نام داوران جایزه کتاب سال به‌رغم وعده مسئولان باز هم مخفی ماند!

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم پایانی سی و پنجمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و پنجمین دوره جایزه جهانی کتاب سال، ۱۸ بهمن ماه امسال با حضور رئیس جمهوری در تالار وحدت برگزار شد و آثار برگزیده معرفی و با اهدای لوح تقدیر و هدایایی از صاحبان این آثار تجلیل به عمل آمد.

در حالی که مدیرعامل وقت خانه کتاب (موسسه مجری این جوایز) در نشست خبری این رویداد بر این نکته تاکید کرده بود که «داور جایزه کتاب سال باید مسئولیت قضاوت خودش را با اعلام نامش به عنوان داور بپذیرد تا چنانچه اعتراضی به نحوه داوری او وجود داشته باشد، بتواند با دلایل متقن به افکار عمومی پاسخ دهد»، با این وجود اسامی داوران نهایی این جوایز هنوز منتشر نشده و مشخص نیست چه کسانی آثار برگزیده و شایسته تقدیر این دوره را انتخاب کرده‌اند!؟

مجید غلامی‌جلیسه البته به این مسئله اذعان کرده بود که «کتابچه مربوط به گزارش تفصیلی این دوره از جایزه کتاب سال، فاقد اسامی داوران است» و در توضیح علت آن گفته بود: «این مسئله تنها به جهت کثرت داوران اتفاق افتاد»! وی بلافاصله پس از بیان این نکته وعده داده بود که «اسامی داوران جایزه کتاب سال روی سایت خانه کتاب و سایت مربوط به این جایزه برای اطلاع عموم منتشر خواهد شد»؛ وعده‌ای که تا این لحظه محقق نشده است.

محمدعلی مهدوی‌راد دبیر علمی سی و پنجمین دوره جایزه کتاب سال اما چند روز قبل از این اظهارات مدیرعامل خانه کتاب، در گفتگویی ضمن اعلام این مسئله که «داوران جایزه کتاب سال زیر بار خواسته وزیر ارشاد برای اعلام اسامی خود نرفتند» گفته بود: «داوران جایزه گفته‌اند اگر قرار باشد اسامی ما منتشر شود، آثار را داوری نخواهیم کرد».

البته این تلاش‌های بی‌نتیجه مسئولان جایزه کتاب سال، مسبوق به سابقه نیز هست؛ پیشتر و در دوره سی و یکم این جایزه (۱۳۹۲) نجفقلی حبیبی، دبیر علمی کتاب سال در پاسخ به این سئوال که «آیا شما در راستای برخی شعارهای معاونت فرهنگی وزارت ارشاد مبنی بر شفاف‌سازی، تصمیم دارید اسامی داوران جایزه کتاب سال را به طور کامل اعلام کنید؟» گفته بود: «بحث در این باره خیلی پردامنه است اما اگر این شفافیت به قیمت رنجیده خاطر شدن داوران و کناره‌گیری آنها از همکاری با جایزه کتاب سال تمام شود، خیلی ضرورت ندارد که اسامی‌شان اعلام شود».

حبیبی با بیان اینکه «نظر شخصی خودم این است که اسامی داوران را اعلام نکنیم» در توضیح قابل تاملی در این رابطه، عنوان کرده بود: «اتفاقاً به نظرم این بحث‌ها که از طرف موافقان و مخالفان اعلام نام داوران جایزه کتاب سال مطرح می‌شود، یک جدال فرهنگی قشنگ است؛ چون به اینجا منجر می‌شود که در جامعه مشخص خواهد شد که آیا اسامی داوران اعلام بشود یا نشود؟ چنانچه اکثریتی از اهل فن نظرشان بر اعلام اسامی داوران باشد، ما آن را می‌پذیریم و چنانچه برعکس هم باشد، باز ما با آن نظر موافق هستیم»!

و نکته جالب اینکه در روزهای منتهی به برگزاری همان دوره جایزه کتاب سال هم - به مانند دوره اخیر - دبیر این جایزه وعده داده بود: «ممکن است بعد از برگزاری جایزه، اسامی اعلام شود هر چند این مسئله هم قطعی نیست»! و این اتفاق (اعلام اسامی داوران) نیز هرگز رخ نداد.

یادآوری می‌شود، در شرایطی که جوایز مختلفی در حوزه کتاب (چه از طرف بخش خصوصی و چه دولتی) برگزار می‌شود و یکی از انتقادات همیشگی برخی مسئولان عالیرتبه جوایز دولتی نسبت به جوایز بخش خصوصی، به نامشخص بودن داوران این جوایز مربوط می‌شود (ادعایی که البته به راحتی هم قابل اثبات نیست)، عدم معرفی داوران جوایزی مانند کتاب سال که مقام اول اجرایی کشور برای اهدای جوایز به برگزیدگان در مراسم آن حضور پیدا می‌کند، می‌تواند یک انحراف از معیار بزرگ تلقی شود.