تا کی جوش می‌زنیم؟

ولی در بعضی افراد به خصوص در خانم‌ها با این که سال‌ها از بلوغ‌شان می‌گذرد بیماری ادامه می‌یابد.

همه‌ي انسان‌ها در دوران نوجواني و جواني با معضلي به نام جوش سركار داشته‌اند، جوش‌هايي كه برخي اوقات در نقطه‌اي از صورت به وجود مي‌آيد كه به قول قديمي‌ها «تو چشم است».

اگر شما نوجوان وجواني درخانه داريد و يا خودتان در اين سن هستيد گفتگوي اين شماره با دكتر تورج مكرمي متخصص پوست و مو و زيبايي مي‌تواند اطلاعات شما را به روز كند.

جوش غرور جوانی که اصطلاح علمی آن آکنه ولگاریس است به قدری در نوجوانان شایع است که بعضی‌ها به خصوص آقایان نه تنها آن را بیماری تلقی نمی‌کنند بلکه یک نشانه‌ي کاملا طبیعی و فیزیولوژیک بدن مي‌دانند.

غالبا جوش غرور از شروع بلوغ حکایت می‌کند كه در دخترها یکی دو سال قبل از شروع عادت ماهانه ظاهر می‌شوند. البته سن شروع جوش متغیر است.

ممکن است خیلی زود مثلا درشش سالگی و یا خیلی دیر مثلا بعد از02 سالگی باشد.گاهي در برخي افراد علاوه بر صورت یا گردنشان، هم زمان در نقاط ديگر بدن‌شان نیز تعدادی جوش دیده می‌شود.

جوش‌ها‌ی تنه روی شانه‌ها ویا خط وسط كمر متمرکز می‌شوند وخیلی مواقع‌ در اثر خاراندن دچار خونريزی و کثیف شدن لباس زیر می‌شوند.

نکته جالب اينجاست كه در برخي از افراد فقط ناحیه تنه جوش می‌زند و در صورت بیمار هیچ اثری از جوش دیده نمی‌شود. علت بروز جوش چه در بدن و چه در صورت هورمونی بوده و مکانیسم ایجاد جوش‌ها یکسان است.

اصولا برای ایجاد آکنه لازم است چهارعامل کلیدی دست به دست هم دهند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنيم.

• چهار عامل بروز جوش

مهم‌ترین عامل ایجاد کننده جوش، بسته شدن منافذ پوستی یا دهانه فولیکول‌هاست.

تکثیر سلول‌های سطحی پوست یا کراتینوسیت‌ها درقسمت فوقانی فولیکول مو موجب ضخیم شدن مجاری فولیکول‌ها و بسته شدن دهانه فولیکول‌ها می‌شود. علت تکثیر سلول‌ها افزایش هورمون مردانه بنام دی هیدروتستوسترون است.

عامل دوم ایجاد کننده جوش افزایش ترشح غدد چربی پوست است. معمولا بیمارانی که جوش دارند پوست‌شان چرب‌تر است و افرادی که جوش می‌زنند نسبت به افراد سالم هورمون مردانه بیشتری دارند.

عامل سوم تکثیر یک نوع باکتری بی‌هوازی بنام پروپیونیوم است. این باکتری به طور طبیعی در فولیکول‌ها وجود دارد ولی وقتی باکتری‌ها زیاد می‌شود باعث تحریک سیستم ایمنی وتولید آنتی بادی و در نتیجه التهاب پوستی مي‌شود.

عامل چهارم فرایند التهاب پوستی است. پس از بسته شدن دهانه فولیکول‌ها تعداد زیادی سلول پوست، چربی و باکتری به شکل فشرده در داخل فولیکول‌ها جمع می‌شود.

در اثر فشار ناشی از این مواد فولیکول پاره شده و محتویات آن به داخل پوست آزاد می‌شود و این مساله با التهاب شدید همراه است که نتیجه آن جوش‌های قرمز است.

جوش‌هايي كه در سطح پوست ايجاد مي‌شوند اشكال مختلفي دارند. جوش غرور از سن بلوغ شروع شده وکم‌کم بر تعداد و التهاب جوش‌ها اضافه می‌شود.

معمولا اشکال مختلف جوش هم زمان در سطح پوست دیده می‌شود و ممکن است برخي از آنها ضایعات التهابی یا غیرالتهابی باشند.

• انواع جوش

اما به غير از اينكه جوش‌ها اشكال گوناگون دارند متخصصان انواع مختلفي از آن‌ها را نيز برمي‌شمارند. دو نوع جوش بسیار شدید وجود دارد که معمولا در پسرها در سنین نوجوانی دیده می‌شود.

آکنه کونگلوباتا كه یکی از انواع شدید آکنه محسوب مي‌شود. در این حالت جوش‌های قرمز و چرکی به صورت آبسه در پشت، باسن و جلوی بدن دیده می شود. اين جوش‌ها ملتهب و دردناک هستند.

در نهایت جوش‌ها با اسکار فرورفته (هر گونه آثار برجای مانده از آسیب‌های پوستی یا زخم‌ها را اسکار می‌گویند) یا برجسته برطرف می‌شوند. درمان این نوع جوش بسیار مشکل است و معمولا از دارویی بنام ایزوترتینویین استفاده می‌شود.

آکنه فولمینانس هم از انواع شدیدو حاد آکنه است وبه طور ناگهانی آبسه‌های دردناک همراه با تب و درد مفاصل و ماهیچه‌ها ايجاد مي‌كند. اين جوش‌ها در پشت و قفسه سینه تبديل به ضايعات زخم می‌شوند وبيشتر ترشحات خونی به همراه دارند.

به غير از اين دو نوع؛ انواع ديگري از جوش‌ها نيز وجود دارد مثل آکنه اکسکوریه كه در خانم‌های جوانی که از افسردگی یا اضطراب رنج می‌برند به وجود مي‌آيد.

اين جوش‌هاي خفیف همراه با خراشیدگی‌های متعدد دیده می‌شود. ممکن است رد این خراش‌ها برای همیشه باقی بماند وبرای درمان این بیماران از داروهای اعصاب هم استفاده می‌شود.

آکنه مکانیکی نيز نوع ديگري است كه در این حالت پوست بدن در نواحی ساییدگی و اصطکاک جوش می‌زند. مثلا زیر هدبند یا لبه کلاه ورزشكاران یا درگردن نوازندگان ویولون یا هرجایی که افراد نوار چسب زده باشند.

اين مناطق ممکن است به خاطر بسته شدن منافذ پوست جوش بزند.

آکنه دارویی هم به واسطه مصرف برم و ید ایجاد می‌شود. برم و ید درترکیب داروهای سرماخوردگی، آسم، آرام‌بخش‌ها، مواد حاجب رادیولوژی و مولتی ویتامین‌های مینرال یافت می‌شود.

آکنه شغلی هم نوع ديگري از جوش‌هاست، انواع ترکیبات صنعتی مانند روغن‌ها یا هیدروکربن‌های حاوی کلر که افراد در محیط کار با آن در تماس هستند باعث آکنه می‌شوند.

آکنه تروپیکال كه در گرمای شدید مناطق استوایی یا در محیط‌های کار گرم مانند مجاورت تنور یا کوره عامل نوع ديگري از جوش‌هاست. در اين نوع معمولا جوش‌های ملتهب بزرگ بر روی تنه و باسن ایجاد می‌شود.

آکنه معمولا در حوالی 52 سالگی خود به خود ناپدید می‌شود ولی در بعضی افراد خصوصا خانم‌ها با این که سال‌ها از بلوغ‌شان می‌گذرد بیماری ادامه می‌یابد. درمان آکنه حتما باید زیرنظر متخصصین پوست انجام شود.

کامل کردن دوره درمان بسیار مهم است. زیرا جوش‌ها در یکی دو ماه اول پاسخ درمانی مهمی نشان نمی‌دهند وطول می‌کشد تا کاملا خوب شوند. و پس از بهبود هم لازم است از کرم‌های حاوی ترتینویین استفاده شود تا جوش‌ها عود نکنند.

منبع: همشهري تندرستي