عوامل چهارگانه تکوین حکمت اسلامی از دیدگاه حمید پارسانیا

به گزارش خبرگزاری مهر، نخستین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و هندوئیزم با موضوع «معنویت در اسلام و هندوئیزم» عصر روز گذشته سوم آبان‌ماه با حضور ابوذر ابراهیمی ترکمان رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حجت‌الاسلام محسن قمی، معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری، حسن بلخاری، رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، حجج اسلام شمس‌الله مریجی، رییس پژوهشگاه باقر العلوم و حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، محمدجواد صاحبی، رییس شورای علمی دین پژوهان ایران، مرتضی صبوری، معاون مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، غلامرضا انصاری، سفیر و علی دهگاهی، رایزن فرهنگی کشورمان در دهلی نو، «اس آر بهات»، رییس شورای تحقیقات فلسفی هند و  شخصیت‌های فرهنگی، مذهبی و اندیشمندان ایرانی و هندی در محل مرکز بین‌المللی هند، برگزار شد.

حجت‌الاسلام حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در سخنرانی خود با عنوان «هستی مقدس در حکمت اسلامی» که در دومین روز از نخستین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و هندوئیزم در دهلی نو انجام شد، در باب معنای هستی قدسی، گفت: نگاه قدسی به هستی در قبال نگاه دنیوی و این جهانی است. در نگاه دنیوی ـ سکولار ـ زندگی دنیا در کانون جغرافیای هستی است و هر نوع واقعیت دیگری که، فراسوی هستی دنیوی باشد اگر انکار نشود، بی‌ارتباط با این عالم در نظر گرفته شده و یا آن که در حاشیه زندگی دنیوی و در خدمت آن دیده می‌شوند. در نگاه قدسی، هستی مقدس در کانون جغرافیای عالم است. هستی مقدس وجودی است که اوّلاً، ناقص نیست و ثانیاً، کمال ناقص نیز ندارد، یعنی کمالات او نیز نامحدود و بدون حد است.

وی در ادامه درباره تعاملات حکمت اسلامی، اظهار کرد: جریان‌های مختلف معرفتی در جهان اسلام در توصیف هستی مقدس دیدگاه‌های مختلفی را ارائه داده‌اند و حکمت اسلامی نیز یک جریانی معرفتی است که در تاریخ اندیشه خود، نسبت به هستی مقدس دوره‌هایی را پشت سر گذارده است.

پارسانیا همچنین با بیان این که تکوین حکمت اسلامی و تطورات تاریخی آن در تعامل با عواملی چند بوده است، گفت: مهم‌ترین این عوامل عبارتند از: آیات قرآن کریم و احادیث، میراث عقلی جامعه بشری، مکاشفات عرفانی جهان اسلام و همچنین گفت و گوی مستمر با متکلمان.

«لفظ، مفهوم و مصداق هستی»، «اشتراک لفظی مفهوم هستی در نزد متکلمان»، «اشتراک معنوی مفهوم هستی در حکمت اسلامی»، «قول به اعتباری بودن هستی»، «قائلین به اصالت هستی»، «اقوال چهارگانه درباره مصداق هستی»، «امر مقدس از نگاه متکلمین و قائلین به اصالت ماهیت»، «هستی مقدس بر مبنای کثرت تباینی و تشکیکی هستی»، «تقدس هستی بر مبنای وحدت شخصی وجود»، «استناد مجازی هستی به امور مقید» و همچنین «امتیاز هستی مقدس از غیر آن»، دیگر مباحثی بود که پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در این سخنرانی به آنها پرداخت.

این دور از گفت‌وگوهای دینی به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو  و با همکاری شورای تحقیقات فلسفی هند و  مرکز گفت‌وگوهای ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مشارکت بنیاد هند، در محل مرکز بین‌المللی هند با ارایه ۱۴ مقاله از سوی اندیشمندان و علمای دینی و مذهبی ایرانی و هندی به مدت دو روز  برگزار می شود.