موسیقی نواحی مازندران؛ روایتگر رنج ها و شادی ها

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: فرهنگ و موسیقی هر سرزمین همانند دانه‌ای در یک پوسته‌اند و به در به کال رساندن روح بشری و به بار نشستن ذوق هنری نقش‌آفرینی کرده‌اند. مازندران درحالی میزبان دومین جشنواره موسیقی نواحی البرزنشینان می‌شود که اولین جشنواره موسیقی بومی در تابستان 95 در ساری برگزار شد. این جشنواره برخلاف جشنواره‌های موسیقی رامسر، بابلسر، قائم‌شهر و جشنواره موسیقی دفاع مقدس به‌صورت تخصصی و گسترده به حوزه موسیقی نواحی استان مازندران پرداخته است.

موسیقی نواحی مازندران پیشکسوتان زیادی را به خود دیده است که ابوالحسن خوش‌رو، نظام شکارچیان، اصغر کتولی و مرحوم احمد محسن پور ازجمله آنان است و سالهای سال، صدای آواز و سازشان به موسیقی بومی استان جان تازه بخشیده است.

استاد محمدرضا اسحاقی گرجی که باز ساز تنبک وارد وادی موسیقی بومی استان شد، روایت‌ها و قصه‌ها را از مادر آموخت و پس از مدتی نی چوپانی را امتحان کرد و سپس به دوتار روی آورد و اکنون از بازمانده‌های موسیقی بومی استان است.

زمانی که با دوتار روی آوردم این ساز در حال انقراض بود و دوتار ساز نقالی است و من تنها نقال باقی‌مانده از راویان و نقالان مازندران هستم

وی به خبرنگار مهر می‌گوید: زمانی که با دوتار روی آوردم این ساز در حال انقراض بود و دوتار ساز نقالی است و من تنها نقال باقی‌مانده از راویان و نقالان مازندران هستم.

استاد گرجی که در کنار دوتار نوازی و مقام خوانی در ساختن سازهایی چون دوتار و کمانچه نیز ید طولایی دارد می‌گوید: دوتار مازندران بیشتر در مناطق شرقی استان مانند بهشهر و روستای گرجی‌محله نواخته می‌شود و تا ناحیه ترکمن‌صحرا امتدادیافته است، ازاین‌رو دوتار مازندرانی با دوتار ترکمن و خراسانی قرابت دارد.

وی ادامه می‌دهد: ترانه‌هایی که با دوتار مازندرانی نواخته می‌شود بسیار اصیل است و در روزگار ما کمتر کسانی با آن‌هایی آشنایی دارند و درگذشته استان زیادی درزمینهٔ مقام خوانی مازندران فعالیت داشته‌اند و ازجمله آن‌ها می‌توان به استاد قدر کتولی و استاد نظام شکارچیان اشاره کرد و اکنون من میراث دار خنیاگران مازندرانی شاهنامه هستم.

اما احد جاودانی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران می‌گوید: آواها و نواهای بومی و محلی، برآمده از دل آیین‌ها، اعتقادات و آرزوهای هر ملت و از ریشه‌دارترین معیارها در معرفی فرهنگ آن جامعه محسوب می‌شود و مهر تأییدی بر قامت و اصالت اوست.

وی افزود: موسیقی بومی زیباترین میراث اجدادی مازندران، هنری برخاسته از نوای لِله  وای چوپانان و آوای لالایی مادران است که در اجتماع امروز حضور دارند و بر سینه فرهنگ، سینه‌به‌سینه به امروز رسیده است.

وی تصریح کرد: موسیقی بومی مازندران هنری است که مریدانش درافت و خیز حاصل از هجوم رسانه‌ها و سیستم‌های ارتباطی و تبلیغاتی رنگ‌باخته‌اند و به هجوم تاجرانی که تقدس این هنر را به معامله نشستند و به هر ترفندی ذائقه‌های اصالت طلب را چرخاندند تا تجارت کنند هرگز چشم به نابودی لحظه‌به‌لحظه این میراث گران‌بها نداشتند.

سرپرست معاونت هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، دعوت از گروه‌های موسیقی برخی کشورهای منطقه را ازجمله برنامه‌ها بیان کرد.

محمد غلامی دبیر جشنواره موسیقی لیلم، به برنامه‌های جشنواره موسیقی لیلم اشاره و اضافه کرد: اجراهایی برای گروه‌های موسیقی برتر در جشنواره در شهرستان‌های مازندران در نظر گرفته می‌شود و آثارشان در قالب سی دی منتشر خواهد می‌شود.

وی ساخت منتشر از برخی پیشکسوتان حوزه موسیقی و نمایش در اختتامیه جشنواره، معرفی و حمایت از پدیده‌های موسیقی از دیگر برنامه‌ها به شمار می‌رود.

غلامی بابیان اینکه بخش البرزنشین جشنواره موسیقی لیلم امسال کلید زده‌شده است گفت: مناطق موسیقیایی مازندران از بخش‌هایی از گیلان شروع‌شده و تا بخش‌هایی از گلستان را دربرمی گیرد.

در حاشیه جشنواره نمایشگاه ساخت سازهای محلی و لباس‌های محلی برگزار می‌شود و انتشار سی دی آثار منتخبان جشنواره سال گذشته نیز از دیگر برنامه‌های جشنواره امسال است.

تاکنون ۱۵۰ هنرمند به دومین جشنواره موسیقی لیلم اثر ارسال کرده‌اند و میانگین سنی هنرمندان در سال قبل ۳۰ سال بود و امسال به ۲۷ سال رسید و در دو ساز غرفه و سرنا سال قبل شمار شرکت‌کنندگان کم بود ولی تاکنون آثار خوبی به جشنواره دوم ارسال‌شده است.