تاثیر حمله آمریکا به سوریه بر بازار | قیمت نفت به 100 دلار می رسد؟ | قیمت طلا بعد از حمله به سوریه

شرق نوشت: ترامپ كه چند روزي جهان را در تعليق گذاشته بود، روز گذشته تصميمش را نهايي كرد. حمله موشكي به سوريه كه سرآغازي براي جدي‌ترشدن جنگ نيابتي در قلب خاورميانه بود، اقتصاد جهان را با شوك همراه كرد. در اين ميان، رشد قيمت نفت و طلا از يك ‌طرف و سقوط سهام‌ها در بازارهاي بورس جهاني از سوی دیگر، پيش‌بيني‌ناپذیر نيست. 

پس از تهدید دونالد ترامپ به حمله به سوریه در تويیتر در روز چهارشنبه، قیمت نفت و طلا در بازار جهانی افزایش يافت و قيمت نفت به محدوده ٧٣دلاري در هر بشكه نزديك شد. يك كارشناس بازار انرژی به راشاتودي گفته است تشدید تنش‌ها در خاورمیانه می‌تواند قیمت نفت را تا صد دلار در هر بشکه افزایش دهد. 

به گزارش فارس، آنیش کاپادیا، بنیان‌گذار و مدیر مؤسسه آکاپ‌انرژی، معتقد است:‌ تشدید تنش‌ها در خاورمیانه می‌تواند به افزایش شدید قیمت نفت و رسیدن آن به صد دلار در هر بشکه منجر شود. هرچند كارشناسان معتقدند اين تحولات مقطعي است، اما نمي‌توان نگراني‌ها درباره احتمال ادامه اين درگيري‌ها را ناديده گرفت. كشيده‌شدن پاي كشورهاي درگير در اين ماجرا مانند عربستان و ايران در دو قطب مقابل هم در اين بازي، مي‌تواند معادله را پيچيده‌تر و بازار را با التهاب بيشتري همراه كند. اين تشنج نيابتي، موضوعي است كه بسياري از كارشناسان از آن ابراز نگراني مي‌كنند. اين اتفاقات كه در روزهاي تعطيل ايران و جهان به وقوع پيوست، مي‌تواند سردرگمي بيشتري براي تحليلگران ايجاد كند. حالا بايد ديد امروز بازار‌ها با اين نگراني‌ها چگونه برخورد مي‌كنند.

‌طلا: طلا در بازار جهانی در هفته گذشته با شدت‌گرفتن تنش در سوریه نوسانات زیادی را تجربه کرد. در نیمه ‌اول هفته گذشته با اعلام خبر حمله احتمالی به سوریه از سوی ترامپ بازار طلا واکنش نشان داد و شاهد رشد متوالی قیمت طلا در سه روز پیاپی بودیم. در این مدت قیمت طلا بیش از ٢,٩٢  درصد رشد کرد و به ١٣٦٥.٤٠ دلار آمریکا در هر اونس رسید. با این حال محدود‌بودن حمله آمریکا و هم‌پیمانانش به سوریه باعث شد التهاب بازار فروکش کند و قیمت‌ها به حالت طبیعی خود برگردد. به این ترتیب بازار طلای لندن افزایش ٠.٩  درصدی را ضمن تجربه نوسان ٢.٩١  درصدی تجربه کرد و طلای TD نیز به میزان ٠.٢٦ درصد با نوسان ١.٥ درصدی‌ گران شد.

‌بورس آمریکا: بورس آمریکا در هفته‌های گذشته بیشتر از آنکه تحت‌تأثیر اتفاقات خاورمیانه باشد، تحت‌تأثیر جنگ تجاری جدید بین چین و آمریکا قرار داشت. پس از آنکه ترامپ برای واردات از چین محدودیت‌هایی را قائل شد و چین نیز به مقابله برخاست و محدودیت‌هایی را برای آمریکا به وجود آورد، بورس آمریکا با ریزش روبه‌رو شد، اما از اوایل هفته بازار بورس در آمریکا خود را احیا کرد و رشد دوباره‌ای را تجربه کرد. اگرچه با تشدید بحران سوریه، شانس ریسک در بازار کاهش یافت و معاملات بازار بورس آمریکا کمی محدود شد. برای این هفته دو شاخص مهم داوجونز ١,٧٩  درصد و نزدک ٢.٧٧ درصد رشد داشتند که در این بین شاخص داوجونز سقوط ٠.٥ درصدی و شاخص نزدک سقوط ٠.٤٧ درصدی را در روز حمله آمریکا به سوریه تجربه کردند.

‌بیت‌کوین: ارز دیجیتال بیت‌کوین نیز که تا رقم هفت هزارو ٧٥٣ دلار برای هر بیت‌کوین سقوط کرده بود، با حمله هوایی به سوریه رشد ناگهانی را تجربه کرد و به بالاتر از هشت هزار دلار رسید. هرچند این افزایش قیمت در بازار بیت‌کوین می‌تواند هر زمانی رخ بدهد، اما به نظر می‌رسد همواره افزایش تنش‌ها در هر نقطه از جهان به افزایش قیمت بیت‌کوین منجر شده است. تجربیات پیشین نشان داده است کاهش قیمت بیت‌کوین می‌تواند به همان سرعتی رخ بدهد که افزایش آن رخ می‌دهد.

‌نفت: خاورمیانه مهم‌ترین مرکز تولید نفت جهان است و بحران در آن تأثیر فوری بر قیمت نفت خام می‌گذارد. با این حال، سوریه کشوری حاشیه‌ای در تولید نفت خام جهان است و کمتر از یک  درصد بازار جهانی را در اختیار دارد. تحلیل‌های آماری اورینت سکیوریتی نشان می‌دهد حملات محدود در سوریه نمی‌تواند تأثیری جدی بر قیمت نفت بگذارد؛ به‌ویژه  آنکه در سال ٢٠١٧ میزان تولید نفت خام بیشتر از تقاضای بازار بوده است. با این حال، اگر بحران سوریه  به زورآزمایی نظامی بین آمریکا و روسیه تبدیل شود، می‌تواند به‌سرعت تأثیر بسیار زیادی روی قیمت نفت بگذارد. زورآزمایی که حداقل در مورد حملات محدود به سوریه اتفاق نیفتاده است. از طرف دیگر پیش‌بینی می‌شود در صورت عدم تنش بیشتر در منطقه قیمت نفت برای طولانی‌مدت بیش از ٧٠ دلار باقی نماند. این قیمت متأثر از میزان تنش‌های بین دو قدرت اصلی صحنه خاورمیانه امروز و نیز واکنش‌های احتمالی روسیه به حملات محدود آمریکا و متحدانش به سوریه است.

ايمان ناصري، مديركل خاورميانه مؤسسه مشاوران بازار نفت و گاز FGE در شرق نوشت: 

اوایل هفته جاری و در پی اعلام تصمیم آمریکا برای حمله به سوریه، قیمت نفت در بازار جهانی به بالاترین میزان در سه سال گذشته رسید؛ به‌نحوي‌كه يك روز قبل از حمله آمريكا به سوريه، قيمت هر بشكه نفت به بيشترين مقدار خود از اواخر سال ٢٠١٤ رسيد. هرچند به‌طور قطع ريسك ژئوپلیتيك در خاورميانه به دليل حمله به سوريه و جنگي كه در اين منطقه شكل گرفته و احتمالا ادامه‌دار خواهد بود، يكي از عوامل مهم اين شوك قيمتي بود، اما اين تنها دليل براي افزايش قيمت نفت در بازارهاي جهاني نيست و مجموعه‌اي از عوامل در اين زمينه دخيل هستند. در هفته‌هاي اخير، همه پيام‌هايي كه به بازار رسيده به اين سمت بوده كه قيمت‌ها بالا برود. تهديد ترامپ براي خروج از برجام در ١٢ مي يكي از عوامل تأثيرگذار در افزايش قيمت نفت است. در كنار آن، طبق گزارش‌هايي كه به‌تازگی اوپك و آژانس بين‌المللي انرژي ارائه داده‌اند، ميزان ذخاير نفت در جهان رو به كاهش است و آنچه به‌عنوان مازاد نفت و ذخيره در مخازن در اين سال‌ها مطرح بوده، به اتمام رسيده است. درهر‌حال، نمي‌توان ناديده گرفت كه جنگ و بحران در منطقه، نگراني را در بازيگران بازار افزايش مي‌دهد؛ به‌ويژه اگر در منطقه خاورميانه باشد. نگراني از اينكه اين حمله به تنهايي بر بازار اثر داشته باشد، چندان بزرگ نيست، اما اگر اين‌ تنش‌ها به ايران و عربستان و ساير بازيگران صنعت نفت كشیده شود، نگراني بزرگ‌تري را ايجاد مي‌كند. به نظرم واکنش قیمتی اخير در بازار نفت، کوتاه‌مدت است؛ البته بستگی به واکنش کشورهای مهم منطقه مثل روسيه، ایران و عربستان دارد و در روزهای آینده به قیمت‌های نسبتا بالا نسبت به روزهای قبل مي‌رسد و بنا بر پيش‌بيني‌ها قيمت نفت، مي‌تواند به محدوده ٨٠ تا ٨٥ دلاري نزديك شود.

وحید شقاقی شهری، اقتصاد‌دان در شرق نوشت: 

جورج فریدمن، از چهره‌های شاخص مؤسسه تحقیقاتی استراتفور در کتابی با عنوان «جهان در صدسال آینده» می‌گوید هدف راهبردی آمریکا در منطقه خاورمیانه ایجاد و حفظ وضعیت تنش‌زایی و بی‌ثباتی خواهد بود. رونمایی از قرارداد تسلیحانی بین عربستان و آمریکا در دیدار بن‌سلمان و ترامپ یا تلاش برای ایجاد جنگ بین شیعه و سنی در منطقه را نیز می‌توان در راستای همین برنامه‌ها ارزیابی کرد. ریچارد هاس، رئیس شورای سیاست خارجی آمریکا که شورای بسیار مهمی برای تعیین سیاست‌های خارجی آمریکا است، سال‌ها پیش مطرح کرد که جنگ‌های ٣٠ساله مذهبی را که اروپا در قرون پانزدهم و شانزدهم بین کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها تجربه کردند، در خاورمیانه و بین شیعیان و اهل سنت خواهیم داشت. درگیری‌هایی که در عراق و سوریه شکل گرفته و ادامه دارد نشان می‌دهد که این تحلیل چیزی فراتر از تحلیل بوده و آمریکا علاقه‌ای به کاهش تنش در این منطقه ندارد؛ چراکه از آن سود می‌برد. در روزهای اخیر هم حمله شیمیایی در دوما بهانه‌ای برای حمله آمریکا و متحدانش به سوریه شد اما آن‌طور که شنیده شده این حملات ادامه‌دار نخواهد بود و صرفا یک بار صورت گرفته است. اگر این حملات ادامه‌دار نباشد، طبیعتا نمی‌تواند تأثیر جدی بر اقتصاد منطقه و ایران بگذارد، هرچند افزایش جزئی در قیمت نفت را شاهد بودیم. تنش در خاورمیانه می‌تواند فرصت اجماع کشورهای منطقه بر سر افزایش قیمت نفت را بگیرد و اجازه ندهد این کشورها توانی برای تفاهم و تعیین استراتژی به نفع خود داشته باشند. مسئله‌ای که یک اقتصاد پیش‌بینی‌ناپذیر را بر کشورهای منطقه تحمیل می‌کند و طبیعتا در یک اقتصاد پیش‌بینی‌ناپذیر امکان جذب سرمایه‌های خارجی یا پیشرفت سرمایه‌گذاران داخلی و به طور کلی توسعه دیپلماسی اقتصادی وجود نخواهد داشت. نتیجه‌اش نیز تبدیل‌شدن این کشورها به کشورهایی با اقتصاد تک‌محصولی است که توانایی برنامه‌ریزی بلندمدت اقتصادی را ندارند. نفت مسئله‌ای عجیب است. قیمتش مبتنی‌بر قیمت کمیابی است که اگر آن را درست محاسبه کنیم، ارزشش حداقل بیشتر از ١٠٠ دلار است اما با قیمت‌گذاری مبتنی‌بر دامپینگ آن را به ٥٠ دلار می‌رسانند. سال‌هاست تعیین قیمت نفت از آن قاعده قیمت‌گذاری کمیابی خارج شده و این چیزی است که از بیرون به کشورهای نفتی تحمیل شده است. تلاش برای تجزیه عراق، حمله به لیبی و آشوب در خاورمیانه، کشورهای نفتی را از رسیدن به اجماع برای رسیدن به قیمت واقعی نفت بازمی‌دارد و از دیگر‌سو فروش تسلیحات نظامی یا بهتر بگویم آن‌طور که ترامپ گفت شیر‌دوشیدن از گاوهای شیرده باعث بازگشت دلارهای حاصل از نفت به کشورهایی می‌شود که صحنه را آن‌طور که دوست دارند می‌چرخانند. درحال‌حاضر نمی‌توان انتظار تأثیر جدی این حمله محدود را بر اقتصاد منطقه یا جهان داشت مگر اینکه شرایط تغییر کند یا این حملات به صورت دامنه‌دارتر تکرار شود که در آن‌صورت می‌توان درباره تأثیر آن بر اقتصاد کشورهای منطقه و طرف‌های درگیر سخن گفت.