آشنایی با سنبل آبی

سنبل آبی با نام انگلیسی Eichhornia Crassipes از خانواده Pontederiaceae، از غلافیان بومی آمریکای جنوبی است.

­سنبل آبي گیاهی است آبزی که به وسیله دم برگ‌هایی که تغییر شکل یافته‌اند و به شکل اسفنجی در آمده‌اند می‌تواند روی سطح آب شناور بماند. به وسيله استولون (ساقه‌های رونده یا بندهای ریشه‌زا همانند توت فرنگی) تکثیر می‌شود. گل‌های آبی رنگی شبیه گل‌های سنبل پیازی تولید می‌کند. نسبت به سرما حساس است و زمستان‌های ملایم را هم تحمل نمی‌کند.

خاصیت بزرگ این گیاه که به تازگی روی آن تحقیقاتی انجام می‌شود تصفیه آب‌های آلوده است. این گیاه از جمله ماکروفیت‌های آبی به شمار می‌رود که می‌تواند در تصفیه پساب‌های صنعتی مورد استفاده قرار گیرد.

گیاه سنبل آبی در مناطق گرمسیری روی آب‌های راکد به شدت رشد می‌کند و در برخی مناطق مانند استرالیا به دلیل پوشاندن سطح وسیعی از رودخانه‌ها و باتلاق‌ها ایجاد مشکلات زیست محیطی (مانند ایجاد مشکل در زندگی ماهی‌ها و گیاهان آبی دیگر) نموده‌ است. این گیاه چنان سطح آب را می‌پوشاند که حتی رفت و آمد قایق‌ها هم دچار مشکل می‌شود.

• نگه‌داری سنبل آبی

هوای آزاد و نور متوسط برای این گیاه مناسب است همچنین دمای شبانه نباید خیلی بالاتر از دمای روزانه باشد. سنبل آبی اغلب طول تابستان را گل می‌دهد. ماندگاری گل‌ها کم و در حدود یک روز است.

• موارد استفاده سنبل آبی:

در فیلیپین، برخی از ساقه سنبل آبی را پس از خشک کردن و تبدیل به الیاف و به شکل رشته رشته در آورده و رشته بافته شده به صورت نوار برای ساخت کیف، کفش، تاج‌های گل، کلاه، گلدان و مواد تزئینی استفاده می‌شود.

این گیاه برای استفاده در مخازن تولید انرژی و گاز به روش بیوماس (بیوگاز) بسیار کارایی دارد.

در حیاط‌هایی که دارای حوض هستند می‌توان سنبل را در کنار گیاهان آبزی دیگری مانند نیلوفر آبی و همچنین گیاهان کنار-آب-زی مانند جگن‌ و نخل مرداب نگه‌داری کرده و ترکیب زیبایی از آنها به وجود آورد.

• تکثیر سنبل آبی:

تکثیر گیاه به وسیله گیاهچه‌های جدیدی که در انتهای استولون‌ها تشکیل می‌شود انجام می‌شود.

• تذکر:

این گیاه ممکن است به صورت تک و گلدانی مشکلی نداشته باشد ولی با توجه به سرعت بالای تکثیر این گیاه در آب، به عنوان گونه‌ای مهاجم و خطرناك در كوچك‌‌ترين محيط آبي باعث مي‌شود تا از حالت كنترل خارج‌ شده و با گسترش سريع در اكوسيستم، حيات گونه‌هاي مختلف جانوري را از بين ببرد. همچنین سنبل آبی قدرت بالایی در پالايش محيط اطراف خود دارد و فلزاتي سنگين مثل جيوه و سرب كه از طريق فاضلاب كارخانه‌هاي صنعتي به آب‌ها وارد مي‌شوند را به خود جذب كند از اين‌ رو تجمع سنبل آبي در محيط به‌ شدت خطرناك بوده و مي‌تواند عامل مهمي براي بروز بيماري‌هايي از جمله انواع سرطان باشد.

سنبل آبی در دو سال گذشته وارد تالاب‌های استان گیلان خصوصا تالاب بین‌المللی انزلي، تالاب عینک رشت و چند آب‌بندان شهرستان شفت گردیده است.

• منبع: ويكي‌پديا و سپاهان