با داستان‌‌های امروز نمی‌توانیم به پای چوبک، گلشیری، گلستان و محمود برسیم

محمدرضا صفدری (نویسنده) که مجموعه داستان «با شب یکشنبه» از او به تازگی توسط نشر نیماژ منتشر شده است، درباره جایگاه داستان کوتاه در ادبیات ایران و اینکه برخی از داستان‌نویسان از عدم تمایل ناشران به قبول انتشار داستان کوتاه شکایت می‌کنند، به خبرنگار ایلنا گفت: داستان کوتاه در ادبیات داستانی ایران از زمان جمالزاده جایگاه خودش را داشته و دارد. البته احتمالا خواننده رمان بیشتر است ممکن است که ناشران گرایش به سمت انتشار رمان داشته باشند وگرنه داستان کوتاه ایران در حال حاضر دست‌کم به اندازه زمان قوی و باکیفیت نوشته می‌شود. احساس می‌کنم حتی خواننده حرفه‌ای داستان کوتاه در ایران بیشتر از رمان باشد چون داستان کوتاه به سرعت خوانده می‌شود، هرچند کسانی هم هستند که خواننده حرفه‌ای رمان هستند و رمان جدی هم در ایران نوشته شده و می‌شود. براساس تجربه‌ام در دنبال کردن داستان‌ کوتاه ایران می‌گویم که کیفیت داستان‌های کوتاه در ادبیات ما واقعا قابل قبول است و جزو داستان‌هایی با نمره بالا محسوب می‌شوند.

این نویسنده همچنین با اشاره تغییرات فرمی و محتوایی داستان کوتاه ایرانی در گذر زمان و دوره‌های تاریخی مختلف بیان کرد: تغییرات حتما در داستان کوتاه ما رخ داده ولی فرم توسط نویسندگان پیش از ما هم به خوبی استفاده شده و به درستی به کار رفته است و ما هم از آن‌ها یاد گرفته‌ایم و شاید در ساخت و پرداخت داستان‌‌ها گاهی به پای نویسندگان پیش از خودمان مثل صادق چوبک، هوشنگ گلشیری، ابراهیم گلستان و احمد محمود نرسیم. یعنی نمی‌توانیم مدعی شویم که ما از نظر فرم بهتر از نویسندگان دوره‌های گذشته کار کرده‌ایم و آن‌ها واقعا در کارشان استاد بودند. از نظر محتوا هم طبیعتا ما در یک دوره و زمان تاریخی زندگی می‌کنیم با اتفاقات و مسائل خودش و آن‌ها هم در دوره و زمانه‌ای دیگر که روی محتواها اثر می‌گذرد. مثلا آن‌ها جنگ نداشته‌اند ولی ما داشته‌ایم یا در دوره ما مسائل خاورمیانه شدیدتر شده است.

صفدری سپس در پاسخ به این پرسش که اساسا پتاسیل داستان  کوتاه برای بررسی مسائل روز جامعه و سیاست تا چه میزان است، اظهار داشت: مسئله این نیست که داستان کوتاه بیشتر از رمان به مسائل روز می‌پردازد یا برعکس. داستان و رمان در کنار هم پیش می‌روند و نمی‌توانم بگویم کدامیک سهم بیشتری در بیان این موضوعات و مسائل دارند منتها فقط چون داستان کوتاه حجم کمتری دارد، به سرعت خوانده می‌شود، شاید دوست‌داران بیشتری داشته باشد.

او درباره تقدیم کردن داستان «با شب یکشنبه» از این مجموعه به ابراهیم گلستان نیز گفت: داستان که از نظر محتوایی ارتباط به ابراهیم گلستان ندارد ولی من چون خودم را وامدار نویسندگان پیش از خود می‌دانم، می‌خواستم با تقدیم این داستان از ابراهیم گلستان یاد کرده باشم.

مجموعه داستان «با شب یکشنبه» ۹ داستان کوتاه مرد کلاه‌آبی، مصطمقوظ، مکمول، کرزنگرو، پرنده، با شب یکشنبه و سنگ سیاه و دو داستان بدون عنوان را شامل می‌شود که صفدری آن‌ها را عمدتا در سال‌های دهه ۸۰ نوشته است.