تحلیل نشریه لوبلاگ از سفر خاورمیانه‌ای معاون ترامپ

'امیل نخله' افسر ارشد پیشین سرویس اطلاعاتی و مدیر برنامه تحلیل استراتژیک اسلام سیاسی در سازمان سیا و عضو 'اندیشکده شورای روابط خارجی' در گزارشی با عنوان 'تلاش پنس برای خوراندن نظرات ترامپ به کشورهای عربی' نوشت: سفر اخیر 'مایک پنس' معاون رئیس جمهوری ایالات متحده به مصر، اردن و اسرائیل، یادآور معضلات دیپلماتیک جدی و روابط سیاسی دونالد ترامپ و موقعیت آمریکا در منطقه است. تلاش های 'پنس' برای ارائه سیاست های مبهم، گیج و طرفدارانه از اسرائیل به کشورهای عربی، با واکنش مودبانه اما بی رغبت آنها مواجه شده است.

دیدار معاون رئیس جمهوری ایالات متحده همچنین دیدگاه خوش بینانه و سهل انگارانه دولت ترامپ را درمورد تهدیدات امنیتی و خطرناک و چالش های پیش روی منطقه منعکس می کند. از جمله این چالش ها می توان به جنگ نوظهور در مرز ترکیه-سوریه، فاجعه انسانی در یمن که توسط عربستان سعودی در حال وقوع است، احتمال وقوع خشونت میان اسرائیل و فلسطینی ها به دلیل مساله 'شهر قدس'، احتمال وقوع انفجار سیاسی در عراق در آستانه انتخابات و افزایش تهدیدات داخلی القاعده و داعش به پادشاهی اردن اشاره کرد.

در خلیج فارس، چالش های جدید شامل درگیری بالقوه نظامی ایالات متحده با ایران و ادامه تحریم های سیاسی و اقتصادی عربستان سعودی علیه قطر است. رهبران عرب و حتی مردم عادی شاهد هیچ تلاشی از سوی آمریکا برای برطرف کردن این چالش ها نیستند. از طرفی این چالش ها می تواند اثرات بلندمدتی بر روی امنیت منطقه و جهان بگذارد.

این افسر پیشین سیا در ادامه آورده است: رهبران کشورهای عربی و منطقه خاورمیانه عمدتا به دنبال سیاست دقیق آمریکا در مورد مسائل کلیدی منطقه ای و مشارکت دیپلماتیک واشنگتن برای حل برخی از این مسائل هستند. اما متاسفانه کمک نظامی و فروش سیستم سلاح های پیشرفته به رژیم های عرب، جایگزین دیپلماسی شده است.

علاوه بر این، 'مایک پنس' گزارش داده است که با میزبان خود در مصر، بر سر مساله سرکوب معترضان، نقض گسترده حقوق بشر و هزاران زندانی سیاسی که در زندان های مصر بسر می برند، صحبتی نکرده است. وی در عوض در مورد سرنوشت دو شهروند آمریکایی که به مدت پنج سال در مصر زندانی شده اند از 'عبدالفتاح السیسی' رئیس جمهوری مصر، پاسخ خواسته است. حال پرسش اینجاست چگونه معاون رئیس جمهوری ایالات متحده می تواند ارزش های آمریکایی را به مصر ارائه کند، بدون اینکه حتی ذره ای به سرکوبگری های رژیم قاهره اشاره کند؟ در ضمن، برخی از 'به اصطلاح' متحدان آمریکا در منطقه از جمله رژیم های عربستان، بحرین و امارات، مانند 'السیسی'، خود به صورت زنجیره وار درحال نقض حقوق بشر در منطقه هستند.

شهر قدس پایتخت اسرائیل است؛ موضوعی که باید به خورد کشورهای عربی داد.

رئیس جمهوری مصر و عبدالله دوم پادشاه اردن به روشنی به 'مایک پنس' گفته اند که از بیانیه ترامپ در خصوص 'شهر قدس' حمایت نمی کنند. آنها همچننن اعلام کرده اند از جابجایی سفارت آمریکا به این شهر به عنوان پایتخت اسرائیل نیز قبل از اینکه وضعیت این شهر بین المللی از طریق مذاکرات نهایی شود، پشتیبانی نخواهند کرد. آنها به پنس اظهار کردند که مذاکرات صلح میان اسرائیل و فلسطینی ها تنها می تواند بر اساس رویکرد دو جانبه بین المللی دنبال شود. پنس نیز در ازای اعلام نظر سران این دو کشور، به آنها اطمینان داده است که به طور قطع واشنگتن چنین رویکردی را دنبال خواهد کرد. اما توئیت جدید ترامپ و اعلان نظر رسمی وی و همچنین تعهد 'مایک پنس' در پارلمان اسرائیل، دروغ بودن وعده پنس را ثابت کرد.

هرچند پنس و سران کشورهای عربی که وی با آنها دیدار داشت، توافق چندانی در مورد مساله فلسطین و اسرائیل نداشتند. اما رویکرد مشترکی در مبارزه با تروریسم ارائه دادند. 'محمود عباس' رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، پیش از سفر پنس به خاورمیانه، اعلام کرد که با توجه به اعلام رسمی دونالد ترامپ در مورد مساله شهر قدس و اعلام کاهش کمک های 65 میلیون دلاری ایالات متحده به فلسطین و به دلیل خشم فلسطینی ها از این موضوع، با وی دیدار نخواهد کرد.

با وجود اینکه سران مصر و اردن استقبال نسبتا گرمی از معاون رئیس جمهوری به عمل آوردند، اما مردم و رسانه های مصر، اردن و فلسطین از موضع طرفدارانه پنس در خصوص اسرائیل و بی توجهی وی به درخواست های فلسطینی ها انتقاد کردند. با این وصف، هرچند سران فلسطینی نمی توانند موضع خصمانه ای نسبت به ایالات متحده اتخاذ کنند، اما انکار نقش آمریکا به عنوان یک 'میانجی صادق' توسط محمود عباس بسیار نادر و بی سابقه است. حتی این نگرانی وجود دارد که برخی جوانان خشمگین و ناامید فلسطینی به راحتی بتوانند به امکانات و پرسنل بازرگانی و دیپلماتیک آمریکایی در شهر قدس و فراتر از آن آسیب وارد کنند.

بنابراین اگر سفر معاون رئیس جمهوری آمریکا به دو کشور عربی فقط با تأکید بر تعهد 50 ساله آمریکا برای ایجاد راه حل دو کشور اسرائیل و فلسطین بود، پس این دیدار بی عدالتی واشنگتن در این خصوص را ثابت کرد.

در دولت ترامپ، اعراب شاهد نابودی پایه های سنتی دیپلماسی، پایداری، پیش بینی پذیری، انعطاف پذیری، ایجاد اتحاد، مشارکت و توازن ارزش ها و منافع آمریکا هستند. مردم کشورهای عربی در واشنگتن شاهد بدرفتاری های بیشتر، افول رهبری جهانی ایالات متحده، رد توافقنامه های بین المللی توسط ترامپ که به امضای روسای جمهوری پیشین رسیده بود، همکاری با کشورهای خودکامه و دیکتاتور و البته افزایش اسلام هراسی هستند.

پنس با توجه به بازتاب سفرش به خاورمیانه، باید درک کند که ارائه دیدگاه ترامپ در منطقه پرآشوب خاورمیانه با وجود اعراب مردد، ایرانیان و ترک های بی علاقه به سیاست های واشنگتن و یا اسرائیلی های مشتاق، بیش از 'دست دادن' با سران این کشورها و سخنرانی در پارلمان اسرائیل است و درک و مدیریت تهدیدها و چالش های جدی در خاورمیانه موضوع مهم تری است که واشنگتن باید سریعا و فعالانه به آن پاسخ دهد.

از سوی دیگر، شش ماه پس از شکست داعش، به نظر می رسد که سیاستگذاران ما نه معنای چنین شکستی را درک کرده اند و نه چشم انداز منطقه ای را توسعه داده اند. تنها پاسخ ظاهرا این بود که نیروهای بیشتری در سوریه و عراق برای مدتی نامعلوم در این مناطق باقی خواهند ماند.

بنابراین مایک پنس پیش از آنکه بخواهد نظرات ترامپ را به خورد سران کشورهای عرب بدهد باید نخست مشخص کند چرا ترامپ می خواهد توافق هسته ای با ایران را لغو کند، دلیل انتقال سفارت آمریکا به شهر قدس، علت قطع ناگهانی کمک های واشنگتن به فلسطینی ها و نزدیکی با کشورهای دیکتاتوری چیست؟

واشنگتن نخست باید در مورد این موضوعات عمیق تر بیاندیشد و ریشه اصلی این مسائل را تجزیه و تحلیل کند. سپس با همکاری دوباره سران منطقه به مدیریت آنها بپردازد. زیرا حضور بیشتر نظامیان و شبه نظامیان در منطقه بدون وجود یک راه حل دیپلماتیک، درمانی کوتاه مدت برای یک بیماری مزمن طولانی مدت است.

تارنمای لوبلاگ از نام جیم لوب سردبیر این تارنما، روزنامه نگار کهنه کاری که گزارش های تحلیلی از سیاست خارجی واشنگتن در قبال خاورمیانه می نوشت گرفته شده است. این تارنما اولین وبلاگ برای دریافت جایزه 'آرتور راس' برای گزارش گیری و تجزیه و تحلیل مستقل از آکادمی دیپلماسی آمریکا در سال 2015 بود. این تارنما در سال 2008 راه اندازی شد و هدفش بیشتر تحلیل سیاستهای اتخاذ شده از سوی واشنگتن در قبال تهران بود'.

52311