نویسندگان جوان فلسطینی به مسئله اسرائیل نگاهی پر خشم و پر درد دارند

غلامرضا امامی (نویسنده، مترجم و منتقد ادبی) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره جایگاه مقاومت و نوشتن از آنچه امروز بر مردم فلسطین می‌گذرد در ادبیات این کشور گفت: روز و روزگار سخت غم‌انگیز فلسطینیان  و آنچه بر آن مردم  و به‌ویژه کودکان و نوجوانان آن سر زمین می‌گذرد...  بازتابی  گسترده نه تنها در ادبیات  بلکه در دیگر هنرها نیز داشته است و تصویر هم به یاری کلمه آمده است. اگر سال‌ها پیش داستان‌نویسی  داستان رنج ودرد و حرمان  آنان و یا شاعری شرح  غم آنان را باز می‌گفت و زمانی می‌گذشت  تا جهانیان دریابند  براین قوم چه می‌گذرد؛ اما اکنون چند لحظه  پس از شهادت پرستاری جان بر کف  که تنها گناهش یاری به مجروحان بود دیدگان بیدار او را می‌بینند ودر تشییع پیکر پاکش  شرکت  می‌کنند از دور و نزدیک. فیلم‌هایی که به نمایش درمی‌آید و تصاویری که خشونت و خون را  ثبت و ضبط می‌کنند همدلی و همدردی وجدان انسانی را سبب می‌شوند. صادقانه بگویم تصویر به یاری کلمه آمده است  و رفیقی است برای واژه نه رقیبی.

او ادامه داد: هنوز هم جهانیان به همه زبان‌ها و رنگ‌ها و آیین‌ها با خواندن قصه‌های ناب غسان کنفانی  و سروده‌های پر شور محمود درویش بیش از هر تصویری به هنر و گوهر کلمه همدل و همراه فلسطینیان می‌شوند. این دو که هر دو قله‌هایی در نثر و شعر به شمار می‌آیند، کنفانی در کلمه و کلام و درویش در شعر؛ هر دو در جایگاهی جاودان جای گرفته‌اند. شعر محمود درویش در کتاب‌های درسی اسراییل هم به چاپ می‌رسد و شارون می گوید: «من دشمن محمود درویش هستم ... اما شعر اورا دوست دارم .» و در عربی ضرب‌المثلی است که می‌گویند: «الفضل ما شهدت به الاعدا»؛ یعنی فضل آن است که دشمنان نیز به آن شهادت دهند و گواه باشند.

این مترجم گریزی هم به مترجمانی زد که ادبیات فلسطین را به فارسی بازگردانده و می‌گردانند و بیان کرد: در اینجا نیک می‌دانم از مترجمانی یاد کنم که نخستین بار هنر و ادبیات فلسطین را برای مردم ما باز گفتند. زنده‌یاد سیروس طاهباز. با برگردان شعر شاعران فلسطین. زنده‌یاد فیروز شیروانلو با ترجمه شعر معاصر عرب. اکنون نیز به همت نشرروزبهان هردو کتاب به زودی نشر می‌یابد. کتاب ترجمه  زنده‌یاد سیروس طاهباز  با نام «درخت زیتون» که گذشته از سروده‌های شاعران شهره فلسطین. پیوستی هم از شاعران نوپرداز میهن ما در باره فلسطین خواهد داشت. شاعرانی و زنده‌یادانی همچون سیمین بهبهانی، م .آزاد. اسماعیل شاهرودی «آینده»، سپانلو، قیصر امین‌پور. کتاب زنده‌یاد فیروز شیروانلو نیز مجموعه کاملی است از شعر معاصر عرب و شرح حال شاعران شهره. باید سپاسگزار مترجمانی باشیم که به جدو جهد ما را با ادب فلسطین آشنا ساختند و پرده‌هایی بدیع را رویاروی دل و دیده ما گشودند. بزرگواران و اساتیدی همچون شفیعی کدکنی، دکتر موسی بیدج، دکتر عبدالحسین فرزاد و استاد موسی اسوار‌ عمرشان دراز باد.

امامی سپس در پاسخ به این پرسش که نسل جوان نویسنده فلسطین به مساله اسراییل چگونه نگاه می‌کند و آیا برای نوشتن با ممنوعیت و محدودیت‌هایی مواجه هستند، اظهار داشت: نویسندگان جوان فلسطینی هم به مسئله اسرائیل نگاهی پر خشم پر درد و البته امیدوار به آینده دارند. مگر می شود سرزمینی اشغال شود و هنرمندان ممنوعیت و محدودیتی نداشته باشند. گویی کلام و کلمه را با آمران  و اندیشه را باقدرت میانه‌ای نیست. چه بسیار کشورهایی در این کره خاکی یافت می‌شوند که از سوی بیگانه‌ای اشغال نشده‌اند اما برای نویسندگان و هنرمندان محدودیت‌هاست و ممنوعیت‌ها.

 او در پایان درباره کارکرد ادبیات در مسئله فلسطین گفت: همچنان ادبیات را در مساله فلسطین موفق و پیشتاز می‌بینم. گویی بار امانتی که آسمان نتوانست کشید بر دوش نویسندگان وشاعران گذاشته شده است. آنان که حرمت کلام را پاس می‌دارند کلمه را قربانی قدرت و ستم نمی‌سازند و شاهدی بر زمانه خویش می‌شوند و فریاد هنر رسای فلسطین را دور از شعارهای گذرا سر می‌دهند.اکنون نسلی نو از کودکان ونوجوانان فلسطین به پا خاسته‌اند که با زیبا‌ترین و رساترین روش به یاری کلمه و رنگ هنرمندانه از زندگی‌شان، امیدها، دردها و روزگارشان سخن می‌گویند. نمونه موفق آن  کتاب «باغ‌های امید » است که به کوشش iBBY  فلسطین نشر یافته است.

ادبیات فلسطین  و نویسنده  شهیر جهانی آن «غسان کنفانی» نخستین‌بار  در ایران از سوی غلامرضا امامی  شناخته و معرفی شد. امامی، سال‌ها پیش با ترجمه از زبان اصلی عربی کتاب «قندیل کوچک» نوشته و نقاشی  غسان کنفانی را منتشر کرد. در پی آن کتاب «قصه ها» شاهکار این نویسنده نیز با ترجمه توسط نشر روز بهان  منتشر شد. ترجمه او از   کتاب  «قدس رویای ما»  نوشته و نقاشی کودکان فلسطین با دیباچه‌ای تحت عنوان «قدس مقدس» نیز  بارها و بیش از ده‌ها هزار نسخه از سوی کانون پرورش فکری کودکان باز نشر شده است. در کارنامه غلامرضا امامی کتاب «خاطرات مییر عزری» آخرین سفیر اسراییل در ایران نیز به چشم می‌خورد که توسط نشر علم به چاپ رسیده است.