رویکرد مدیریت شهری احیای بافت تاریخی شهر است

به گزارش خبرنگار مهر ، محمد جواد حق شناس در همایش میراث فرهنگی ، گردشگری و توسعه پایدار که به همت کمیته میراث فرهنگی شورا در محل موزه ملک برگزار شد، افزود: در آستانه روز ملی موزه ها از زحمات آقای خلیل ابادی تشکر می کنم.

وی ادامه داد: به درستی در بیش از یکسال اخیر رویکرد شهرداری تهرن به سمت احیای بافت تاریخی شهر از رونق و تلاش بیشتری برخوردار بوده است.

حق شناس گفت: در سایه این تلاش ما توانستیم نگاه غلطی که به حوزه توسعه شکل گرفته و پاشیدن گرد فراموشی بافت تاریخی را شکل داده بود را تغییر دهیم و آرام آرام رجعتی به این بخش ارزشمند تاریخی شهرمان داشته باشیم . ما توانسته ایم گوشه های درخشانی از تاریخ فرهنگی و میراثی شهرمان به معرض بازدید کنندگان برسانیم و باید به این باور برسیم که پیوند جدی و معنا دار بین میراث فرهنگی، توسعه پایدار و گردشگری ایجاد نماییم.

وی افزود: این قول را خواهم داد که هر موضوعی در راستای صیانت از بافت تاریخی و میراثی و نیز رونق گردشگری در تهران بیان شود از منظر پیگیری در دستور کار خود قرار دهیم.

حق شناس گفت: سخن از میراث که به میان می آید در معنای لغوی و البته نظام ارزشی فهم ما از کلمات و معنای متبادر شده به ذهن بلافاصله این معنا نقش می بندد که چیزی از کسی به ما رسیده است حال چه از دور دورها و چه همین نزدیکی، البته گاه بسیار با ارزش، و شاید از همین روست که گاه آن را با عتیقه و به اشتباه یکی می گیرند، اما متاسفانه از حدود صد و اندی سال پیش با بکار گیری آنچه میراث نامیده می شد پیوندی میان این معنا و گذشته دور و حتی چیزی کهنه که ارزشش به کهنگی آن است در افهام عمومی جا افتاده و کاربرد پیدا کرده است.

وی ادامه داد: باید دانست که میراث فرهنگی امری صرفا مربوط به گذشته نیست بلکه به زندگی امروز ما نیز پیوند داشته و مبنایی برای آینده این سرزمین است.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورا گفت: ما نمی توانیم از زندگی ایرانی در جامعه ایرانی سخن بگویم و میراث فرهنگی را نادیده بگیریم. شیوه زندگی ایرانی در امتداد دانشی از سرزمین و زندگی در آن قرار می گیرد که آن دانش و بینش از زیستن در این سرزمین را باید در سنت و میان میراث به جا مانده از گذشته جست و تفسیر کرد.

وی ادامه داد:  گاهی رجوع به میراث به اشتباه به گذشته گرایی تفسیر می شود و آن را مغایر با توسعه در جامعه قرار می دهیم در حالی که اگر به دنبال توسعه ای پایدار باشیم گریزی از مراجعه به میراث فرهنگی یک سرزمین و استفاده از امکانات نهفته در آن نداریم. در اسناد گوناگون بین المللی از جمله ریو نیز بارها بر حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی سکونت گاه های انسانی ،تجدید حیات مناطق تاریخی و بازسازی مراکز شهری در جهت داشتن شهر  پایدار و ایجاد توسعه ای پایدار تاکید شده است. حتی در زمینه مباحث توسعه اقتصادی پایدار نیز این امر اشاره شده است، که ریشه کنی فقر باید به گونه ای باشد که رفاه مردمان بومی و جوامع آنان،  دیگر سنتی و محلی و اقلیت های قومی را افزایش دهد ، هویت ، میراث فرهنگی و مختصات آنان را بشناسد و حمایت نماید و از به خطر افتادن میراث فرهنگی و دانش سنتی و عملی جلوگیری نماید.

حق شناس اظهار داشت: پس دیگر نباید با قرار دادن مسئله میراث فرهنگی در برابر توسعه ، تیشه به ریشه این سرزمین زد و آن را از داشته هایش تهی کرد. اما یکی از نقاطی که میراث فرهنگی با توسعه پایدار اقتصادی گره می خورد حوزه گردشگری است.

وی افزود : امروزه از گردشگری به عنوان یک صنعت یاد می شود و آن را رهیافتی یگانه برای توسعه می دانند . اما این یک نسخه همه گیر برای تمامی کشور ها نیست بلکه  در  فهم استعداد سرزمینی یا همان دانش میراث در تعریف نوع و انواع گردشگری بسیار دارای اهمیت است . در همین سال میلادی که در آن هستیم شهرداری بارسلونا و فلورانس اعلام کرده اند که بیست درصد گردشگرانشان را کاهش داده اند تا بتوانند زیست شهری مردمان  و شهروندان این شهر ها حفظ شود.

حق شناس افزود: پس گردشگری البته در توسعه پایدار سهمی دارد اما بدون تهدید نیست و با شناخت دقیق از مختصات آن است که می شود نقش پایدار گردشگری در توسعه را بازشناخت و به کار برد.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورا گفت: درباره تهران نکته جالب آن است که گردشگری در طی سالیان گذشته و بنابر تلاش های فعالان میراث فرهنگی و نهاد های مردمی به تمنای شهری شهروندان تهرانی تبدیل شده است و نقشی موثر در نبود انچه نشاط اجتماعی می دانیم بازی کرده است که درس های بسیاری در خود دارد از جمله آن که گذار مهاجران به شهر تهران و زندگی در تهران از آن ها شهروند تهرانی می سازد که می خواهد بداند تهران کجاست؛ پس با توجه به این نکته و البته نکات بسیار دیگر باید به دنبال نسخه کارآمد موثر در ارتقا کیفیت زندگی تهران و توسعه پایدار آن از منظر گردشگری فرهنگ بود.

وی ادامه داد: گردشگری نه تنها در حوزه فرهنگی می تواند موثر باشد بلکه بر اقتصاد یک جامعه نیز می تواند تاثیر بسزایی بگذارد. ما در ایران سرمایه بسیار در حوزه میراث فرهنگی داریم که خود می تواند انگیزه برای گردشگران و جهانگردان باشد که برای دیدن انها به ایران بیایند و از این طریق علاوه بر نمایش فرهنگ ایرانی ، منافع اقتصادی نیز نصیب کشور شود.

حق شناس با بیان اینکه ما برای رونق بخشیدن به حوزه گردشگری باید ببینیم چه چیزی داریم که باید ان را حفظ کنیم و چه چیزی نداریم که باید آن را مهیا کنیم. در شهر تهران در حوزه میراث فرهنگی و طبیعی بسیار غنی هستیم به رغم خبرهای بدی که گهگاه پیرامون آسیب دیدن و نابود شدن برخی از این میراث می رسد ما هنوز در این زمینه توانمندیم و باید جلوی نابودی بیشتر میراث فرهنگی این شهر را بگیریم و با حفظ آن سرمایه ای ارزشمند که قابل تولید انبوه نیست را بگیریم.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورا گفت: از سوی دیگر باید شرایط  زیر ساخت های لازم را برای گردشگران فرهنگی فراهم کنیم که بتوانند با میراث این شهر ملاقات کنند.

وی ادامه داد : البته باید به خاطر داشته باشیم که میراث فرهنگی منحصر به حوزه گردشری نیست و خدا ی ناکرده میراث  را هزینه رونق گردشگری نکنیم. این امر مستلزم برنامه ریزی دقیقی است که میا ن گردشگری فرهنگی و حفاظت از میراث فرهنگی تعادل ایجاد کند.

حق شناس افزود: شورای شهر پنجم در راستای نیل به اهداف و آنچه که ذکر شد علاوه بر کمیته تخصص میراث فرهنگی و گردشگری که این نشست به همت ایشان فراهم شده برنامه ای را به  عنوان میراث شهر پی می گیرد که بتواند به تبیین این مباحث و فراتر از آن تاثیر میراث شهر بر مدیریت شهری کمک کند . باز در همین راستا نگاهی ویژه به خانه های تهران و موضوع خانه موزه ها در کمیسیون فرهنگی و اجتماعی در جریان است.