در مذاکرات ژنو بی‌اعتمادی حکمفرما بود/ حصول نتیجه در آینده نزدیک غیر ممکن است

«مصیب نعیمی» کارشناس مسائل منطقه در تشریح وضعیت هشتمین دور از مذاکرات صلح سوریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اجلاس هشتم ژنو تا حد زیادی با ادوار گذشته تفاوت دارد و دلیل آن عقب‌نشینی نسبی معارضان و مخالفان دولت سوریه از اهداف خود است. در حالت فعلی پس از آن که اجلاس ریاض برگزار شد و خروجی قابل قبولی از سوی معارضان به دست نیامد، شرایط متفاوت از گذشته پیش رفت و تا حد زیادی نتوانستند محورهایی که مورد نظر داشتند را تامین و عملیاتی کنند؛ اما باید در نظر داشته باشیم که همچنان درخواست‌های مخالفان سوریه وجود دارد و بر تحقق آنها اصرار دارند. ممکن است تا حدی خواسته‌های آنها تعدیل شده باشد اما این دلیل بر عقب‌نشینی کامل آنها از خواسته‌های خود نیست.

وی ادامه داد: طرف مقابل یعنی دولت سوریه و نمایندگان این کشور قرار نبود در نشست ژنو حاضر شوند و نهایتاً وارد اجلاس شدند اما واقعیت این است که خواسته‌های نامعقول طرف مقابل یعنی معارضان سوریه همچنان ادامه دارد. از جهتی دیگر وضعیت میدانی فعلی به نفع دمشق است و همین موضوع می‌تواند دست برتر را از سوی سوریه نمایان کند. استعفای «ریاض حجاب» از رهبری هیات مخالفان و همچنین بالا گرفتن اختلاف میان جریان‌هان‌های گوناگون مخالفان سوری موجب شده است تا دولت سوریه از جایگاه نسبتاً خوبی نسبت به گذشته برخوردار باشد.

یکی از محورهای مورد اختلاف در بین گروه‌های معارض سوری مساله کناره‌گیری بشار اسد و آینده سیاسی وی در سوریه است. در این خصوص اختلاف میان جریان‌های مختلف معارضان سوری ادامه دارد و این اختلاف موجب شد تا شاهد قرائت یک بیانیه چندپاره در ریاض توسط آنها باشیم که نشان از ادامه اختلاف‌ها در پرونده مذکور دارد.

سردبیر روزنامه عربی الوفاق با بیان اینکه نتیجه خاصی در این دوره از مذاکرت ژنو حاصل نخواهد شد، گفت: با نگاهی به آرایش میز مذاکرات در ژنو باید بگوییم که این جلسه بیشتر به گردهمایی معارضان شبیه است تا نشستی برای حل و فصل بحران سوریه. حرف اصلی دمشق این است که جریان‌های منتسب به خارج از این کشور هیچ‌گونه نفعی از این مذاکره نخواهند برد و تمامی شواهد نشان می‌دهد که مذاکرات فعلی خروجی خاصی نخواهد داشت؛ دلیل آن هم کاملاً مشخص است، از یک سو معارضان همچنان به دنبال کسب منافع خود هستند و از سوی دیگر شرایط میدانی و اجماع سیاسی تا حد زیادی به نفع دولت سوریه است. لذا باید بگویم که ادامه مذاکرات ژنو مشخص است و به نظر نمی‌آید در این دور از مذاکرات نتیجه خاصی حاصل شود.

اینکه نماینده ویژه سازمان ملل در پرونده سوریه سخن از گفت‌وگوی مستقیم میان دولت سوریه و مخالفان سوری به میان می‌آورد نمی‌تواند تحلیل‌ها را نسبت به خروجی این مذاکرات امیدوارکننده جهت دهد؛ چراکه این گفت‌وگوها تنها ارائه خواسته‌های هر دو طرف را به دنبال خواهد داشت و البته دمشق به صورت جدی‌تر بر سر میز مذاکره حاضر خواهد شد. از این جهت تا زمانی که اعتمادسازی و فضای آن در مذاکرات ژنو ایجاد نشده باشد هیچ خروجی مثبتی حاصل نخواهد شد. تا جایی که معارضان به دنبال چانه‌زنی در مورد آینده خود هستند اما اصل ماجرا این است که پس از پایان درگیری‌های میدانی روند برگزاری انتخابات و تبیین قانون اساسی باید در دستور کار قرار بگیرد و تمامی گروه‌ها براساس آن وارد فرآیند سیاسی شوند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بحث آتش‌بس غوطه و قبول آن توسط دولت سوریه هم تنها به صورت یکطرفه نباید مورد تحلیل قرار بگیرد. بدون تردید به غیر از داعش جریان‌های دیگر تروریستی مانند القاعده و زیرمجموعه‌های آن در اطراف دمشق و به طور کلی در زمین بازی سوریه فعال هستند. از این منظر تثبیت آتش‌بس آن هم طی چند ماه، مهم‌تر از اجرای آن خواهد بود که اگر چنین شرایطی به وجود نیاید مطمئناً بحران جدید پدیدار خواهد شد؛ اما به هر حال آنچه که در تبلیغات و رسانه‌ها مطرح می‌شود با واقعیت‌های حاضر بر سر میز مذاکرات و میدان نبرد تا حد زیادی تفاوت دارد؛ چراکه این وضعیت باعث می‌شود تا خروجی مناسبی از مذاکرات حاصل نشود و از این منظر باید بگوییم که تبلیغات بسیار زیاد است اما خروجی بسیار نامحدودتر از آن است.