آصفی: خلع سلاح بهانه است، هدف محو کره‌شمالی است

زهره نوروزپور: کره شمالی و آمریکا پس از 65 سال اولین گام صلح را برداشتند. مذاکرات رهبران آمریکا و کره شمالی روز سه شنبه 12 ژوئن سال جاری پشت درهای بسته در سنگاپور صورت گرفت، سندی که از سوی واشنگتن به رسانه ها اعلام شد، از خلع کامل سلاح هسته ای کره شمالی حکایت دارد، مسئله ای که روشن نیست در آینده این کشور پر سر و صدا تا چه اندازه به آن پایبند باشد. در این باره با دکتر حمیدرضا آصفی، سخنگوی اسبق وزارت خارجه و سفیر پیشین کشورمان در فرانسه گفتگو کرده ایم که از نظر می گذرانید:

ارزیابی شما در نگاه اول نسبت به این دیدار تاریخی چیست؟

این دیدار بعد از مدتها بالا پایین شدن و فراز و فرود بالاخره صورت گرفت؛ دیداری که ابتدا لغو شد و بعد در دستور کار قرار گرفت. مسئولین دو کشور در کره مشغول مذاکره بودند تا امکان گفتگو صورت بگیرد.

دیدگاه امریکایی ها برای مذاکره به صورت خیلی روشن از سوی پمپئو اعلام شد؛ خلع سلاح کره به گونه ای که قابل راستی آزمایی باشد و غیر قابل بازگشت. هم خلع سلاح شود، هم امکان برگشت دست یافتن به سلاح هسته ای را پیدا نکند، کره ای ها با بند اول مشکل نداشتند و اعلام کرده بودند، خلع سلاح در کره؛ اینکه کره شمالی منظورش چیست، شبه جزیره است یا کل کره با اطراف آن و تفسیر مسئولین دو کشور از این بند چیست باید گذشت زمان آن را نشان دهد.

آیا می توان به این مذاکره امید داشت؟

آمریکایی ها کاری کردند که نشان دادند نمی توان به گفتگو با نتیجه مثبت به آمریکا دل بست به خاطر اینکه امریکایی ها نتیجه مذاکرات را پیش شرط مذاکرات تفسیر کردند. یعنی اگر امریکا قرار باشد که در یک مذاکره ای وارد شود نمی تواند آن نتایج را به عنوان مذاکرات مطرح کند، یعنی قبل از ورود به جلسه شرطی گذاشتند که می خواهند آن را به عنوان نتیجه جلسات داشته باشند. لذا نمی شود به این مذاکرات خیلی امیدوار بود.

از چه لحاظ؟ لطفا کمی توضیح دهید.

نکته اول خودشیفگتی ترامپ کاملا مشهود است و علاقه به دیده شدن دارد و این نوع تیپ شخصیتی باعث می شود که او هر توافقی و لو بد را به نام خودش ثبت کند. این اصل کلی است که در مورد ترامپ باید در نظر گرفت. نوع کلامش مانند واکنشی که به دیدار با کیم جونگ اون داشت و گفت: « اگر یکی را ببینم میفهمم که این مذاکره نتیجه خوب دارد یا خیر »  اینها همه حاکی از خودشیفتگی او دارد.

نکته دوم ترامپ استاد تخریب توافق است. نمونه های ان را دیده ایم، برجام، توافق اب و هوایی پاریس، گفتگوی های اتلانتیک در مورد تجارت همه را بهم زده است یعنی می توانیم بگوییم که در بداخلاقی و هنجار شکنی نمره قبولی می گیرد.  ولی ترامپ تا کنون توافقی را به دست نیاورده است که ببینم می توانیم روی توافق حساب کنیم یا نه؟! تا ارزیابی بشود که آیا اصلا می تواند توافقی به دست آورد یا نه؟ در این مدت که ما ندیده ایم ! ترامپ تخریب گر خوب و توافق گر بد است.

نکته سوم روز به روز امریکا را در انزوای بیشتر برده است. سابقه نداشته که امریکا ملاقات خود را با رهبران انگلیس، شریک دیرینه و سنتی خود لغو کند و بگوید که خانم می مانند معلم های درس اخلاق است و بگوید ترزا می معلم اخلاق است. احتمالا خانم ترزا می مثل معلم، اصول دیپلماسی را به ترامپ یاد داده است! چنین ادبیاتی میان آمریکا با همسایه خود که پیوند عمیقی دارند، سابقه نداشته است. امریکا در زمان ترامپ بیش از هر زمانی بدون رفیق مانده است، اگر هم رفیقی داشته باشد، دورش را نوکر صفت ها گرفته اند که بقای خود را در حمایت از امریکا می دانند.

با این تعریف از ترامپ باید دید سند جامعی که امضا شده شامل چه مفادی است، این را باید دید. من تصور نمی کنم فرمولی که امریکایی ها می خواهند پیش ببرند، کره شمالی به آن تن دهد. چرا که کره شمالی درس لیبی و ایران را در کنار خود دارد. درباره ایران، آمریکا به عنوان کشور ناقض برجام و توافق بین المللی معرفی شده است.

ولی ظاهرا در سند امضا شده میان طرفین، کره شمالی خلع سلاح را پذیرفته است..

بله در مفاد اعلام می شود اما ما نمی دانیم جزئیات آن به چه صورت است و قرار است طرفین با چه شرایطی آن را اجرایی کنند. اگر آن طور که آمریکا می خواهد، کره شمالی خود را خلع سلاح کند لیبی را باید ببیند، اینطور نیست که روابطش با کره به روابط اقتصادی، پایدار و خوب شود و حتی احتمال دارد در بلند مدت  موجودیت کره شمالی از بین برود.  لذا کره هم درس لیبی را دارد هم درس ما را.  چرا که ایران با حسن نیت وارد مذاکره شد و آمریکا نقض عهد کرد. باید دید این سند چگونه سندی است چه طور تنظیم شده است؟ جزئیات آن چیست؟ می گویند کره شمالی خلع سلاح را پذیرفته است اما باید تحلیل شود کره شمالی آن را به چه صورت پذیرفته است؟ و جزئیات توافق چیست؟ ما به صورت شفاف نمی دانیم که بتوانیم ارزیابی کنیم. برخی برای اینکه دیده بشوند حتی توافق بد را می گویند خوب، حتی اگر همه بگویند بد است می گویند عالی است! ترامپ از ان دسته از افراد است.

نکته مهمتر اینکه دموکرات ها در کنگره امریکا اعلام کردند با هر توافقی که بین ترامپ و اون صورت بگیرد باید به تایید کنگره برسد، این حاکی از بدبینی امریکا به ترامپ است یعنی کنگره هم به اعمال ترامپ مطمئن نیست.

البته اظهارات پوتین در هفته های پیش مبنی بر اینکه اگر کره شمالی به خلع سلاح تن دهد اول باید تحریم ها برداشته شود، این علامتی است که طرف مقابل یعنی کره شمالی یا حتی روسیه چه موضعی گرفته اند، گام ها چگونه برداشته می شود؟ گام اول را چه کسی بر میدارد؟ در اینده باید بررسی شود نمی توان ارزیابی اقای ترامپ را تایید کرد و باید منتظر آینده ماند.

برخی مذاکره ایران و امریکا خصوصا در مورد خلع سلاح هسته ای و برجام را با مذاکره پیونگ یانگ و واشنگتن مقایسه می کنند. نظر شما چیست؟

موضوع ایران با کره شمالی با هم تفاوت بسیار دارد. مقایسه این دو کشور اشتباه راهبردی است. مشکلات ما با امریکا مشکلات هسته‌ای نیست، مشکلات ما همان هایی است که خودشان دارند اعتراف می کنند، لذا به گمان من نمیتوان به هیچ وجه مقایسه کرد. مشکل امریکا با کره می تواند تنها تسلیحاتی باشد و من اعتقاد دارم فقط تسلیحات نیست، تسلیحات مقدمه ای است برای ورود به موضوع ایدئولوژی و نگرش کره شمالی به دنیا. لذا موضوعات و مشکلاتی که کره دارد کاملات متفاوت است. در خصوص کره شمالی ابتدا باید دید مذاکره تا چه مدت طول می کشد؟ و چه اتفاقاتی در امریکا خواهد افتاد، در انتخابات مجلس نمایندگان امریکا و کنگره باید دید که ترامپ اکثریت را از دست خواهد داد یا خیر؟ وضعیت داخل آمریکا را باید بررسی کرد که چگونه خواهد بود. و در نهایت تاکید می کنم روندی که به عنوان خلع سلاح شروع کرده اند جزئیات آن باید معلوم شود، اینکه زمان این توافق به چه صورت است و همه جزئیات باید روشن شود تا بتوانیم ارزیابی دقیق داشته باشیم.

برخی تحلیلگران مذاکرات کره شمالی و آمریکا را با برجام مقایسه می کنند. نظر شما چیست و اینکه در نهایت با برجام چه باید کرد؟ 

درباره برجام باید اشاره کنم به مقاله آقای فیشر، وزیر خارجه سابق آلمان؛ که در تیم مذاکره کننده هسته ای در زمان وزارت اقای دکتر خرازی حضور داشت؛ او در این مصاحبه گفته است: «آمریکا با خروج از برجام باعث بی ثباتی در منطقه می شود.

2- به آقای ترامپ گفته است از گذشته ها درس بگیر، جرج بوش حرف های شما را می زد ولی نتیجه نگرفت، سختگیری بوش بر ایران کمتر از تو نبود ولی ایران قدرتمندتر شد و کاری که تو میکنی نتیجه آن قدرتمند شدن ایران است. البته او می گوید روش مقابله با ایران را قبول نداریم اما حضور ایران در منطقه را هم قبول نداریم، برای مقابله با ایران فشار جواب نمی دهد.  آقای ترامپ به گذشته و به بوش نگاه کند که نتیجه نگرفت و ایران قدرتنمند تر شد.»

نکته سوم می گوید که «چه بخواهیم چه نخواهیم، استیلای غرب تمام شده است. آینده دنیا بدون سلطه غرب خواهد بود.  افول غرب را به روشنی می بینم.»

از این مقاله وام گرفتم که بگویم ؛ آمریکا از برجام خارج شد ولی خودش متضرر اصلی شد. کافی است که ایران یکی دو سال نگران نباشد و کمر همت را سفت ببندد،  فرض کنیم دوره جنگ است، همه دنیا سر ایران ریخته اند، برای برجام به وحدت و انسجام داخلی نیاز داریم، دفاع از دیپلماسی و حمایت از مذاکره کنندگان بیشتر از  هروقت دیگر لازم است. ما باید نوک انتقاد را به سمت آمریکا بگیریم نه به داخل. باید روزی برجام موضوع تدریس در ورک شاپ و محافل  علمی ما شود، می توان بحث و بررسی کرد که کجای توافق بد بود کجا نقطه قوت بود و چه طور می توان بهتر انجام داد.

الان وقت توجه به دشمن خارجی است، باید از دستاوردی که به دست آمده دفاع شود، اگر دو سه سال کشور ساختارسازی کند و بپردازد به اینکه در داخل خودش را ایمن کند، و اینکه چگونه از این زمان عبور کنیم خیلی اتفاقات خوب خواهد افتاد البته امریکا در خصوص برجام خیلی طول نخواهد کشید که صداهای مختلف را از پیشیمانی امریکا میشنویم.

52310