متن و شعر؛ 28 صفر رحلت پیامبر «ص» | در سوگ پیامبر مهربانی ها

آن حضرت در روز هفده ربیع الاول عام الفیل مصادف با سالی که قوم فیل برای تخریب خانه کعبه و اشغال مکه به حجاز آمدند در دامان بانو آمنه در شهر مقدس مکه دیده به جهان گشود.

ایشان بنابر روایات مشهور دو ماه بعد از رحلت پدرش عبدالله کوچکترین پسر عبدالمطلب متولد شد، به همین جهت او تحت سرپرستی جدش عبدالمطلب قرار گرفت و طبق رسوم بزرگان قریش به زنی صحرانشین به نام حلیمه سپرده شد.

پیامبر(ص) در سن پنج سالگی مادرش را نیز از دست داد و چهار سال بعد تحت کفالت جدش عبدالمطلب بسر برد و در سن 9 سالگی بعد از رحلت عبدالمطلب، به خانه عمویش ابوطالب آمد و سرپرستیش را عمو و همسر او فاطمه دختر اسد بن هاشم به عهده گرفتند.

پیامبر اکرم (ص)، این گونه زندگی خویش را در دوره نوجوانی آغاز کرد و به علت شهرتش به امین بودن و خصوصیات اخلاقی و رفتاری فردی و اجتماعی با بانوی مطهره حضرت خدیجه (س) ازدواج کرد و دختری به نام زهرا(س) متولد شد که ادامه دهنده سلسله امامت و ولایت شد.

پیغمبر اکرم(ص) در 40 سالگی به نبوت مبعوث شد و 13سال در مکه مردم را به اسلام دعوت کرد و سختی ها و مشکلات فراوان متحمل شد، و در این مدت گروهی زبده تربیت کرد و پس از آن به مدینه مهاجرت کرد.

پیامبر 10 سال در مدینه آزادانه دعوت و تبلیغ و با نزول قرآن درس عملی از زندگی در صراط مستقیم را به مردم ارایه کرد.

ایشان ارزش های اخلاقی را بسیار ارج می نهاد، خود در سیره عملی نمونه ای از فضایل اخلاقی و ارزش های والای انسانی بودند.

امام علی (ع) نیز درباره ویژگی های اخلاقی پیامبر در خطبه 105 نهج البلاغه می فرماید:' خداوند حضرت محمد(ص) را برانگیخت در حالی که گواه و بشارت دهنده و انذار کننده بود. بهترین مردم در دوران کودکی، نجیب ترین مردم در دوران سالمندی، پاک ترین پاکان از نظر خوی و اخلاق، بود.'

پیامبر(ص) با ویژگی های رفتاری به مکارم الاخلاق در بین مردم شهرت یافت، آن چه در قرآن راجع به پاکی، صداقت و اخلاق مطرح شده، آینه تمام نمای آن را در سلوک، گفتار و اخلاق رسول الله (ص) می توان مشاهده کرد.

پیامبر گرامی اسلام (ص) در مکتب الهی تحت تعلیم و تربیت قرار گرفت او در هیچ مدرسه ای و نزد هیچ استادی درس نخوانده و خواندن و نوشتن را نیاموخته بود، او از مکتب نورانی وحی و نبوت درس گرفت و در گسترش علوم الهی و اسلامی در بین مردم دورانش از هیچ کوششی دست نکشید.

از این طریق رسول اکرم (ص)، معارفی را به بشر عرضه کـرد کـه مانند آن پیش از اسلام سابقه نداشته است و آن چیزهایی که حضرت پیرامون مبداء و معاد و توحید الهی و صفات و اسمای حسنای او و عـالم غـیـب و شـهادت و ملکوت و فرشتگان و لوح و قلم و عرش و کرسی بـیـان کردند، آخـریـن کـلام اسـت و بـرتـر از آن قابل تصور هم نخواهد بود.

رسـول اعـظـم (ص) با برخورداری از بهترین داشته های نفسانی و دریـافـت عـالی تـریـن داده هـای قـرآنـی بـه نـهـایـی تـریـن مـرتـبـت انـسـانـی نایل گشت بدین گونه در بعد عقیده و اندیشه به توحید ناب رسید و همه هستی را پرتویی از وجـود حـق تـعـالی دید که در آفرینش و اداره آن هیچ گونه شرکتی را بر نمی تابد.

پیامبر اسلام (ص) در راس جامعه با ساده زیستی به زندگی خود ادامه می دادند ایشان بـه هـمـه ظـواهـر مـادی دنـیـا بـه دیـده حـقـارت نـگـریـسـت و هـرگـز دل بـر دنـیـا نبست و با هزینه کمترین توشه ، بیشترین ره توشه آخرت را برگرفت.

امیرمومنان (ع ) در این باره می فرمایند: 'پیامبر بی آنکه بهره ای از دنیا ببرد آن را ترک کرد و پاک و بی آلایش رهسپار سرای آخرت شد. در زندگی سنگی روی سنگ ننهاد و هنگامی که رحـلت کـرد و بـه نـدای پروردگارش پاسخ گفت ، هیچ چیز نداشت .'

حضرت علی (ع) در خطبه 109نهج البلاغه فرمودند: 'پیامبر دنیا را کوچک می شمرد و در چشم دیگران آن را ناچیز جلوه می داد. آن را خوار می شمرد و در نزد دیگران خوار و بی مقدار معرّفی می فرمود. او می دانست که خداوند برای احترام به ارزش او دنیا را از او دور ساخت و آن را برای ناچیز بودنش به دیگران بخشید. پیامبر(ص) از جان و دل به دنیا پشت کرد و یاد آن را در دلش میراند. او دوست داشت زینتهای دنیا از چشم او دور نگهداشته شود، تا از آن، لباس فاخری تهیّه نسازد، یا اقامت در آن را آرزو نکند.'

رسول خدا(ص) دارای ویژگی هایی از جمله عـدالت، سـخـاوت، خـوش خـلقـی، ایـثـار و فداکاری، خدمت رسانی به مردم، مهربانی، عفت و پاکدامنی، مناعت، شجاعت، استقلال فکری و سیاسی، آزادگی، عزت و کرامت، صداقت، احـتـرام بـه هـمـنوعان، غمخواری و دلسوزی و زندگی مسالمت آمیز دیگری بود که باعث برتری نسبت به دیگران بود.

سرانجام پیامبر اسلام (ص) در 28 صفر در سن 63 سالگی، در مدینه رحلت کردند.

بار دگر، ياد تو زد آتش به جانم
جا دارد از اندوه اين درد
گر جاى اشك، از ديدگانم، خون چكانم
اى سوره عشق‏
اى آيه مهر
اى چشمه نور
اى اختر تابنده، اى ياد معطّر
اى برترين و آخرين پيغام آور
اى پا نهاده بر بلنداهاى افلاك
اى همنشين بينوا بر بستر خاك
رفتى ولى ما را به دست غم سپردى
اى خوب ... اى پاك!
در روزهاى تيره و شبرنگ «بطح»
در ظلمت كور كوير جاهليت
مشعل به كف، درد آشنا، ره مى‏گشودى
در اوج خشم و كينه ديرين «يثرب»
در سينه‏ ها بذر محبّت مى ‏فشاندى
پاك و مبرا بودى از هر لغزش و عيب
سيماى تو آيينه ايزدنما بود
چشم خدا بين تو هم، چشم خدا بود
اى وارث خط شفقگون رسالت
دردا ... دريغا!
اى امى گويا ... از آن روزى كه رفتى
ما، همچنان در انتظارى تلخ، مانديم
بعد از تو اى محمود احمد، اى محمد (ص)
ديگر بلال «اللّه اكبر» بر نياورد
جبريل از سوى خدا ديگر نيامد  
خوش روزگارى داشتيم اندر كنارت
امّا دريغ، آن روزها ديرى نپاييد
رفتى ... ولى از ياد ما هرگز نرفتى‏
بعد از تو اشك ديده‏مان هرگز نخشكيد
بعد از تو خاطرهايمان هرگز نياسود  
بعد از تو، اى يار ضعيفان، قصه ما
غم بود و حرمان بود و درد تازيانه
يا كنج زندان، يا اسارت، يا شهادت
آزارها و حمله‏هاى وحشيانه
بعد از تو اولاد على آواره گشتند
بر خون سجود آورده و در خون نشستند
بعد از تو، ما مانديم و غوغا سقيفه
بعد از تو، ما مانديم، با زهراى مظلوم
آن چهره‏ اى، كش بارها بوسيده بودى
آزرده و سيلى خور دست ستم شد
در كوفه محراب على گرديد گلگون
صحراى سرخ كربلا رنگين شد از خون
لبهاى قرآن خوان و حقگوى حسينت.
آماج ضربتهاى چوب خيزران گشت
يار وفادارت، «ابوذر»
چون عاشقان، در غربت تبعيد، جان داد
«عمار ياسر» كشته گرديد
فريادهاى «مالك اشتر» فرو خفت
بيدارهامان بر فراز دار رفتند
اى بنده خوب خداون
بعد از تو، ما مانديم و ميراث شهيدان
بعد از تو، ما بوديم و خيل سوگواران
رفتى تو، اى تنديس اخلاق و فضائل
اى عقل كامل  
رفتى ولى ما را به دست غم سپردى
يادت گرامى باد، اى ياد معطّر  
اى نامت احمد  
نامت بلند و جاودان باد

**شاعر: جواد محدثى