اینفوگرافیک| همه‌چیز در مورد بیماری سینه‌پهلو که واکسن آن به‌تازگی اجباری شده است

به گزارش خبرآنلاین به نقل از سیناپرس، سید عبدالرضا حجازی، مدیر MSD در ایران اعلام کرده است که کمیته واکسیناسیون کشوری، قرارگیری دو واکسن پنوموکوک و روتاویروس را در برنامه واکسیناسیون کشوری به تصویب رسانده است و با موافقت مقام معظم رهبری، بودجه درخواستی وزارت بهداشت برای خرید این دو واکسن به میزان 100 میلیون دلار در سال ۱۳۹۷ از محل صندوق توسعه ملی تأمین خواهد شد.

پنوموکوک چیست؟

پنوموکوک، باکتری شایعی است که می‌تواند بیماری‌های جدی به همراه بیاورد. به‌طورکلی این باکتری توانایی بروز بیماری را در دو حالت مهاجم و غیرمهاجم دارد. در صورتی‌که باکتری در مناطقی از بدن مانند مننژ (پرده اطراف مغز) و خون یافت شود که در حالت طبیعی استریل هستند، بیماری ایجادشده «مهاجم» محسوب می‌شود و می‌تواند عوارضی شدید و بسیار جدی ایجاد کند که حیات بیمار را به خطر بیندازد. تورم پرده‌های مغزی (مننژیت) و حضور باکتری در خون (باکتریومی) به عنوان انواع مهاجم طبقه‌بندی می‌شوند و عفونت گوش میانی (اوتیت) و سینه‌پهلو یا ذات‌الریه (پنومونی)، غیرمهاجم؛ اما باید دانست که عفونت‌های غیرمهاجم به‌ویژه ذات‌الریه، می‌توانند به نوع مهاجم تبدیل شوند.

واکسن پنوموکوک چیست؟

عامل بیماری‌های ذکرشده، باکتری «[em]Streptococcus pneumoniae» است و واکسن پنوموکوک در دو نوع تزریقی علیه آن به کار می‌رود. به‌طورمعمول سه تا چهار دوز از این واکسن، چیزی در حدود ۷۰ تا ۹۰ درصد ایمنی را برای بدن ایجاد می‌کند؛ اما از تمام موارد بیماری ذات‌الریه جلوگیری نمی‌کند. به‌رغم ناتوانی این واکسن در تأمین ایمنی صددرصدی، سازمان بهداشت جهانی استفاده از آن را در برنامه ایمن‌سازی کودکان برای همه کشورها توصیه کرده است؛ زیرا واکسن بسیار بی‌خطری است و قیمت چندان گرانی هم ندارد.

اولین بار در دهه ۱۹۸۰ (۱۳۶۰) بود که این واکسن توسعه پیدا کرد و در حال حاضر، بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته آن را در برنامه ثابت واکسیناسیون کودکان قرار داده‌اند. دلیل اجباری بودن واکسن پنوموکوک هم آن است که بیماری ذات‌الریه به‌ویژه برای کودکان می‌تواند بسیار مرگبار باشد. به‌طورکلی بیماری سینه‌پهلو، ۷ درصد از آمار مرگ‌ومیر را در جهان به خود اختصاص داده است و این آمار برای کودکان زیر ۵ سال و سالمندان بالای ۷۵ سال، بیشتر از ۷ درصد است. در یک کلام، سینه‌پهلو عامل بخش عمده‌ای از مرگ‌ومیر جهان به‌حساب می‌آید.

آمارهای سازمان بهداشت جهانی حاکی از آن است که سالانه حدود ۴۵۰ میلیون نفر در جهان به بیماری ذات‌الریه دچار می‌شوند که از این تعداد، ابتلای حدود 200 میلیون نفر بر اثر عوامل ویروسی است؛ درنتیجه واکسن پنوموکوک علیه این موارد ویروسی مؤثر نخواهد بود.

ایران در رده کشورهای توسعه‌یافته

کشوری که اخیرا و تقریبا هم‌زمان با ایران، تزریق این واکسن را در برنامه اجباری واکسیناسیون خود قرار داده، هندوستان است که بهار گذشته (۲۰۱۷ / ۱۳۹۶) اقدام به این کار کرده است.

نکته مهم در مورد واکسن پنوموکوک، آن است که سرمایه‌گذاری روی ساخت و تزریق آن می‌تواند به مراتب از هزینه‌های بعدی ناشی از بروز این بیماری بکاهد.

خوشبختانه بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱)، ساختار بهداشتی ایران از وضعیت بسیار مناسبی برای مهار این بیماری برخوردار است و آمار مرگ‌ومیر، معلولیت یا مشکلات تنفسی ناشی از بروز این بیماری در ایران تقریبا در رده کشورهای توسعه‌یافته قرار می‌گیرد.

نمودار زیر، میزان شیوع بیماری سینه‌پهلو را در کشورهای مختلف جهان نشان می‌دهد. از رنگ زرد کم‌رنگ که به سمت رنگ قرمز پیش می‌رویم، شیوع این بیماری در کشورهای جهان افزایش پیدا می‌کند. خوشبختانه ایران جزء کشورهایی است که میزان شیوع بیماری سینه‌پهلو در آن‌ها در کمترین حد ممکن است و از هر یک‌میلیون نفر از مردم کشور، بین ۲۴ تا ۱۲۰ نفر دچار این بیماری می‌شوند.

۵۴۵۴