عنوان غیر اوپکی‌ای که سایه‌اش همواره بر تصمیمات و سیاستگذاری‌های اوپک گسترده بوده نه اکنون و نه هیچ زمان دیگری موضعی شفاف نداشته، در موضع رسمی از کاهش تولید حمایت کرده اما در عمل در ردیف کشورهایی بوده که بدون رعایت سقف تولید اوپک و غیر اوپک، افزایش تولید داشته به طوری به عنوان نمونه به چین یکی از بزرگترین خریداران نفت ایران در ماه اکتبر ۱.۷۳ میلیون بشکه نفت در روز صادر کرده، دیدار وزیر نفت این کشور با همتای عربستانی‌اش در آستانه اجلاس هم حاکی از هم‌رای بودنشان دارد.

ایران به عنوان کشوری که همواره هم‌داستان با اعضا از روند رو به رشد قیمت و کاهش تولید حمایت کرده این بار اعلام کرده با توجه به وضع تحریم‌های آمریکایی، در هیچ گونه کاهش تولیدی مشارکت نخواهد کرد.

به هر روی شاید تصمیماتی که در اوپک این بار اتخاذ شود متفاوت از نشست‌های گذشته باشد، شاید دخالت‌های خارج اوپک، تصمیم‌های یکه تازانه سعودی‌ها برای افزایش تولید و تبعیت از غیر، ناهماهنگی در اجرای تصمیمات اتخاذ شده، اعضای دیگری را هم مثل قطر به این فکر وادارد که ماندن در این سازمان بی‌فایده است و خروج از آن حکیمانه. شاید هم آغازی باشد برای جامه عمل پوشاندن به برنامه روس‌ها برای ایجاد سازمانی جدید و پایان اوپک پنجاه و هشت ساله.