چرا روسیه مذاکرات سوچی را برگزار می‌کند؟

«احمد وخشیته» سردبیر دیدبان روسیه طی یادداشتی به تشریح دلیل و ابعاد برگزاری مذاکرات سوچی پرداخته است. او معتقد است که مدل تنظیم منافع روسیه و آمریکا در زمین بازی سوریه موجب شده تا روسیه تا به این حد در محور سیاسی فعال شود.

متن این یادداشت به شرح ذیل است:

بدون شک کرملین طی سال‌های اخیر همواره تلاش داشته که نه تنها نقش خود را در خاورمیانه پررنگ و پرنگ‌تر جلوه دهد، بلکه به عنوان قدرت اصلی فرامنطقه‌ای به ایفای نقش بپردازد.

به نظر می‌رسد که روس‌ها جایگاه قدرت نرم در سیاست خارجی را بیش از پیش درک کرده‌اند و از همین رو در پی آن هستند تا نقش کلیدی در فرآیند صلح در منطقه خاورمیانه داشته باشند؛ از این رو آنها تلاش داشتند تا نقش میانجی در روابط ایران و عربستان داشته باشند یا برای مذاکرات فلسطین و رژیم صهیونیستی تلاش کنند. با این نگاه تلاش آنها برای مذاکرات سوریه نه تنها کاملاً منطقی، بلکه ضروری به نظر می‌رسد. چراکه روسیه یکی از بازیگران اصلی در بحران سوریه است که به طور آشکار به عملیات نظامی در این منطقه پرداخته و حضور نظامی آن همچنان ادامه دارد.

در اینجا به نظرم دو ملاحظه برای کرملین وجود دارد:

نخست اینکه، مسکو می‌خواهد حداکثر منافع را در جریان مذاکراتی که به میزبانی خودش برگزار می‌شود، کسب کند.

از سوی دیگر، به نظر می‌رسد روسیه به دنبال آن است که حضور نظامی خود در سوریه را کاملاً در راستای تحقق صلح نمایان کند و حملات خود را صرفاً علیه تروریست‌ها بخواند و با تلاش برای مذاکرات بین طرفین بر این موضوع پافشاری کند که روسیه به حقوق همه بازیگران در سوریه احترام می‌گذارد.

نکته‌ای که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که در وضعیت فعلی نمی‌توان در مورد هیچ مذاکره‌ای به طور مطلق حکم صادر کرد؛ به هر حال بر اساس اخبار منتشر شده مخالفان دولت و کردهای سوریه اعلام کردند که در این نشست حضور پیدا نمی‌کنند؛ اما این امکان هم وجود دارد که فرآیند این نشست و نوع مذاکرات و ملاحظات روس‌ها سبب شود مخالفان در نشست آتی حضور یابند. باید توجه داشت موضوعی که در روند مذاکرات مهم است، دستیابی به نتیجه مطلوب خواهد بود و زمان در جایگاه چندم قرار دارد.

در مقابل، اسناد و گزارش‌های آینده‌پژوهی آمریکا در حوزه بین‌الملل نشان می‌دهد که کاخ سفید چند سالی است که در حال گذار از خاورمیانه و ورود به شرق آسیا است و سخنان نماینده ترامپ در اجلاس دو هفته پیش دهلی‌نو نیز گویای این موضوع است. در واقع آمریکایی‌ها، خاورمیانه و بحران‌های گوشه و کنارش را به روس‌ها واگذار کرده‌اند. البته این بدان معنا نیست که واشنگتن به دنبال اعطای امتیاز به مسکو باشند؛ بلکه بیشتر به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها قصد ندارند نظم بازی این مجموعه را که روسیه بازیگر اصلی آن است برهم بزنند.

حال باید این سوال را بپرسیم که آیا روسیه و آمریکا هر دو به دنبال نهادینه شدن نظم و امنیت در سوریه هستند؟ آن چیزی که در این بین مهمتر از تنظیم قانون اساسی به نظر می‌آید، اجرای آن خواهد بود و نکته قابل تامل این است که هر دو در این موضوع دارای راهبردی مشترک باشند.